މޮނާކޯ

ވިކިޕީޑިއާ އިންވިކިޕީޑިއާ

މޮނާކޯ ، މި ޤައުމަކީ އެހެން ޤައުމު ތަކެކޭ އެއްފަދައިން ފާހަގަ ކޮށްލެވޭ ޤައުމެކެވެ.މި ޤައުމަކީ ވަރަށް ރީތި އުފާވެރި ޤައުމެކެވެ.

މި ޤައުމު އޮންނަނީ މެޑިޓެރޭނިއަން ކަނޑު ގައި، ކޯޓް ޑި އަޒޫރް އާއި މެޑިޓެރޭނިއަން ރިވިއާ އާއި އެކު، ނައިސް ގެ އިރުމަތީގައި ގާތްގަނޑަކަށް ވިހި ކިލޯމީޓަރު ދުރުގައި، އަދި ފަންވަތް:Number from މެންޓަން (އިޓަލީ އާ ބޯޑަރު ރަށެއް) އިން ފެށިގެންނެވެ. އެއީ ފްރާންސްގެ ކޮމިއުންތަކުގެ ތެރޭގައި ކެޕް-ޑި-އެއިލް، ބީއުސޮލޭލް، ރޮކްބްރޫން-ކެޕް-މާޓިން އަދި ލާ ޓަރބީ އެވެ.

ޕްރިންސިޕަލިޓީއަށް ސީދާ ކަނޑާއި ބައިނަލްއަޤްވާމީ ކަނޑުތަކާ ގުޅޭ ޓެރިޓޯރިއަލް ވޯޓަރސް އަށް ވަދެވޭނެއެވެ؛ އެހެންކަމުން އެއީ ބިން ހިއްކާ ސަރަހައްދެއް ނޫނެވެ.

އަސްލު މި ސަރަހައްދު އައީ ޖުމްހޫރިއްޔާ އޮފް ޖެނޯއާ ގެ ދަށަށް ކަމަށާއި އޭގެ ތެރެއިން ގްރިމަލްޑީ އަކީ ޕެޓްރިޝިއަން އާއިލާ ގެ ތެރެއިން އެއް އާއިލާ ކަމަށެވެ. 1297 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން ނިސްބަތުން ޚުދުމުޚުތާރު ވެފައިވާ، ފްރެންކޯ-މޮނެގަސްކް މުއާހަދާ އިން 1861 ވަނަ އަހަރު އިސްތިގުލާލު ކަށަވަރުކޮށްދިނެވެ.

މި ޕްރިންސިޕަލިޓީ ވެގެން ދިޔައީ 1911 ވަނަ އަހަރު ގާނޫނު އަސާސީގެ ރަސްކަމުގެ ނިޒާމަކަށް ވެގެންނެވެ.2005 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން ސިޔާސީ ރަސްގެފާނު އަކީ ގްރިމަލްޑީ ދަރިކޮޅުގެ މޮނާކޯގެ އަލްބަރޓް ދެވަނަ އެވެ , އަޅުގަނޑުމެން ވެރިކަންކުރާ ގެކޮޅުގެ ސަގާފީ agnatic މާނަކުރުމުގައި ހިފަހައްޓައިފިނަމަ، ދުނިޔޭގެ އެންމެ ދުވަސްވީ ވެރިކަންކުރާ ދަރިކޮޅުތަކުގެ ތެރެއިން އެއް ދަރިކޮޅު (މޮނާކޯގެ ޕްރިންސިޕަލިޓީ ފާސްވީ family of Goyon de Matignon އަށެވެ. ގައި 1731 ވަނަ އަހަރު ދެން ޕޮލިގްނާކްގެ އާއިލާ އަށް 1949 ވަނަ އަހަރު އެވެ.

މި މައިކްރޯ-ސްޓޭޓް މިހާރު ހިފާފައިވަނީ ފަންވަތް:Unit[1]، ބައެއް ގޮތްގޮތުން ކަނޑުން ލިބިފައިވާތީ، މިއީ ދުނިޔޭގެ ދެވަނައަށް އެންމެ ކުޑަ މިނިވަން ދައުލަތް (އޭގެ ފަހުން... އެ ވެޓިކަން) އެވެ.

