އުރުދުން
الأردنّ al-'Urdunn
|
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| Motto: Arabic: الله، الوطن، الملك Transliteration: Allah Al-Watan Al-Malek Translation: "God, The Homeland, The King" |
||||||
| Anthem: عاش المليك The Royal Anthem of Jordan ("As-salam al-malaki al-urdoni")1 Long Live the King |
||||||
.svg) |
||||||
| Capital | Amman 31°57′N 35°56′E / 31.950°N 35.933°E | |||||
| Official languages | Arabic | |||||
| Ethnic groups | 98% Arab and 2% others [1] | |||||
| Demonym | Jordanian | |||||
| Government | Constitutional monarchy | |||||
| - | King | Abdullah II | ||||
| - | Prime Minister | Samir Rifai | ||||
| Independence | ||||||
| - | End of British League of Nations mandate | 25 May 1946 |
||||
| Area | ||||||
| - | Total | 92,300 km2 (112th) 35,637 sq mi |
||||
| - | Water (%) | 0.8 | ||||
| Population | ||||||
| - | 2009 estimate | 6,316,000[2] (102nd) | ||||
| - | July 2004 census | 5,611,202 | ||||
| - | Density | 68.4/km2 (131st) 138.8/sq mi |
||||
| GDP (PPP) | 2008 estimate | |||||
| - | Total | $32.416 billion[3] | ||||
| - | Per capita | $5,661[3] | ||||
| GDP (nominal) | 2008 estimate | |||||
| - | Total | $21.225 billion[3] | ||||
| - | Per capita | $3,776[3] | ||||
| Gini (2002–03) | 38.8 medium |
|||||
| HDI (2007) |  0.773Error: Invalid HDI value · 86th |
|||||
| ކަރަންސީ | Jordanian dinar (JOD) | |||||
| Time zone | UTC+2 (UTC+2) | |||||
| - | Summer (DST) | UTC+3 (UTC+3) | ||||
| ޑްރައިވްސް | right | |||||
| Calling code | 962 | |||||
| އިންޓަރނެޓް ޓީއެލްޑީ | .jo | |||||
| 1. | Also serves as the Royal anthem. | |||||
އުރުދުންއަކީ އޭޝިޔާ ބައްރުގެ ޤައުމުތަކުގެ ތެރެއިން ޤައުމެކެވެ.
އަވަސް ކަޅިއަކުން ބަލައިލުމެއް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]
އުރުދުންގެ ރަސްމީ ބަހަކީ ޢަރަބި ބަހެވެ. އިނގިރޭސި ބަހުން މި ޤައުމުގެ މީހުންނަށް ކިޔަނީ ޖޯޑާނިއަންސްއެވެ. ޤައުމުގެ އެންމެ ބޮޑު ޝަހަރަކީ އައްމާނެވެ. މި ޤައުމުގެ ވެރިރަށަކީ ވެސް މިއީއެވެ. މިއީ ދުސްތޫރީ ރަސްކަމެއް ހިނގާ ޤައުމެކެވެ. ޤައުމުގެ އާބާދީއަކީ 6 މިލިއަނެވެ. އެހެންކަމާއެކު، މިއީ ދުނިޔޭގައި 105 ވަނައަށް އެންމެ އާބާދީ ބޮޑު ޤައުމެވެ. ބިމުގެ ބޮޑުމިނަކީ 92300 އަކަކިލޯމީޓަރެވެ. ދުއްވާއެއްޗެހި ދުއްވަނީ ކަނާތްފަރާތުންނެވެ. އިންޓަނެޓް ކޯޑަކީ jo. އެވެ. ކޯލިން ކޯޑަކީ +962 އެވެ. ފައިސާގެ ގޮތުން ބޭނުންކުރަނީ ދީނާރެވެ.
ނަން[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]
އުރުދުންގެ ރަސްމީ ނަމަކީ “އަލްމަމްލަކަތުލް އުރްދުނިއްޔާ އަލްހާޝިމިއްްޔާ” އެވެ.
ޖުޣުރާފީ[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]
ބަޙްރުލް މައްޔިތު ނުވަތަ ޑެޑް ސީ އަކީ އުރުދުން އާއި އިސްރާއީލުން ޙިއްޞާކުރާ ކަނޑެކެވެ. އުރުދުންގެ ބޮޑުބައިގައި ވަނީ އަރަބި ޞަޙަރާއެވެ. އުރުދުންގެ އުތުރުގައި އޮތީ ސޫރިޔާއެވެ. އިރުއުތުރުގައި އޮތީ ޢިރާޤެވެ. އިރުމައްޗާއި ދެކުނުގައި އޮތީ ސަޢުދީ ޢަރަބިއްޔާއެވެ. ހުޅަނގުގައި އޮތީ އިސްރާއީލެވެ. ދުނިޔޭގެ އެންމެ ތިރީގައިވާ ހިކި ފަސްތަން ވެސް އޮންނަނީ އުރުދުންގައެވެ.
