ހުޅުމާލެ

ހުޅުމާލެ އަކީ މާލެ އަތޮޅު އުތުރު ފަރާތުގައި އޮންނަ ހިއްކާފައިވާ ރަށެކެވެ. މާލެ ސަރަހައްދުގެ މިހާރުގެ އަދި މުސްތަގުބަލުގައި ބޯހިޔާވަހިކަމާއި ސިނާއީ އަދި ވިޔަފާރި ތަރައްގީއަށް ބޭނުންވާ ކަންކަން ފުރިހަމަ ކުރުމަށާއި ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑު އުފުލުމުގެ ސަބަބުން ކުރިމަތިވެދާނެ ނުރައްކަލަކަށް އިޖާބަދިނުމުގެ ގޮތުން ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑު ން ވެލި ނަގައިގެން ހަދަމުންދާ ރަށެކެވެ. ރަސްމީ ސެޓްލްމަންޓް ހުޅުއްވައިދެއްވީ 12 މެއި 2004 ގައި ރައީސް މައުމޫން އަބްދުލް ގައްޔޫމެވެ.

2005 ވަނަ އަހަރުގެ މާރިޗު މަހުގެ 23 ވަނަ ދުވަހު އުފެއްދި ހައުސިންގ ޑިވެލޮޕްމަންޓް ކޯޕަރޭޝަން (ކުރީގެ ހުޅުމާާލޭ ޑިވެލޮޕްމަންޓް ޔުނިޓް/ހުޅުމާޅޭ ޑިވެލޮޕްމަންޓް ކޯޕަރޭޝަން) ގެ ނަމުގައި ސަރުކާރުގެ ކުންފުންޏަކުން އެރަށުގެ ތަރައްޤީއާއި ހިންގުން ބެލެހެއްޓުމާ ހަވާލުވެފައި ވެއެވެ.

ބިން ހިއްކުމުގެ ސަބަބުން އެރަށުގެ ސަރަހައްދު 4 ކިލޯމީޓަރު 2 (1.5 އަކަ މީޓަރަށް) އިތުރުވެ، މިއީ ރާއްޖޭގެ ހަތަރުވަނައަށް އެންމެ ބޮޑު ރަށެވެ. 2019 ވަނަ އަހަރުގެ ޑިސެމްބަރު މަހުގެ ނިޔަލަށް އެރަށުގެ އާބާދީ 50،000 އަށްވުރެ ގިނައެވެ. އެއީ 2020 ވަނަ އަހަރުގެ މެދުތެރޭގައި 240،000 މީހުން ބޭތިއްބުމަށް ރާވާފައިވާ ތީއެވެ.

މާލެ ސިޓީގެ ތެރޭގައި ވާ ތަން

ހުޅުމާލެ އަކީ ހުޅުލޭ އެއާޕޯޓު އަޅާ ރަށުގެ އިރުއުތުރުން އޮންނަ ރަށެކެވެ.

ތާރީޚް

ހުޅުމާާލޭ ހިއްކުމުގެ މަސައްކަތް ފަށާފައިވަނީ 1997 ވަނަ އަހަރުގެ އޮކްޓޯބަރު މަހުގެ 16 ވަނަ ދުވަހު ހުޅުލޭ-ފަރުކޮޅުފުށި ފަޅުން 1.3 ކިލޯމީޓަރު (0.81 މިލި) ބޭރުން މާލޭގެ ހުޅަނގު އުތުރު ފަރާތު ގައެވެ. 11 މިލިއަން ޑޮލަރު ޚަރަދުކޮށްގެން މިނިސްޓްރީ އޮފް ކޮންސްޓްރަކްޝަން އެންޑް ޕަބްލިކް ވޯކްސް (އެމް.ސީ.ޕީ.ޑަބްލިއު) އިން ކުރިއަށްގެންދިޔަ މި މަޝްރޫޢުގެ ފުރަތަމަ ބިން ހިއްކުމުގެ މަސައްކަތް ކޮށްފައިވަނީ 45% ބިމުގެ ބޮޑުމިނާއި، 188 ހެކްޓަރު (460 އޭކަރު) ގެ މައްޗަށެވެ. ދެން މި މަސައްކަތް ކުރިއަށް ގެންދިޔައީ ބެލްޖިއަމްގެ ޖޮއިންޓް ވެންޗާ ކުންފުންޏަކާއި އިންޓަނޭޝަނަލް ޕޯޓް އިންޖިނިއަރިން އެންޑް މެނޭޖްމަންޓް (އައިޕީއީއެމް) އާއި ޑްރެޖިން އިންޓަނޭޝަނަލް (ޑީއައި) ގުޅިގެން ނެވެ. ފުރަތަމަ ފިޔަވަހީގައި ހިމެނޭ ހިއްކުމާއި ގޮނޑުދޮށް ތައް ތަރައްޤީ ކުރުމުގެ ހުރިހާ މަސައްކަތެއް 2002 ވަނަ އަހަރުގެ ޖޫން މަހުގެ ނިޔަލަށް ނިމިފައިވާއިރު، 2004 ވަނަ އަހަރު 1000 ރައްޔިތުން ވަނީ މިރަށަށް ބަދަލުވެފައެވެ. 2015 ވަނަ އަހަރު ނިމިފައިވާ ހިއްކުމުގެ ދެން އޮތް ފިޔަވަހީގައި 244 ހެކްޓަރު (600 އޭކަރު) އިތުރުކޮށް، 2019 ވަނަ އަހަރު ނިމުނުއިރު 50،000 އަށް ވުރެ ގިނަ މީހުން ދިރިއުޅެމުން ދިޔަ އެވެ.