ފަންވަތް:ތާރީޚް- ގެ ނިޔަލަށް މޮނާކޯގައި ފަންވަތް:ޔުނިޓް ތިއްބެވެ. މި ޖުމްލަ އަދަދު ކޮންމެ އަހަރެއް ނިމުމުން އިސްލާހުކުރަނީ ޕާރޝިއަލް ސެންސަސް އާއި އިމިގްރޭޝަން އަދި ނެޗުރަލައިޒޭޝަންތަކާ ގުޅޭ ޑޭޓާއަށް ބިނާކޮށް އަންދާޒާކޮށްގެންނެވެ. 2016 ވަނަ އަހަރު ކިލޯމީޓަރަކަށް ފަންވަތް:ޢަދަދު އާއި ގާތްގަނޑަކަށް މުޅި ބިމުގެ ސަރަޙައްދު ހިމެނޭ އާބަނައިޒޭޝަންއާއެކު، މިއީ އެންމެ ގިނައިން] އާބާދީ ބޮޑު ޤައުމު ގެ... world[2].

މި ޕްރިންސިޕަލިޓީއަށް ފައިދާ ލިބެނީ ވަކިން ޚާއްޞަކޮށް މަޑުމައިތިރި މެޑިޓެރޭނިއަން މޫސުމީ ކަމަށާއި، ލަގްޒަރީ ހޮޓަލްތަކުގެ ގިނަ ވަސީލަތްތައް ހުންނަ ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވިއެވެ. މޮނާކޯ ފޯމިއުލާ 1 ގްރޭންޑް ޕްރި ކޮންމެ އަހަރަކުވެސް އެތަނުގައި ބާއްވައެވެ. މޮންޓޭ-ކާރލޯ ކެސިނޯ، އޯޝަނޮގްރަފިކް މިއުޒިއަމް އަދި ޕްރިންސްލީ ޕެލަސް މުޅި އަހަރު ދުވަހު ގިނަ ފަތުރުވެރިން ޝައުގުވެރިވެއެވެ.

މޮނާކޯގެ ދައުލަތުގެ ދީން އަކީ ކެތޮލިކް ދީން އެވެ. އޭގެ ރަސްމީ ބަސް އަކީ ފްރެންޗް އަދި އޭގެ ފައިސާ އަކީ ޔޫރޯ (އެގައުމަކީ ޔޫރަޕިއަން ޔޫނިއަން ގެ ބައެއް ނޫން ނަމަވެސް) އެވެ.

ޖިއޮގްރަފީ[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފަންވަތް:ތަފްސީލީ ލިޔުން

މޮނާކޯ އަކީ ވެޓިކަން އަށް ފަހު ދުނިޔޭގެ ދެވަނައަށް އެންމެ ކުޑަ މިނިވަން ދައުލަތް އެވެ. އޭގެ ސަރަޙައްދު މެޑިޓެރޭނިއަން ކަނޑުގެ ތެރެއިން ފަންވަތް:Number ގެ ބިމެއްގެ މައްޗަށް ފުޅާވެފައިވާއިރު، އޭގެ ފުޅާމިން ފަންވަތް:Unit އިން ފެށިގެން ފަންވަތް:Number އާއި ދެމެދުގައި ތަފާތުވެއެވެ. އޭގެ ބިމުގެ ސަރަހައްދަކީ ފަންވަތް:Number (ފަންވަތް:Unit) އެވެ.

ލޮކޭޝަން[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

މޮނާކޯ އަކީ މެޑިޓެރޭނިއަން ކަނޑު އާއި އެއްފަރާތުގައި، ކޯޓް ޑި އަޒޫރް ގައި، ނައިސް އާއި އިޓަލީގެ ބޯޑަރާއި ދެމެދުގެ މެދުތެރޭގައި އޮންނަ ޕްރިންސިޕަލިޓީއެކެވެ.

ފަންވަތް:ސިޓީ ލޮކޭޝަން

ރިލީފް އެންޑް ޖިއޮލޮޖީ[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފަންވަތް:Unit ގެ އެންމެ އުސްމިނަށް ވާޞިލްވެވޭނީ މޮންޓް އެޖެލް ގެ އެއްފަރާތުގައި ކަމަށާއި، މި އުސްމިން ނިމޭނީ ފަންވަތް:Number ގައެވެ. ޕްލޭސް ޑޫ ޕެލެސް ހުންނަނީ ފަންވަތް:Unit ދުރުގައެވެ.