ތާރީޚު[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]
އުރުދުންގެ ދިގު ތާރީޚުގައި އެ ޤައުމުވަނީ ވަރަށް ގިނަ ޙަޟާރަތްތަކެއް ދެކިފައެވެ. ފުރަތަމަ ބޮޑު ހަނގުރާމަ ނިމި އުސްމާނީންގެ ވެރިކަމުގެ ދަށުގައި އޮތް އުރުދުން އިނގިރޭސީންނާ ޙަވާލުކުރެވުނެވެ. އެއީ ބްރިޓިޝް މޭންޑޭޓް ޕެލެސްޓައިންގެ ގޮތުގައެވެ. މި ބިމުގެ 76% އަށް ވުރެ އިތުރީ އުރުދުން ކޯރުގެ އިރުމަތީގައި އޮތް ޓްރާންސްޖޯޑަންގެ ބިމެވެ. 1965 ގައި އުރުދުން އާއި ސަޢުދީ ޢަރަބިއްޔާއާ ދެމެދު ބިން ބަދަލުކުރުމުގެ ވިޔަފާރިއެއް ހިނގިއެވެ. މި ގޮތުން ޢަޤަބާއާ ދިމާއިން އައްސޭރި ފަށުން ބިންކޮޅެއް ދިނުމުން އުރުދުން އިން ވަނީ ސަހަރާގެ ބޮޑު ބައެއް ސަޢުދީ ޢަރަބިއްޔާއަށް ދީފައެވެ. އުރުދުންއަކީ ޢަރަބި ޤައުމުތަކުގެ ތެރެއިން މިހާރު އިސްރާއީލާ އެންމެ ގާތް ގުޅުމެއް އޮންނަ އެއް ޤައުމެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން އިސްރާއީލުން އުރުދުންގެ އެދުމަށް ވަރަށް ގިނަ ކަންތައްތަކެއް ކޮށްދެއެވެ.
ޑެމޮގްރަފިކްސް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]
އުރުދުންއަކީ ދުނިޔޭގައި އެންމެ ގިނައިން މީހުން ހިޖުރަކުރާ ޤައުމުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ޤައުމެކެވެ. މިހާރުވެސް ޢިރާޤު، ފަލަސްޠީން، ޝީޝާން ފަދަ ޤައުމުތަކުގެ ރެފިއުޖީންގެ ތެރެއިން އެތައް ބަޔަކު އުރުދުންގައި ދިރިއުޅެމުން އެބަ ގެންދެއެވެ.
ސަގާފަތު[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]
އުރުދުންގެ ބަހާއި ސަގާފަތާއި އާދަކާދަ އާއި ނަސްލަކީ ހުރިހައި ގޮތަކުން ބެލިކަމުގައި ވިޔަސް އަރަތްބެވެ. އުރުދުން އަކީ މަޞްލަޙަތާއި ކެތްތެރިކަމާއި އަމާންކަން ފަދަ ސިފަތަކުން ޒީނަތްވެގެންވާ ޤައުމެއް ކަމަށް ގިނަ ބަޔަކު ދެކެއެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ވަރަށް ގިނަ ތަންތަނުން އައިސް އުރުދުންގައި ވަޒަންވެރިވެފައިވެއެވެ. މީގެ ތެރޭގައި އަރްމީނިޔާގެ މީހުންނާއި ޝީޝާންގެ މީހުންގެ އިތުރުން ޢިރާޤާއި ފަލަސްޠީނުގެ މީހުން ހިމެނެއެވެ. އުރުދުންގައި ވަރަށް ބޮޑަށް ތަމްރީން ދެވިފައިވާ، ވަރަށް ޕްރޮފެޝަނަލް ފުލުހުންގެ މައްޗަށް ބިނާވެފައިވާ ފުލުހުންގެ ފޯސްއެއް އޮވެއެވެ. މުޅި ދުނިޔެއިން ވެސް ފުލުހުންގެ ޚިދުމަތުގެ ގޮތުން 14 ވަނައިގައި އުޅެނީ އުރުދުންއެވެ. މިއީ ސަރަޙައްދުގެ ނިސްބަަަަަަަަަތުން ބަލާނަމަ 1 ވަނައެވެ. އޯގަނައިޒްޑް ކްރައިމް ހުއްޓުވުމުގައި މުޅި ދުނިޔޭގައި 9 ވަނަ އަދި ސަރަޙައްދުން 1 ވަނަ ލިބިފައިވާ ޤައުމަކީ އުރުދުންއެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން އުރުދުންއަކީ މުޅި ދުނިޔެއަށް ބެލި ކަމުގައި ވިޔަސް އެންމެ ރައްކައުތެރި ޤައުމުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ޤައުމެކެވެ.
އިޤްތިޞާދު[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]
އުރުދުންއަކީ މާބައިވަރު ޤުދުރަތީ ވަޞީލަތެއް ލިބިފައި ނުވާ އަދި ކުޑަ ޤައުމެކެވެ. 1999 ވަނަ އަހަރުގައި އުރުދުންގެ ރަސްކަމުގެ ދާނުގައި މަލިކު ޢަބްދުﷲ އިށީނދެ ވަޑައިގަތުމަށް ފަހު، އެއް ދުވަހުން އަނެއް ދުވަހަށް އުރުދުންގެ އިޤްތިޞާދު ދަނީ ކުރިޔަށެވެ. މިއަދު އުރުދުން އަކީ މުޅި މެދުއިރުމަތީގައި ވެސް އޮތް އެންމެ ފްރީމާކެޓް އިކޮނޮމީއެވެ. މީގެ ސަބަބުން ޤައުމުގެ އިޤްތިޞާދުގެ ދުވެލި ވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް ހަލުވިވެފައެވެ. އެ ޤައުމުގެ ޖީ.ޑީ.ޕީ ޕަރކެޕިޓާ އަކީ 5661 ޑޮލަރެވެ.