ޕްރިންސް ފިލިޕް، ޑޫކް އޮފް އެޑިންބާރގް

ޕްރިންސް ފިލިޕް، ޑޫކް އޮފް އެޑިންބާރގް
ފިލިޕް، 1992
އިނގިރޭސި ރާނީގެ ކޮންސޯޓް
ދައުރު	6 ފެބްރުއަރީ 1952 – 9 އޭޕްރީލް 2021
ތަޚުތަށް އިށީނދެވަޑައިގަތުން	2 ޖޫން 1953
އުފަންވީ	ޕްރިންސް ފިލިޕް އޮފް ގްރީސް އެނޑް ޑެންމާކް 10 ޖޫން 1921 މޮން ރެޕޯސް، ކޯފޫ، ގްރީސް
އަވަހާރަވީ	9 އޭޕްރީލް 2021 (އުމުރުން 99 އަހަރު) ވިންޑްސަރ ކަސްޓަލް، އިނގިރޭސިވިލާތް
އަނބިކަނބަލުން	އެލިޒަބަތު ދެވަނަ (ކ 1947)
ދަރިން	ޗާލްސް ތިންވަނަ އޭން، ޕްރިންސެސް ރޯޔަލް ޕްރިންސް އެންޑްރޫ، ޑޫކް އޮފް ޔޯރކް ޕްރިންސް އެޑްވާޑް، ޑޫކް އޮފް އެޑިންބާރގް
ބައްޕާފުޅު	ޕްރިންސް އެންޑްރޫ އޮފް ގްރީސް އެނޑް ޑެންމާކް
މަންމާފުޅު	ޕްރިންސެސް އެލިސް އޮފް ބެޓެންބަރގް
ޝާހީ ދަރިކޮޅު	ގްލޫކްސްބަރގް (1947 ވަނަ އަހަރާ ހަމައަށް) މައުންޓްބެޓެން (އިން ފެށިގެން)
ސޮއި

ޕްރިންސް ފިލިޕް، ޑޫކް އޮފް އެޑިންބާރގް (އުފަންވީ ޕްރިންސް ފިލިޕް އޮފް ގްރީސް އެންޑް ޑެންމާކް، ފަހުން ފިލިޕް މައުންޓްބެޓެން؛ 10 ޖޫން 1921 – 9 އޭޕްރީލް 2021) އަކީ ރާނީ އެލިޒަބަތު ދެވަނަ ގެ ފިރިކަލުންނެވެ. އެގޮތުން، 6 ފެބްރުއަރީ 1952 ގައި އަނބިކަނބަލުން ވެރިކަމަށް އިސްވެވަޑައިގަތުމުން ފެށިގެން 2021 ވަނަ އަހަރު އަވަހާރަވުމާ ހަމައަށް އިނގިރޭސި ރަސްގެފާނުގެ އަނބިކަނބަލުންގެ ގޮތުގައި ހުންނެވި އިރު، ތާރީހުގައި ވެސް އެންމެ ގިނަ ދުވަހު ޝާހީ އަނބިކަނބަލުން ހުންނެވި އެވެ.

ފިލިޕް އުފަންވީ ގްރީސްގައި ގްރީސް އަދި ޑެންމާކުގެ ޝާހީ އާއިލާތަކަށެވެ؛ އޭނާގެ އާއިލާ ޤައުމުން އަރުވާލެވުނީ އޭނާގެ އުމުރުން އަށާރަ މަސްގައެވެ. ފްރާންސް، ޖަރުމަނު، އަދި އިނގިރޭސިވިލާތުގައި ތައުލީމު ހާސިލް ކުރެއްވުމަށްފަހު، އުމުރުން 18 އަހަރުގައި 1939 ވަނަ އަހަރު ރޯޔަލް ނޭވީއާ ގުޅިވަޑައިގެންނެވި އެވެ. ޖުލައި 1939 ގައި ފިލިޕް ލިޔެކިޔުންތައް ފޮނުވަން ފެށީ ޖޯޖް ހަވަނަ ރަސްގެފާނުގެ ދޮށީ އަންހެން ދަރިފުޅު އަދި ވާރިސެއް ކަމަށް ބެލެވޭ އުމުރުން 13 އަހަރުގެ ޕްރިންސެސް އެލިޒަބަތު އާއެވެ. ދެވަނަ ބޮޑު ހަނގުރާމައިގެ ދުވަސްވަރު އިނގިރޭސިވިލާތުގެ މެޑިޓެރޭނިއަން އަދި ޕެސިފިކް ފްލީޓްތަކުގައި ފާހަގަކޮށްލެވޭ ޚިދުމަތްތަކެއް ކުރެއްވިއެވެ.