މޮނާކޯ ކައިރީގައި ހުރި ރިލީފްތައް:

ހައިޑްރޮގްރަފީ[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފްރާންސް އިން ފެށިގެން މޮނާކޯގެ ދަށުން ފާއިތުވެ ސީދާ މެޑިޓެރޭނިއަން ކަނޑު އަށް ފޭބޭ ތިން ކޯރެއް ހުރެއެވެ.

މޫސުމީ ހާލަތު[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

މޮނާކޯގެ މޫސުމަކީ މެޑިޓެރޭނިއަން ޓައިޕް އަދި ސަބްޓްރޮޕިކަލް، ހޫނު މޫސުމާއި ހޫނު، ހޫނު ވިންޓަރ އަދި ހޫނު ހޫނު މޫސުމުގައި ގިނަ އަވި ލިބޭ މޫސުމެކެވެ.

ފަންވަތް:S- ގައި، 75 އަހަރަށްވުރެ ގިނަ ދުވަހު ބެލިއިރު، އެވްރެޖް ފިނިހޫނުމިނަކީ ފަންވަތް:Tmp އެވެ. މި އެވްރެޖް ފިނިހޫނުމިން {{tmp|10 އާއި ތަފާތުވެއެވެ.

އިޤްތިޞާދު[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ޤައުމުގެ އިޤްތިޞާދު ބިނާ ވެގެންވަނީ ގައުމުގެ ރައްޔިތުން ކުރާ ތަފާތު މަސައްކަތް ތަކުގެ މައްޗަށެވެ.

ޖެނުއަރީ މަހު 2|°C}} އިން އޮގަސްޓް މަހު ފަންވަތް:Tmp އަށެވެ. ކަނޑުގެ ވައިގެ ސަބަބުން ދުވަހަކުވެސް މެންދުރު ފަހު ފިނިހޫނުމިން މާ މައްޗަށް ނުދެއެވެ. އަނެއްކޮޅުން ކަނޑުގެ ފިނިހޫނުމިން މަތިވުމުން (އޮގަސްޓް މަހު ފަންވަތް:Unit އާ ހަމައަށް) ހޫނު މޫސުމުގައި ރޭގަނޑު ވަރަށް ހޫނުވެ ހޫނުގަދަ (ފަންވަތް:Tmp) ވެދާނެއެވެ.

އަހަރަކު އެވްރެޖްކޮށް އަވި ލިބޭ މިންވަރަކީ ގާތްގަނޑަކަށް ފަންވަތް:ޔުނިޓް-ފަންވަތް:ޔުނިޓް ކަމަށާއި ވާރޭ ވެހޭ ދުވަސްތަކުގެ އަދަދު މަދުވުމުން ވަރަށް ދަށް ދުވަސްވަރު ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ: އަހަރަކު 62 އެވެ.

ސްނޯ އާއި ފްރޮސްޓް އަކީ އިންތިހާއަށް މަދުން ދިމާވާ ކަމެއް ކަމަށާއި، ދިހަ އަހަރެއްގެ ތެރޭގައި އެއްފަހަރު ނުވަތަ ދެފަހަރު އައްސޭރިފަށުގައި ދިމާވާ ކަމެކެވެ.

ފަންވަތް:މޫސުން

އާބަން ޕްލޭނިންގ[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

މޮނާކޯގެ ސަރަޙައްދީ ދިގުމިންތައް. ފަންވަތް:ތަފްސީލީ ލިޔުން

އާބަން މޯފްލޮޖީ[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ސޮލާރިއަމް ބީޗް، ފޯޓް އެންޓޮއިން (ކުއައި ރެއިނިއަރ-III) ގެ ފަހަތުގައި އޮންނަ ފްލޯޓިންގ ޑައިކެއްގައި އާޓިފިޝަލް ބީޗެއް.

