ކުޑަ ގޮހޮރުގެ އެންޒައިމްތައް
ކުޑަ ގޮހޮރުގެ އެންޒައިމް (އިނގިރޭސި ބަހުން: Intestinal enzyme)ތައް މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ހުންނަނީ މިޔޫކޯސަލް ސެލް(އިނގިރޭސި ބަހުން: Mucosal cell) ތަކުގެ ބޭރު ފަށަލައިގައެވެ. ޚާއްޞަކޮށް ވިލަސް(އިނގިރޭސި ބަހުން: Villus) ތަކުގެ ކޮޅު ނިވާކޮށްދޭ ކުދިކުދި ވިލަސް(އިނގިރޭސި ބަހުން: Microvillus) ތަކުގައެވެ. އާންމު ގޮތެއްގައި ކުޑަ ގޮހޮރުގެ ތެރޭގައި ހަޖަމުކުރުމުގެ މަސައްކަތް ހިންގަނީ މިބުނި ކުދިކުދި ވިލަސް ތަކުގެ ތެރޭގައެވެ. ކުޑަ ގޮހޮރު އެންޒައިމް ތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ އަންނަނިވި އެންޒައިމް ތަކެވެ.
- އެންޓިރަކައިނޭސް(އިނގިރޭސި ބަހުން: Enterokinase): މިއެންޒައިމް އަކީ ޓްރީޕްސިނަޖަން ކުޑަ ގޮހޮރުގެ ތެރޭގައި ހީވާގިކޮށް، ޓްރީޕްސިން އަށް ބަދަލުކުރުވާ އެންޒައިމެކެވެ. މިއީ ކުޑަ ގޮހޮރު ޖޫސް ގެތެރޭގައި މިނިވަންކަންމަތީ ހުންނަ ހަމައެކަނި އެންޒައިމް ވެސް މެއެވެ. މިއެންޒައިމް ބޭރުވުމަށް ބާރުއަޅައިދޭ މާއްދާ އަކީ ކޯލިސިސްޓަކައިނިން ހޯރމޯން އެވެ.
- ޕެޕްޓައިޑޭސް(އިނގިރޭސި ބަހުން: Peptidase) ތައް: މިއީ ބޮޑެތި އަދި ކުދި ޕެޕްޓައިޑް ތަކުން އަމީނޯ އެސިޑް ވަކިކުރުމަށް އެހީވެދޭ ޕްރޮޓީން ބައިކުރާ އެންޒައިމް ތަކެކެވެ. މީގެ ބައެއް އެންޒައިމްތައް މިޔޫކޯސަލް ސެލް ތަކުގެ ސައިޓަޕްލާޒަމް ގައި ވެސް ހުރެއެވެ. އެހެން ކަމުން މިއީ ޕްރޮޓީން ހަޖަމުކުރުމުގެ ފަހު މަރުހަލާގައި ބައިވެރިވާ އެންޒައިމް ތަކެކެވެ.
- ޑައިސަކަރައިޑޭސް(އިނގިރޭސި ބަހުން: Disaccharidase) އަދި އޮލިގަސަކަރައިޑޭސް(އިނގިރޭސި ބަހުން: Oligosaccharidase) ތައް: މިއީ ޑައިސަކަރައިޑް އަދި އޮލިގަސަކަރައިޑް ތައް މޮނަސަކަރައިޑް ތަކަށް ބަދަލުކުރުވާ އެންޒައިމް ތަކެކެވެ. އެހެން ކަމުން މިއީ ކާބޯހައިޑްރޭޓް ހަޖަމުކުރުމުގެ ފަހު މަރުހަލާގައި ބައިވެރިވާ އެންޒައިމް ތަކެކެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ އަންނަނިވި އެންޒައިމް ތަކެވެ.
- މޮލްޓޭސް(އިނގިރޭސި ބަހުން: Maltase): މިއީ މޮލްޓޯސް ،އަދި މޮލްޓޯޓްރިއޯސް ، ގުލްކޯޒް އަށް ބަދަލުކުރުވާ އެންޒައިމެކެވެ.
- ލެކްޓޭސް(އިނގިރޭސި ބަހުން: Lactase): މިއީ ލެކްޓޯސް، ގުލްކޯޒް، އަދި ގަލަކްޓޯސް އަށް ބަދަލުކުރުވާ އެންޒައިމެކެވެ.
- ސޫކްރޭސް(އިނގިރޭސި ބަހުން: Sucrase): މިއީ ސޫކްރޯސް، ގުލްކޯޒް ، އަދި ފްރަކްޓޯސް އަށް ބަދަލުކުރުވާ އެންޒައިމެކެވެ.
- އަލްފާ ލިމިޓް ޑެކްސްޓްރިނޭސް(އިނގިރޭސި ބަހުން: Alpha limit dextrinase): މިއީ އަލްފާ ލިމިޓް ޑެކްސްޓްރިން ، ގުލްކޯޒް އަށް ބަދަލުކުރުވާ އެންޒައިމެކެވެ.
- އިންޓެސްޓިނަލް ލައިޕޭސް(އިނގިރޭސި ބަހުން: Intestinal lipase): މިއީ އަނގަ، މައިދާ އަދި ޗިސްމޭ ފަދަ ގުނަވަން ތަކުން ދޫކުރާ ލައިޕޭސް ތަކުގެ މަސައްކަތް ފުރިހަމަކުރުމަށް އެހީތެރިވެދޭ އެންޒައިމެކެވެ.
- ތަފާތު ނޫކްލީއޭސް(އިނގިރޭސި ބަހުން: Nuclease) ތައް: މިވައްތަރުގެ އެންޒައިމް ތަކުގެ ތެރޭގައި ނޫކްލީއަޓައިޑޭސް ތަކާއި، ނޫކްލީއަސައިޑޭސް ތައް ހިމެނެއެވެ.