1946 ވަނަ އަހަރުގެ ހޫނު މޫސުމުގައި ރަސްގެފާނު ފިލިޕްއަށް ހުއްދަ ދެއްވީ އޭރު އުމުރުން 20 އަހަރުގައި ހުރި އެލިޒަބަތު އާއި ކައިވެނި ކުރެއްވުމަށެވެ އޭނާގެ މަންމަގެ ކާފަ އާއި މާމަގެ ނަން މައުންޓްބެޓެން އެވެ. ނޮވެމްބަރު 1947 ގައި އެލިޒަބަތު އާއި ކައިވެނި ކުރައްވައި، ސްޓައިލް ހިޒް ރޯޔަލް ހައިނެސް ލިބިވަޑައިގެން، ޑޫކް އޮފް އެޑިންބާރގް، އާލް އޮފް މެރިއޮނެތު، އަދި ބެރަން ގްރީންވިޗް އުފެއްދެވިއެވެ. ކޮމާންޑަރުގެ މަގާމަށް ވާސިލްވެވަޑައިގެން 1952 ވަނަ އަހަރު އެލިޒަބަތު ތަޚުތަށް އިސްވެވަޑައިގަތުމުން ފިލިޕް ހީވާގި އަސްކަރީ ޚިދުމަތެއް ދޫކޮށްލެއްވިއެވެ. 1957 ވަނަ އަހަރު އޭނާ އުފެއްދީ އިނގިރޭސި ޕްރިންސެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އެލިޒަބަތު އާއި އެކު ފިލިޕް އަށް ލިބުނީ ހަތަރު ކުދިން ކަމަށްވާ ޗާލްސް، އޭން، އެންޑްރޫ އަދި އެޑްވާޑް އެވެ.

ކުޅިވަރަށް ލޯބިކުރާ ފިލިޕް ވަނީ ގާޑިޔާ ދުއްވުމުގެ އިކުއެސްޓްރިއަން އިވެންޓް ތަރައްގީ ކުރުމަށް އެހީތެރިވެދީފަ އެވެ. ވޯލްޑް ވައިޑް ފަންޑް ފޯ ނޭޗާ ހިމެނޭ ގޮތަށް 780 އަށް ވުރެ ގިނަ ޖަމިއްޔާގެ ޕެޓްރޯން، ޕްރެޒިޑެންޓް ނުވަތަ މެމްބަރެއްގެ ގޮތުގައި މަސައްކަތް ކުރެއްވި އިރު، 14 އަހަރާއި 24 އަހަރާ ދެމެދުގެ މީހުންނަށް ޒުވާނުންނަށް އެވޯޑް ދިނުމުގެ ޕްރޮގްރާމެއް ކަމަށްވާ ދަ ޑޫކް އޮފް އެޑިންބާރގްސް އެވޯޑްގެ ޗެއާމަންގެ މަގާމު ވެސް ފުރުއްވި އެވެ.ފިލިޕް އަކީ އިނގިރޭސި ޝާހީ އާއިލާގެ އެންމެ ގިނަ ދުވަހު އުޅުނު ފިރިހެން މެންބަރެވެ. އުމުރުން 96 އަހަރުގައި 2017 ވަނަ އަހަރު ޝާހީ މަގާމުން ރިޓަޔާ ކުރެއްވި އިރު، 1952 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން 22،219 ސޯލޯ އެންގޭޖްމަންޓާއި 5،493 ތަގުރީރު ފުރިހަމަ ކުރެއްވި އިރު، އުމުރުން 99 އަހަރުގައި ވިންޑްސަރ ކަސްޓަލްގައި އަވަހާރަވި އެވެ.