މި ޕްރިންސިޕަލިޓީގައި [[ފްރާންސާއި މޮނާކޯއާ ދެމެދުގެ ބޯޑަރު|ފަންވަތް:ނަމްބަރު ފްރާންސްއާ ބޯޑަރ]] (އޭގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ: ފަންވަތް:ނަމްބަރު ކެޕް-ޑި-އޭލް , { {ޔުނިޓް|390|މީޓަރު}} އާއި އެކު ލާ ޓަރބީ، ފަންވަތް:ނަންބަރު އާއި އެކު ބިއުސޮލޭލް އަދި {{ޔުނިޓް|464| މީޓަރު} ގެ ކޮމިއުން އެވެ. } އާއެކު ރޮކްބްރޫން-ކެޕް-މާޓިން)، އަދި ހަމައެހެންމެ ފަންވަތް:ނަންބަރު ގެ އައްސޭރިފަށުގެ (ބަނދަރާއި ގޮނޑުދޮށް)<ref>{{Article|language=fr|author1=|title=މޮނާކޯ އިން އަދަދުތައް 2019 - ސަރަޙައްދާއި ތިމާވެށި|periodic=Insee|date=2019|read online=https://www.imsee.mc/content/download/467821/5331365/file/Monaco%20en%20Chiffres%202019%20% 20- %201.%20ޓެރިޓަރީ%20އަދި%20ތިމާވެށި.pdf|f

ormat=Pdf|pages=}}.</ref>.

ފާއިތުވި އަހަރުތަކުގައި ބޮޑެތި މަސައްކަތްތަކުގެ ސަބަބުން މޮނާކޯ ގާތްގަނޑަކަށް ފަންވަތް:އަދަދު ފުޅާކުރުމުގެ ފުރުސަތު ލިބިފައިވަނީ، މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ކަނޑުން ރިކްލޭމް ކުރެވިފައިވަނީ ފަޅުތަކުގެ ސަބަބުންނެވެ. އެންމެ ފުރަތަމަ ފަޅުތެރޭގެ މަސައްކަތް ފެށުނީ 1865 ވަނަ އަހަރު ރޭލު ލައިން އުފެއްދުމަށް، އޭގެ ދެތިން އަހަރު ފަހުން ފުރަތަމަ ސިނާއީ ޑިސްޓްރިކްޓް ފޮންޓްވިއެލް އުފެއްދުމުން، ކަނޑުގެ ތިރިން ފަންވަތް:އަދަދު ހޯދުން ފަސޭހަވިއެވެ މޮނާކޯގެ ބަނދަރު އޭގެ ފަހުން ފުރިހަމަކޮށް، 1960 ގެ އަހަރުތަކުގައި ގްރިމަލްޑީ ފޯރަމް ގެ އިތުރުން ލާރވޮޓޯ ވެސް ބިނާކުރެވުނެވެ[3].

1965 ވަނަ އަހަރު ޕްރިންސް ރެއިނިއަރ ތިންވަނަ ގެ އިސްނެގުމެއްގެ މަތިން އަދި އެ ސިޓީގެ ހަރަކާތްތައް ތަފާތު ކުރުމަށްޓަކައި، ފޮންޓްވިއެލް ޑިސްޓްރިކްޓް ހެދުމުން ފަންވަތް:Number}} ގެ އިތުރު އިމާރާތްކުރެވޭ ބިމުގެ އިތުރުން އާ ބަނދަރެއް ހެދުން. މި ޑިސްޓްރިކްޓަކީ، އެހެނިހެން ކަންކަމުގެ ތެރޭގައި، ސްޓޭޑް ލޫއިސް-II ގެ އިތުރުން ސުޕަމާކެޓަކާއި ޝޮޕިންގ ސެންޓަރެއް[4]. މޮނާކޯ ބަނދަރު އިތުރުކުރުމުގެ މަސައްކަތް ވެސް ކުރިއަށް ގެންދިޔައީ ކަނޑާ ދިމާއަށެވެ.