ތަރައްޤީ

ފުރަތަމަ މާސްޓަރ ޕްލޭންގެ ދަށުން އެކުލަވާލެވުނު ތަރައްޤީގެ އަސާސަކީ، ސަރުކާރުގެ ވަރަށްގިނަ އިދާރާތަކާއި، ކޮމިޓީތަކާއި، އަމިއްލަ ފަރުދުންގެ ޙިއްޞާއާއެކު، ސިންގަޕޫރުގެ ކޮންސަލްޓަންޓުންގެ ކޮންސޯޓިއަމަކުން 2001 ވަނަ އަހަރުގެ ޖުލައި މަހު ނިމުނު ތަރައްޤީގެ އަސާސެކެވެ. އަދި، ބިން ބޭނުންކުރުމާއި ތަރައްޤީގެ ސްޓްރެޓެޖީ (އަރބަން ޑިޒައިން ޕްރޮޕޯޒަލް، ދަތުރުފަތުރުގެ ޕްލޭން އަދި ޔުޓިލިޓީ އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރ ހިމެނޭގޮތަށް) މާނަކޮށްފައިވަނީ، ކުރިއަށް އޮތް ތާނގައި، ދެވަނަ ފިޔަވައްސާއި، އެއަރޕޯޓް އެކްސްޓެންޝަން އޭރިއާތަކާ ގުޅޭ އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރ ކަނެކްޝަންތަކަށް ރިޢާޔަތްކުރެވިގެންނެވެ. މާސްޓަރ ޕްލޭން މުރާޖަޢާކޮށް، ތަރައްޤީގައި ކުރިއެރުންތައް ހިމެނުމަށްޓަކައި ޒަމާނާ އެއްގޮތަށް މުރާޖަޢާކޮށް، އެޖަސްޓްކުރަންޖެހެއެވެ.

މާސްޓަރ ޕްލޭންގެ ފުރަތަމަ ފިޔަވަހީގައި ހިމެނެނީ:

ސްޓޭޖް 1އޭ (ނިމިފައި)

2,3 އަދި 4 ބެޑްރޫމް ޔުނިޓް އެއްކޮށްގެން 280 ކޮޓަރީގެ އެޕާޓްމަންޓް ކޮމްޕްލެކްސްއެއް.
އިންޓަރގްރޭޓެޑް ޕްރައިމަރީ އަދި ސެކަންޑަރީ ސްކޫލް ހައުސިންގ 20 ކްލާސްރޫމް.
32 ޔުނިޓް ހިމެނޭ ސަރުކާރާއި އިޖްތިމާޢީ ބޭނުންތަކަށް ޢާންމު ޢިމާރާތެއް.
50 އެނދުގެ ޖާގައިގެ ހޮސްޕިޓަލެކެވެ.
1500 މީހުންގެ މިސްކިތެއް.
ޖުމްލަ 48 ޔުނިޓް ހިމެނޭ ހަތަރު ކޮމާޝަލް ބިލްޑިންގް.
އެސްފޯލްޓް ރޯޑް ނެޓްވޯކްގެ ދިގުމިނުގައި ގާތްގަނޑަކަށް 12.5 ކިލޯމީޓަރު (7.8 މޭލު).
ދިރޭތަކެތީގެ ގަސްގަހާގެއްސާއި، އިމްޕޯޓްކުރާ ބާވަތްތަކުގެ ދަނޑުވެރިކަން ކުރުމަށް އެކަށީގެންވާ ބިމުގެ ޖާގައެއް.