ޅައުމުރު އަދި ތަޢުލީމް

އާއިލާއާއި ތުއްތު އުމުރާއި ގްރީސްއިން އަރުވާލެވުން

ގްރީސް އަދި ޑެންމާކުގެ ޕްރިންސް ފިލިޕް (ގްރީކް: Φίλιππος، ރޯމަނައިޒްޑް: Phílippos) އުފަންވެވަޑައިގަތީ 10 ޖޫން 1921 ގައި ގްރީސްގެ ކޯފޫ ޖަޒީރާގެ ވިލާއެއް ކަމަށްވާ މޮން ރެޕޯސްގެ ޑައިނިން ރޫމް މޭޒުމަތީގަ އެވެ. އޭނާ އަކީ ގްރީސް އާއި ޑެންމާކުގެ ޕްރިންސް އެންޑްރޫ އާއި އޭނާގެ އަންހެނުން ޕްރިންސެސް އެލިސް އޮފް ބެޓެންބަރގްގެ ހަމައެކަނި ދަރިފުޅާއި ފަސްވަނަ އަދި އެންމެ ފަހުގެ ދަރިފުޅެވެ. ފިލިޕްގެ ބައްޕައަކީ ގްރީސްގެ ރަސްގެފާނު ޖޯޖް އަލްމަރުޙޫމް އާއި ރާނީ އޮލްގާގެ ހަތަރުވަނަ ދަރިކަލުން ކަމަށާއި، މަންމައަކީ މިލްފޯޑް ހެވަންގެ 1 ވަނަ މާކިސް ލޫއީ މައުންޓްބެޓެން އާއި މިލްފޯޑް ހެވަންގެ މާޗިއޮނެސް ވިކްޓޯރިއާ މައުންޓްބެޓެން (ކުރިން ޕްރިންސް ލޫއީ އޮފް ބެޓެންބަރގް އަދި ޕްރިންސެސް ވިކްޓޯރިއާ) ގެ ދޮށީ ދަރިފުޅެވެ އޮފް ހެސް އަދި ބައި ރައިން). ގްލޫކްސްބާގްގެ ގެކޮޅުގެ މެންބަރެއްގެ ގޮތުގައި ހުންނެވި ފިލިޕް އަކީ ގްރީސްގެ ޖޯޖް އަލްމަރުޙޫމް އާއި ޖޯޖްގެ ބައްޕަ ޑެންމާކުގެ ކްރިސްޓިއަން ނުވަވަނަ ގެ ދަރިކޮޅުގެ ނަސްލުގެ ސަބަބުން ގްރީސް އާއި ޑެންމާކްގެ ޕްރިންސެކެވެ؛ އޭނާ އުފަންވުމުން ފެށިގެން ދެ ތަޚުތަށް ވެސް ވަލީވެރިކަމުގެ ސަފުގައި ހުންނެވި އެވެ. ފިލިޕްގެ ދޮށީ ހަތަރު އަންހެން ކޮއްކޮއަކީ މާގަރީޓާ، ތިއޯޑޯރާ، ސެސިލީ އަދި ސޯފީ އެވެ. އޭނާ ނަމާދު ކުރެއްވީ ކޯފޫގެ މުސްކުޅި ކިއްލާގައި ހުންނަ ސެއިންޓް ޖޯޖް ޗާޗުގައި ގްރީކް އޯތޮޑޮކްސް ރިޓައިޓްގަ އެވެ. އޭނާގެ ގޯޑްޕޭރެންޓުންނަކީ އޭނާގެ ބައްޕަގެ ފަރާތުން ކާފައާއި އޭނާގެ އެއްބަނޑު އެއްބަފާ ކޮއްކޮ ގްރީސްގެ ވަލީއަހުދު ޖޯޖް އާއި ދޮންބައްޕަ ލޯޑް ލޫއީ މައުންޓްބެޓެން އަދި ކޯފޫގެ މޭޔަރު އެލެގްޒެންޑްރޯސް ކޮކޯޓޯސް އެވެ.

ފިލިޕް އުފަންވިތާ މާގިނަ ދުވަހެއް ނުވެ އޭނާގެ މަންމަގެ ކާފަ ލަންޑަނުގައި މަރުވިއެވެ. މިލްފޯޑް ހެވަންގެ މާކިސް އަކީ ރޯޔަލް ނޭވީގައި ކެރިއަރ ކުރުމަށްފަހު ޖަރުމަނު ލަޤަބުތަކުން ދުރުވެ، ޖަރުމަނާ ދެކޮޅު ޝުޢޫރެއްގެ ސަބަބުން ފުރަތަމަ ބޮޑު ހަނގުރާމައިގެ ދުވަސްވަރު ޖަރުމަނު ލަޤަބުތަކުން ދުރުވެ، މައުންޓްބެޓެން ގެ ނަން - ބެޓެންބަރގްގެ އެންގްލިސައިޒްޑް ވާޝަނެއް- ގެންގުޅުނު ނެޗުރަލައިޒްޑް އިނގިރޭސި ސަބްޖެކްޓެކެވެ އިނގިރޭސިވިލާތެވެ. ކާފަގެ ހަނދާނީ ޖަލްސާއަށް ލަންޑަނަށް ވަޑައިގަތުމަށްފަހު ފިލިޕް އާއި އޭނާގެ މަންމަ އެނބުރި ގްރީސްއަށް ދިޔައިރު، ޕްރިންސް އެންޑްރޫ ގްރީސް-ތުރުކީ ހަނގުރާމައިގައި ބައިވެރިވި ގްރީކް ސިފައިންގެ ޑިވިޝަނެއްގެ ކޮމާންޑަރަކަށް ހުންނެވިއެވެ.

ހަނގުރާމައިގައި ގްރީސްއަށް ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ލިބި، ތުރުކީންނަށް ބޮޑެތި ފައިދާތަކެއް ލިބުނެވެ. ފިލިޕްގެ ދޮންބައްޕަ އަދި ގްރީކް އެކްސްޕެޑިޝަނަރީ ފޯސްގެ ހައި ކޮމާންޑަރު ރަސްގެފާނު ކޮންސްޓަންޓިން އަލްމަރުޙޫމްގެ މައްޗަށް ތުހުމަތު ކުރެވި، 1922 ވަނަ އަހަރުގެ ސެޕްޓެމްބަރު މަހު ވެރިކަމުން ދުރުވާން މަޖުބޫރުވެވަޑައިގެންނެވިއެވެ. ސިފައިންގެ ކޮމާންޑިން އޮފިސަރެއްގެ ގޮތުގައި ހުންނެވި ޖެނެރަލް ޖޯޖިއޯސް ހަޓްޒިއަނެސްޓިސް އާއި ސިޔާސީ ފަސް ބޭފުޅުން ހައްޔަރުކޮށް، ޝަރީއަތްކޮށް، ހަ މީހުންގެ ޝަރީއަތުގައި މަރާލާފައިވެ އެވެ. އެންޑްރޫގެ ފުރާނައަށް ވެސް ނުރައްކަލެއް ކުރިމަތިވެފައިވާ ކަމަށް ބެލެވުނު އިރު އެލިސް ހުރީ ފާރަވެރިވެފަ އެވެ. އެންމެ ފަހުން ޑިސެމްބަރު މަހު އިންގިލާބީ ކޯޓަކުން އެންޑްރޫ އުމުރަށް ގްރީސް އިން ވަކިކުރި އެވެ. އިނގިރޭސި ކަނޑުގެ ސިފައިންގެ އުޅަނދެއް ކަމަށްވާ އެޗްއެމްއެސް ކެލިޕްސޯ އިން އެންޑްރޫގެ އާއިލާ ހުސްކުރިއިރު، ފިލިޕް ވަނީ މޭވާ ފޮށިގަނޑެއްގައި ސަލާމަތުން ގެންގޮސްފައެވެ.