2003 ވަނަ އަހަރު ޖުމްލަ ބަރުދަނުގައި ފަންވަތް:އަދަދު ދިގު ސެމީ ފްލޯޓިން ޑައިކެއް ފަންވަތް:އަދަދު ޤާއިމުކުރުމުގެ ހުއްދަ ލިބުނެވެ، ފަންވަތް:Unit ގެ ސްޓޯރޭޖް، ފަންވަތް:Number ގެ އިތުރުން އިދާރީ އަދި ވިޔަފާރި ތަންތަން[5]. ޑައިކް ގުޅިފައިވާ އާޓިފިޝަލް މީޑިއަން އިން އެއް ހެކްޓަރުގެ ބިން ހޯދުމުގެ ފުރުސަތު ލިބި، ފަންވަތް:Number[6] އަދި 2023 ވަނަ އަހަރާ ހަމައަށް އިތުރުކުރަން ޖެހޭއިރު، ފުރަތަމަ އިމާރާތްތައް ޑެލިވަރީ ކުރެވުނީ 2014 ވަނަ އަހަރު[3] އެވެ. ނަމަވެސް އިކޯލޮޖިކަލް ސަބަބުތަކާހުރެ ރަސްމީކޮށް އެތަން ދޫކޮށްލީ 2008 ވަނަ އަހަރު އެވެ. ސަބަބަކީ ހުރިހާ ކަމަކަށްވުރެ ބޮޑަށް އިޤްތިޞާދީ، ބައިނަލްއަޤްވާމީ މާލީ ދަތިކަމުގެ ތެރޭގައި[7]. މިއަށްވުރެ ކުޑަ މަޝްރޫޢަކަށް އިސްކަންދިނީ، އުސް އިމާރާތްކުރުމުގެ މަސައްކަތް އަނބުރާ އައުން ފާހަގަކޮށް: ފަންވަތް:ނަންބަރު ގެ ޑަބަލް ޓަވަރެއް ހެދުމެވެ، އެއީ އޮޑިއޮން ޓަވަރ އެވެ.

ހަލުވި އިޤްތިޞާދީ ތަރައްޤީއާއި ޕްރިންސް ރެއިނިއަރ ތިންވަނަ ގެ އާބަން ޕްލޭނިންގ ޗޮއިސްތަކުގެ ސަބަބުން، ގިނަ އުސް އިމާރާތްތައް ބިނާކުރެވުނެވެ. ނަމަވެސް އާބާދީ ބޮޑު ގިނަ ސިޓީތަކާ ހިލާފަށް މޮނާކޯގެ އުސް އިމާރާތްތަކަކީ ގާތްގަނޑަކަށް ހަމައެކަނި މީހުން ދިރިއުޅޭ ތަންތަން ކަމަށާއި، ވިޔަފާރީގެ ބޭނުންތަކަށް ނޫން[8].

ޓެރިޓޯރިއަލް އޯގަނައިޒޭޝަން[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފަންވަތް:ތަފްސީލީ ލިޔުން މޮނާކޯގެ ސަގާފީ ހަތަރު ޑިސްޓްރިކްޓް. ޑިސްޓްރިކްޓްތަކާއި އިދާރީ ދާއިރާތައް. މޮނާކޯ ނުވަ ޑިސްޓްރިކްޓަކަށް ބަހާލެވިފައިވާއިރު ސެކްޓަރތައް ގްރޫޕްކޮށްފައިވަނީ މުސްކުޅި ކޮމިއުންތަކާ ދިމާވާ ސަގާފީ ހަތަރު ޑިސްޓްރިކްޓަކަށް؛ ކޮންމެ ދާއިރާއެއް އަމިއްލައަށް ބްލޮކްތަކަށް ބަހާލެވިފައި (ޑިސްޓްރިކްޓްތައް ވެސް ކިޔައެވެ)[9]ފަންވަތް:,<ref>{{ވެބް ލިންކް |title=މޮނާކޯގެ ޑިސްޓްރިކްޓްތައް ހޯދުން |url=https ://magnolia -monaco.dunegestion.com/web-1/p9-monaco-ses-quartiers.html |site=މެގްނޯލިއާ-މޮނާކޯ.ޑޫނެޖެސްޝަން.

com |އެކްސެސް ކުރެވިފައިވަނީ=2020-09-22}}.</ref>.