ސްޓޭޖް 1ބީ (2005 ޑިސެމްބަރު 2005 ގެ ނިޔަލަށް ނިންމަން ޖެހޭ)

232 ކޮންޑޮމީނިއަމް ހައުސިންގ ޔުނިޓް.
120 އަސާސީ ހައުސިންގ ޔުނިޓް.
169 ބީޗް ޕްލޮޓް.
56 ސްޓޭންޑަޑް ޕްލޮޓް.
132 ޓެރަސްޑް ގެއެއް.
280 ހައުސިންގ ޔުނިޓް.
57 ރެސިޑެންޝަލް ބީޗް ފްރަންޓް ޕްލޮޓް.
109 ރެސިޑެންޝަލް ބީޗް ޕްލޮޓް.
56 ރެސިޑެންޝަލް ސްޓޭންޑަޑްގެ ޕްލޮޓް.
ޓެރަސްޑް ހައުސިންއަށް 132 ގޯތި.
32 ޕަބްލިކް ޔުނިޓް ހިމެނޭ އާންމު އިމާރާތެއް.
އެވްރެޖްކޮށް 1000 އެމް2 އާއެކު 15 އިންޑަސްޓްރިއަލް އަދި ކޮމާޝަލް ބިން . (11،000 އަކަފޫޓު) ޔުނިޓަކަށް.

ސްޓޭޖް 1C (2006 ވަނަ އަހަރަށް ރޭވިފައިވާ)

1900 ހައުސިންގ ޔުނިޓް

ސްޓޭޖް 2 (2016 ވަނަ އަހަރަށް ޓާގެޓްކޮށްގެން)

2950 ހައުސިންގ ޔުނިޓް

ސްޓޭޖް 3 (2020 އަށް ޓާގެޓްކޮށްގެން)

3075 ހައުސިންގ ޔުނިޓް

ހުޅުމާާލޭއަކީ ރާއްޖޭގެ މެދުތެރޭގެ އެހެން އަތޮޅުތަކާ އަޅާބަލާއިރު ބޭނުން ނުހިފޭ އަތޮޅަކަށްވާއިރު، ހުޅުމާލެއަކީ ވަރަށް ސަރުކާރުގެ ވަޒީރުންނާއި، ސަރުކާރުގެ ޑިޕާޓްމަންޓްތަކާއި، ޕަބްލިކް އިންސްޓިޓިއުޝަންތައް ހުޅުމާލާއަށް ބަދަލުކުރައްވައި، ސަރުކާރުގެ މުވައްޒަފުން އެހެން ތަންތަނަށް ބަދަލުކުރެއްވުމަށް ހިނގާ ޚަރަދުތަކަށް އެހީތެރިވެދެއްވުމަކީ، ސަރުކާރުގެ އިސްނެންގެވުމަށް ކުރައްވާނެ ކަމެއް. އުމްރާނީ ތަރައްގީ ނުނިމި ދިގުލައިގެން ދާތީ، ފެހިކަން ގަދަ ލޭންޑްސްކޭޕިންގެ ސަބަބުން މިތަން އިތުރަށް ޒީނަތްތެރި ކުރުމަށް އެހީތެރިވެދޭނެ އެވެ.

ހުޅުމާާލޭގެ ދެވަނަ ބިން ހިއްކުމުގެ މަސައްކަތް 15 ޖަނަވަރީ 2015 ގައި އިފްތިތާޙް ކުރެވުނުއިރު، މި ފިޔަވަހީގައި ޒުވާނުންގެ މަރުކަޒެއް ޢިމާރާތް ކުރުން ވެސް ހިމެނެއެވެ.

ދަތުރުފަތުރު

ހުޅުމާލޭގެ މަގުތައް ރަނގަޅު ފެންވަރަކަށް ހެދުމުގެ މަސައްކަތް ހުޅުމާލޭގައި ކުރިއަށް ގެންދަން ނިންމާފައިވާއިރު، އެ ނެޓްވޯކް ގެ މަސައްކަތް ވެސް ވަނީ ކުރިއަށް ގެންދަން ރާވައިފަ އެވެ.

އެ ރަށަކީ ވެލާނާ އިންޓަނޭޝަނަލް އެއާޕޯޓާއި ހުޅުމާލާއާ ދެމެދު ފަސޭހައިން އެއްގަމު ދަތުރުފަތުރުގެ ފުރުސަތު އޮންނަ، އެއާޕޯޓް ހިންގާ ހުޅުލެ އާ ކޯޒްވޭއަކުން ގުޅާލާފައިވާ ރަށެކެވެ. 2018 ވަނަ އަހަރުގެ ސެޕްޓެމްބަރު މަހު ހުޅުލެއާއި މާލެއައި ލެންޑާ ދެމެދު އަޅާފައިވާ ސިނަމާލެ ބްރިޖް ހުޅުވުމާއިއެކު، މި ތިން ރަށުގެ މަގުތަކުގެ ވިއުގަ ފުރަތަމަ ފަހަރަށް ގުޅާލިއެވެ.