ރާންސް، އިނގިރޭސިވިލާތް އަދި ޖަރުމަނުގައި ތަރުބިއްޔަތު ކުރެވުން

ފިލިޕްގެ އާއިލާ ވަޒަންވެރިވީ ޕެރިހުގެ ސަބަރބް ސެއިންޓް ކްލައުޑްގައި ހުންނަ ގެއެއްގައި އޭނާގެ މުއްސަނދި ދައްތަ، ގްރީސް އަދި ޑެންމާކުގެ ޕްރިންސެސް ޖޯޖް ލޯނު ދީގެންނެވެ. އެތަނުގައި ހޭދަކުރި ދުވަސްވަރު ފިލިޕް އެންމެ ފުރަތަމަ ތައުލީމު ހާސިލްކުރީ ޕެރިހުގައި ހުންނަ އެމެރިކާގެ ސްކޫލެއް ކަމަށްވާ ދަ އެލްމްސް އިން ކަމަށްވާއިރު، އޭނާ ސިފަކުރެއްވީ ފިލިޕް އަކީ "އެ ހުރިހާ ކަމެއް އެނގޭ ނަމަވެސް އަބަދުވެސް ފާހަގަކޮށްލެވޭ އަދަބުވެރި މީހެއް" ކަމަށެވެ. 1930 ވަނަ އަހަރު ފިލިޕް އިނގިރޭސިވިލާތަށް ފޮނުވާލީ އޭނާގެ މަންމަގެ ކާފައާއެކު ކެންސިންގޓަން ޕެލަސްގައި ދިރިއުޅެން ކަމަށާއި އޭނާގެ ދޮންބައްޕަ ޖޯޖް މައުންޓްބެޓެން، މިލްފޯޑް ހެވަންގެ 2 ވަނަ މާކިސް، ބަރކްޝަޔަރގެ ބްރޭގެ ލިންޑަން މެނަރގައި ދިރިއުޅެން ކަމަށެވެ. އެއަށްފަހު އޭނާ ނަންނޯޓް ކުރީ ޗީމް ސްކޫލުގަ އެވެ. ކުރިއަށް އޮތް ތިން އަހަރު ތެރޭގައި އޭނާގެ ހަތަރު އަންހެން ކޮއްކޮ ޖަރުމަނުގެ ރަސްރަސްކަލުންނާ ކައިވެނިކޮށް ޖަރުމަނަށް ބަދަލުވެ، މަންމައަށް ޝިޒޯފްރެނިއާ ޖެހިފައިވާކަން އެނގުމުން ހިޔާވަހިކަމެއްގައި ބަހައްޓައި، ބައްޕަ ދިރިއުޅެން ފެށީ މޮންޓެ ކާލޯގަ އެވެ. ކުޑައިރުގެ ބާކީ އޮތް ދުވަސްތަކުގައި ފިލިޕްގެ މަންމައާ ގުޅުން ކުޑައެވެ.

1933 ވަނަ އަހަރު ފިލިޕް ޖަރުމަނުގެ ޝުލް ޝްލޮސް ސޭލަމް އަށް ފޮނުވާލިއިރު، އެތަނަށް "ސްކޫލް ފީ ސަލާމަތް ކުރުމުގެ ފައިދާ" ލިބުނީ، އެއީ އޭނާގެ ކޮއްކޮ ބާރތްހޯލްޑް، މާގްރޭވް އޮފް ބާޑަންގެ އާއިލާގެ އާއިލާއަކަށް ވާތީ އެވެ. ޖަރުމަނުގައި ނާޒީޒަމް އުފެދުމާއެކު ސޭލަމްގެ ޔަހޫދީ ބާނީ ކަރޓް ހާން ފިތުނަވެރިކަމުން ފިލައިގެން ސްކޮޓްލޭންޑްގެ ގޯޑަންސްޓައުން ސްކޫލް އުފެއްދެވިއިރު، ފިލިޕް ސޭލަމްގައި ދެ ދައުރެއް ހޭދަކުރުމަށްފަހު އެ ސްކޫލަށް ބަދަލުވިއެވެ. 1937 ވަނަ އަހަރު އޭނާގެ ކޮއްކޮ ސެސިލީ؛ އޭނާގެ ފިރިމީހާ ޖޯޖް ޑޮނަޓަސް، ހެރެޑިޓަރީ ގްރޭންޑް ޑޫކް އޮފް ހެސް؛ އެމީހުންގެ ދެ ދަރިންނެވެ. އަދި ޖޯޖް ޑޮނަޓަސްގެ މަންމަ މަރުވީ އޮސްޓެންޑްގައި ހިނގި ވައިގެ އެކްސިޑެންޓެއްގަ އެވެ؛ އޭރު އުމުރުން 16 އަހަރުގެ ފިލިޕް ވަނީ ޑާމްސްޓަޑްގައި ޖަނާޒާގައި ބައިވެރިވެފަ އެވެ. ސެސިލީ އާއި ޖޯޖް ޑޮނަޓަސް އަކީ ނާޒީ ޕާޓީގެ މެމްބަރުންނެވެ. ޖެހިގެން އައި އަހަރު ފިލިޕްގެ ދޮންބައްޕަ އަދި ބެލެނިވެރިޔާ ލޯޑް މިލްފޯޑް ހެވަން ބޯންމެރޯ ކެންސަރު ޖެހިގެން މަރުވި އެވެ. މިލްފޯޑް ހެވަންގެ ދޮށީ ބޭބެ ލޯޑް ލޫއީ ވަނީ އޭނާގެ ޒުވާން ދުވަސްވަރުގެ ބާކީ އޮތް ދުވަސްތަކުގައި ފިލިޕްގެ ބެލެނިވެރިކަމުގެ ޒިންމާ ނަގާފައެވެ.

ފިލިޕް ޔޫނާނީ ބަހުން ނުދަންނަވަނީ އޭނާ ތުއްތު އިރު ގްރީސް ދޫކޮށް ދިޔައީތީއެވެ. 1992 ވަނަ އަހަރު އޭނާ ބުނީ "ވަކި މިންވަރެއް ވިސްނޭނެ" ކަމަށެވެ. އޭނާ ހާމަކުރި ގޮތުގައި އޭނާ އަމިއްލައަށް ދެކެނީ ޑެންމާކުގެ މީހެއް ކަމަށާއި ގިނައިން ވާހަކަ ދައްކަނީ އިނގިރޭސި ބަހުން ކަމަށާއި އާއިލާއަކީ ގިނަ ބަސްބަހުން ވާހަކަ ދައްކާ ބައެއް ކަމަށެވެ. ޒުވާން ދުވަސްވަރު އޭނާގެ ޝައުގުވެރިކަމުގެ ސަބަބުން މަޝްހޫރު ފިލިޕް އަކީ އޮސްލާ ބެނިންގް ފަދަ ބައެއް އަންހެނުންނާ ގުޅުން ހުރި މީހެކެވެ.

ކައިވެނި

1939 ވަނަ އަހަރު ޖޯޖް ހަވަނަ ރަސްގެފާނާއި ރާނީ އެލިޒަބަތު ޑާރޓްމައުތުގެ ރޯޔަލް ނޭވަލް ކޮލެޖް ދަތުރުކުރެއްވިއެވެ. މި ޒިޔާރަތުގައި ރާނީ އާއި ލޯޑް ލޫއީ މައުންޓްބެޓެން އޭނާގެ ކޮއްކޮ ފިލިޕް އެދުނީ ޝާހީ ދެމަފިރިންގެ އަންހެން ދަރިން ކަމަށްވާ 13 އަހަރުގެ އެލިޒަބަތު އާއި 9 އަހަރުގެ މާގަރެޓް އެސްކޯޓް ކުރުމަށެވެ ޑެންމާކުގެ ކްރިސްޓިއަން IX އެވެ. ފިލިޕް އާއި އެލިޒަބަތު އެންމެ ފުރަތަމަ ބައްދަލުވީ ކުޑައިރު 1934 ވަނަ އަހަރު އެލިޒަބަތު ދޮންބައްޕަ ޕްރިންސް ޖޯޖް، ޑޫކް އޮފް ކެންޓް އާއި ފިލިޕްގެ ފުރަތަމަ އެއްބަނޑު އެއްބަފާ ކޮއްކޮ ގްރީސް އަދި ޑެންމާކުގެ ޕްރިންސެސް މެރީނާ އާއި ކައިވެންޏެއްގަ އެވެ. 1939 ވަނަ އަހަރު ބައްދަލުވުމަށްފަހު އެލިޒަބަތު ފިލިޕްދެކެ ލޯބިވެ، އެދެމީހުންގެ މެދުގައި ސިޓީ ބަދަލުކުރަން ފެށިއެވެ.

1946 ވަނަ އަހަރުގެ ހޫނު މޫސުމުގައި ފިލިޕް ވަނީ އޭނާގެ އަންހެން ދަރިފުޅުގެ އަތް ކައިވެންޏަށް ޖޯޖް ހަވަނަ އަށް އެދިފައެވެ. ރަސްގެފާނު އޭނާގެ އެދުމަށް އެއްބަސްވެވަޑައިގަތީ، އެއްވެސް ރަސްމީ އެންގޭޖްމަންޓެއް ޖެހިގެން އަންނަ އޭޕްރީލް މަހުގެ އެލިޒަބަތު 21 ވަނަ އުފަންދުވަހާއި ހަމައަށް ލަސްކުރުމަށެވެ. 1947 ވަނަ އަހަރުގެ މާޗް މަހުގެ ނިޔަލަށް ފިލިޕް ވަނީ އޭނާގެ މަންމަގެ އާއިލާއިން މައުންޓްބެޓެން ނަން ނަގައި، އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ގުދުރަތީ ސަބްޖެކްޓަކަށް ވުމުން ގްރީކް އަދި ޑެންމާކުގެ ޝާހީ ލަގަބުތައް ބޭނުންކުރުން ހުއްޓާލާފައެވެ. އެންގޭޖްމަންޓް އާންމުންނަށް އިއުލާން ކުރެވުނީ 9 ޖުލައި 1947 ގައެވެ.

އެ އެންގޭޖްމަންޓަށް ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ ޚިޔާލުތަފާތުވުމެއް އުފެދުނެވެ؛ ފިލިޕްގެ މާލީ ހާލަތެއް ނެތް، ބިދޭސީންނަށް އުފަން، އަދި ނާޒީ ގުޅުންތަކެއް ހުރި ޖަރުމަނުގެ މަތިވެރި މީހުންނާ ކައިވެނިކޮށްފައިވާ އަންހެން ކޮއްކޮތަކެއް ވެސް ހުއްޓެވެ. މެރިއަން ކްރޮފޯޑް ލިޔުއްވާފައިވަނީ "ރަސްގެފާނުގެ ބައެއް ލަފާދޭ މީހުން އޭނާ އަށް ރަނގަޅު ކަމަށް ނުދެކޭ. އޭނާއަކީ ގެއެއް ނުވަތަ ރަސްކަމެއް ނެތް ޕްރިންސެކެވެ. ބައެއް ކަރުދާސްތަކުގައި ފިލިޕްގެ ބިދޭސީ އަސްލުގެ ސްޓްރިންގްގައި ދިގު އަޑުގަދަ ރާގުތައް ކުޅެފައިވެ އެވެ." ފަހުގެ ބަޔޮގްރަފީތަކުގައި ރިޕޯޓްކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި އެލިޒަބަތު މަންމައަށް ފުރަތަމަ ޔޫނިއަންއާ މެދު ޝައްކުތަކެއް ހުރި ކަމަށާއި ފިލިޕް އަށް ޖެއްސުންކޮށްފައި ވަނީ "ދަ ހޫން" ގެ ގޮތުގަ އެވެ. ނަމަވެސް ފަހުގެ ޙަޔާތުގައި ބަޔޮގްރަފަރ ޓިމް ހީލްޑް އަށް ކިޔައިދިނީ ފިލިޕް އަކީ "އިނގިރޭސި ޖެންޓަލްމަންއެއް" ކަމަށެވެ.

ފިލިޕް "އަބަދުވެސް އެންގްލިކަން މީހެއްގެ ގޮތުގައި ބަލާ" ކަމަށް ފެނުނު ނަމަވެސް، އިނގިރޭސިވިލާތުގައި އަދި ރޯޔަލް ނޭވީގެ މުޅި ދުވަސްވަރު އޭނާގެ ކްލާސް ކުދިންނާއި ގުޅުން ހުރި މީހުންނާއެކު އެންގްލިކަން ޚިދުމަތްތަކުގައި ބައިވެރިވި ނަމަވެސް، އޭނާ ނަމާދުކުރީ ގްރީކް އޯތޮޑޮކްސް ޗާޗުގަ އެވެ. ކެންޓަބަރީގެ އާރކްބިޝޮޕް ޖެފްރީ ފިޝާ ބޭނުންވީ ފިލިޕްގެ މަގާމު "ގަވާއިދުން" ކުރުމަށް ޗާޗް އޮފް އިނގިރޭސިވިލާތަށް ރަސްމީކޮށް ބަލައިގަތުމުންނެވެ ކައިވެނީގެ ހެނދުނު، 20 ނޮވެމްބަރ 1947 ގައި، ލަންޑަން ކައުންޓީގެ ޑޫކް އޮފް އެޑިންބާރގް، އާލް އޮފް މެރިއޮނެތު، އަދި ބެރަން ގްރީންވިޗް އޮފް ގްރީންވިޗްގެ މަގާމު ލިބިވަޑައިގެންނެވިއެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން، މިހާރުވެސް ނައިޓް އޮފް ދަ ގާޓަރ އަކަށް ވުމުން، 19 އާއި 20 ނޮވެމްބަރ 1947 އާ ދެމެދު، އޭނާ ގެންގުޅުއްވީ އާދަޔާ ހިލާފު ސްޓައިލް ލެފްޓިނެންޓް ހިޒް ރޯޔަލް ހައިނެސް ސަރ ފިލިޕް މައުންޓްބެޓެން އެވެ.

ކައިވެންޏަށްފަހު އެލިޒަބަތުއާއެކު ބަކިންހަމް ޕެލަސްގައި، 1947 ވަނަ އަހަރު

ފިލިޕް އާއި އެލިޒަބަތު ކައިވެނި ކުރީ ވެސްޓްމިންސްޓާ އެބީގައި ބޭއްވި ރަސްމިއްޔާތެއްގަ އެވެ. ހަނގުރާމައިގެ ފަހުގެ އިނގިރޭސިވިލާތުގައި ފިލިޕްގެ ޖަރުމަނުގެ އެއްވެސް ގުޅުމެއް، އޭގެ ތެރޭގައި އޭނާގެ ދިރިތިބި ތިން އަންހެން ކޮއްކޮ ހިމެނޭ ގޮތަށް، ކައިވެންޏަށް ދައުވަތު ދިނުމަކީ ބަލައިގަނެވޭނެ ކަމެއް ނޫނެވެ. ކައިވެންޏަށް ފަހު ފިލިޕް އާއި އެލިޒަބަތު ދިރިއުޅެން ފެށީ ކްލެރެންސް ހައުސްގަ އެވެ. އެމީހުންގެ ފުރަތަމަ ދެ ދަރިން އުފަންވީ 1952 ވަނަ އަހަރު އެލިޒަބަތު ވެރިކަމަށް ވަޑައިގަތުމުގެ ކުރިން: ނޮވެމްބަރު 1948 ގައި ޕްރިންސް ޗާލްސް އަދި 1950 ވަނަ އަހަރުގެ އޮގަސްޓް މަހު ޕްރިންސެސް އޭން އެވެ ސިއްހަތަށް ބަލާއިރު، އެލިޒަބަތު ފިލިޕް ދުންފަތުގެ އިސްތިއުމާލުކުރުން ދޫކޮށްލުމަށް ބާރުއެޅިއިރު، އެކަން އޭނާ ކުރި ކަމަކީ އެމީހުންގެ ކައިވެނީގެ ދުވަހު ފިނި ޓާކީ އެވެ.

ފިލިޕް ހައުސް އޮފް ލޯޑްސް އަށް ތައާރަފް ކުރެވުނީ 21 ޖުލައި 1948 ގައި، އޭނާގެ ދޮންބައްޕަ ލޫއީ މައުންޓްބެޓެންގެ ވަގުތުން ކުރިން ކަމަށްވާއިރު، އޭނާ އަކީ ބަރުމާގެ އާލް މައުންޓްބެޓެން އެވެ. ފިލިޕް ދުވަހަކުވެސް ހައުސް އޮފް ލޯޑްސްގައި ވާހަކައެއް ނުދައްކަވާ ކަމަށް ބެލެވެއެވެ. ފިލިޕްގެ ކުރީގެ ކޮއްކޮ ލޯޑް ސްނޯޑަން ވެސް ހައުސް އޮފް ލޯޑްސްގެ ގާނޫނު 1999 އަށް ފަހު އޭނާ އާއި އޭނާގެ ދަރިންނާއި އެހެނިހެން ޝާހީ އާއިލާގެ މެމްބަރުން ހައުސް އޮފް ލޯޑްސްގެ މެންބަރުންގެ ގޮތުގައި ހުއްޓެވެ.

މަރު

ފިލިޕް މުސްކުޅި އުމުރުގައި އަވަހާރަވީ 9 އޭޕްރީލް 2021 ވަނަ ދުވަހުގެ ހެނދުނު ވިންޑްސަރ ކަސްޓަލްގައި، އުމުރުން 99 އަހަރުގައެވެ. ރިޕޯޓްތައް ބުނާ ގޮތުގައި ފިރިމީހާ މަރުވިއިރު އޭނާގެ އެނދުގެ ކައިރީގައި ހުރި އެލިޒަބަތު ވަނީ އޭނާގެ މަރު ސިފަކޮށްފައި ވަނީ "ހަޔާތުގައި ވަރަށް ބޮޑު ހުސްކަމެއް ދޫކޮށްލާފައިވާ" ކަމަށެވެ.

ގަނޑުވަރުން ބުނީ ފިލިޕް މަރުވީ ސުލްހަވެރިކަމާއެކު ކަމަށާއި އެކަން ކަށަވަރުކޮށްދިނީ އޭނާގެ ދަރިކަނބަލުން ސޯފީ، ކައުންޓެސް އޮފް ވެސެކްސް ކަމަށާއި އެއީ "އެހާ މަޑުމައިތިރި ކަމެއް ކަމަށެވެ." އޭނާގެ މަރުގެ ސަބަބުން އޭނާ މަރުވިކަން އާންމުކޮށް އިއުލާންކޮށް، އޭނާގެ ޖަނާޒާ އިންތިޒާމް ކުރުމުގެ ޕްލޭން ކަމަށްވާ އޮޕަރޭޝަން ފޯތް ބްރިޖް ފެށި އެވެ. އާންމުކޮށް ބާއްވާ އާންމު ރަސްމިއްޔާތު ކުރިއަށް ނުގެންދެވުނީ ކޮވިޑް-19 ގެ ގަވާއިދުގައި ހިތާމަކުރާ މީހުންގެ އަދަދު ތިރީހަށް ހަނިކޮށްފައިވާތީ؛ ފަހުން ނޫސްތަކުގައި ރިޕޯޓްކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި އެލިޒަބަތު ވަނީ ގަވާއިދުތަކަށް ލުއި ދިނުމަށް ސަރުކާރުން ހުށަހެޅި ހުށަހެޅުމަކަށް ދެކޮޅު ހަދާފައެވެ. ޖަނާޒާ ކުރިއަށް ގެންގޮސްފައިވަނީ 17 އޭޕްރީލް 2021 ގައި ސެއިންޓް ޖޯޖް ޗެޕަލް، ވިންޑްސަރ ކަސްޓަލްގައި ކަމަށާއި، ފިލިޕް ވަގުތީ ގޮތުން ވަޅުލާފައިވަނީ ޖޯޖް ތިންވަނަ ސަންދޯއް ހިމެނޭ ގޮތަށް އިތުރު 25 ސަންދޯކާއެކު ސެއިންޓް ޖޯޖްގެ ތެރޭގައި ހުންނަ ރޯޔަލް ވޯލްޓްގައެވެ. އެމަނިކުފާނު އަވަހާރަވުމާއެކު ދުނިޔޭގެ ގައުމުތަކުގެ މަންދޫބުން ވަނީ ޝާހީ އާއިލާއަށް ތައުޒިޔާ ފޮނުއްވާފައެވެ.

ޝާހީ އާއިލާގެ އެހެން އިސް މެމްބަރުންނާ އެއްގޮތަށް ފިލިޕްގެ އެންމެ ފަހުގެ ވަސިއްޔަތާއި ވަސިއްޔަތް މަދުވެގެން 90 އަހަރަށް މުއްދަތު ޖަހާނެ ކަމަށް ހައިކޯޓުން ނެރުނު ހުކުމެއްގައިވެ އެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ވަޞިއްޔަތުގައި ޝާހީ އާއިލާގެ އަބުރަށް ގެއްލުން ހުރި މާއްދީ އެއްޗެއް ހިމެނިދާނެ ކަމަށް ޝައްކު ކުރެވުނެވެ. މި އަމުރު ފެމިލީ ޑިވިޜަންގެ ރައީސް ނެރުއްވީ ޖުލައި 2021 ގައި އަމިއްލަ އަޑުއެހުމަކަށްފަހު، ވަޞިއްޔަތް ފެނިވަޑައިނުގަންނަވާ ކަމަށާއި، އެ ވަޞިއްޔަތުގެ އެއްވެސް އެއްޗެއް އަންގާފައި ނުވާ ކަމަށް ވިދާޅުވެފައެވެ. ޖެނުއަރީ 2022 ގައި ދަ ގާޑިއަން އިން ވަނީ އެ އަޑުއެހުމުން ނޫސްވެރިން ބާކީ ކުރުމަށް ގާޒީ ނިންމި ނިންމުމަށް ގޮންޖަހާފައި ކަމަށާއި ގާޑިއަން ވަނީ "އަމިއްލަ އަޑުއެހުމަކަށް ވުރެ ފާޅުކަން ބޮޑު ގޮތެއްގައި އިންސާފުވެރިކަމަށް ހުރަސްއެޅުން ކުޑަ ގޮތަކަށް ނުބެލުމުން ގޯހެއް ހެދި" ކަމަށެވެ. ޖުލައި 2022 ގައި އިސްތިއުނާފު ކޯޓުން ވަނީ އެ ނޫހުގެ ޙުއްޖަތްތައް ބާތިލްކޮށް، "ބިރުވެރިވާ މީޑިއާ ތޫފާނަށް ނުރައްކާ ނުކޮށް" އަޑުއެހުމުގެ ވާހަކަ ނޫސްވެރިންނަށް އަންގާފައި ނުވާނެ ކަމަށް ބުނެފަ އެވެ. ކޯޓުން އިތުރަށް ބުނީ "ބައްދަލުކަން ނެތް ކަމަށް ހީވުމަކީ އާންމުންގެ ޝަރުއީ ބަހުސްގެ ކަމެއް ކަމަށް ވެދާނެ ކަމަށާއި ނަމަވެސް (ނޮން ކޮންޓެންޝިއަސް ޕްރޮބޭޓް ގަވާއިދު) އިން ބައެއް ހާލަތްތަކުގައި ވަސިއްޔަތްތަކާއި އެތަކެތީގެ އަގުތައް އާންމުންގެ ނަޒަރުން ފޮރުވުމުގެ ހުއްދަ ދީފައިވާ ކަމަށެވެ.

ފިލިޕްގެ ހަޔާތަށް ޝުކުރު އަދާކުރުމުގެ ޚިދުމަތެއް 29 މާރޗް 2022 ގައި ވެސްޓްމިންސްޓަރ އެބީގައި ކުރިއަށް ގެންދިޔައިރު، އެލިޒަބަތު އާއި ބޭރުގެ ޝާހީ އާއިލާއާއި ސިޔާސީ ބޭފުޅުން ބައިވެރިވެވަޑައިގެންނެވިއެވެ. އެލިޒަބަތު އަވަހާރަވީ 8 ސެޕްޓެމްބަރ 2022 ގައި ކަމަށާއި، ޝާހީ ދެމަފިރިންގެ ހަށިގަނޑު ވަޅުލާފައިވަނީ އޭނާގެ ދައުލަތުގެ ޖަނާޒާއަށްފަހު 19 ސެޕްޓެމްބަރ މަހުގެ ހަވީރު ސެއިންޓް ޖޯޖްގެ ކިންގް ޖޯޖް ހަވަނަ މެމޯރިއަލް ޗެޕަލްގައެވެ.

ރިފަރެންސްތައް