ސަބްޑިވިޝަން ސަރަހައްދު
އިން އެމްފަންވަތް:2 in %
ލާ ކޮންޑަމިން ތަރުތީބުވެފައިވާ އަވަށްޓެރި ރަށެކެވެ ފަންވަތް:ފޯރމަޓްނަމް:295843 14.6%
ފޮންޓްވިއެލް ތަރުތީބުވެފައިވާ އަވަށްޓެރި ރަށެކެވެ ފަންވަތް:ފޯރމަޓްނަމް:329516 16.3%
ލާރވޮޓޯ ތަރުތީބުވެފައިވާ އަވަށްޓެރި ރަށެކެވެ ފަންވަތް:ފޯރމަޓްނަމް:217932 10.8%
އެކްޒޮޓިކް ގާޑަން ތަރުތީބުވެފައިވާ އަވަށްޓެރި ރަށެކެވެ ފަންވަތް:ފޯރމަޓްނަމް:234865 11.6%
މޮނާކޯ-ސިޓީ ރިޒާވް ސެކްޓަރ ފަންވަތް:ފޯރމަޓްނަމް:196491 9.7%
ދަ މޮނެގޭޓީ ތަރުތީބުވެފައިވާ އަވަށްޓެރި ރަށެކެވެ ފަންވަތް:ފޯރމަޓްނަމް:115196 5.7%
މޮންޓޭ-ކާރލޯ ތަރުތީބުވެފައިވާ އަވަށްޓެރި ރަށެކެވެ ފަންވަތް:ފޯރމަޓްނަމް:436760 21.5%
ރަވިން ޑި ސެއިންޓް-ޑެވޮޓް ރިޒާވް ސެކްޓަރ ފަންވަތް:ފޯރމަޓްނަމް:23485 1.2%
ލާ ރޫސް ތަރުތީބުވެފައިވާ އަވަށްޓެރި ރަށެކެވެ ފަންވަތް:ފޯރމަޓްނަމް:176888 8.7%
ޖުމްލަ ފަންވަތް:ފޯރމަޓްނަމް:2026976 100.0%

އެކޮމޮޑޭޝަން[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފަންވަތް:...

ބަނދަރުތައް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފަންވަތް:ތަފްސީލީ ލިޔުން މި ޕްރިންސިޕަލްޓީގައި ދެ މެރީނާއެއް ހުރެއެވެ: ޕޯޓް ހަރކިއުލް އަކީ ރިސެޕްޝަން ކެޕޭސިޓީގެ ގޮތުން އެންމެ ބޮޑު މެރީނާ 700 ޖާގައާއެކުގައެވެ. އެތަނުގައި ކްރޫޒް ޝިޕްތައް މަޑުކުރާއިރު، 100 މީޓަރަށް ވުރެ ދިގުމިން ހުންނަ އަމިއްލަ ޔޮޓްތައް ވެސް މަޑުކުރެއެވެ. ދެވަނަ ކަމަކީ ޕްރިންސިޕަލްޓީގެ ހުޅަނގުގައި އޮންނަ އެޕޮނިމަސް ޑިސްޓްރިކްޓްގައި އޮންނަ ޕޯޓް އޮފް ފޮންޓްވިއެލް ގައި 275 މޫރިންގ ޕްލޭސް ހުރެއެވެ.

ތަރައްޤީގެ މަޝްރޫޢުތައް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

އަންސޭ ޑޫ ޕޯޓިއަރ[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ކަނޑުގައި އެކްސްޓެންޝަންގެ މަސައްކަތްތައް ކުރާ މަންޒަރު (ޖޫން 2022).

ފަންވަތް:ޔުނިޓް ގެ އިތުރުވުމެއް، ފޯރަމް ގްރިމަލްޑީ އާއި ލޫއީ އައި ޓަނަލް (] ގެ ތަން) އާއި ދެމެދުގައެވެ ޕޯޓިއަރ)، ކަނޑުގައި އިމާރާތް ކުރަމުންދާއިރު، މީހުން ދިރިއުޅޭ ސަރަހައްދެއް (މަރެޓެރާ މަޝްރޫޢު) ބެހެއްޓުމަށް ރާވާފައިވެއެވެ. އޭގެ ފައިނަލް ޑެލިވަރީ ކުރުމަށް ހަމަޖެހިފައިވަނީ 2025 ވަނަ އަހަރު[10]. ނަމެއް ހޮވިފައިވަނީ: އަންސޭ ޑޫ ޕޯޓިއަރ ޑިސްޓްރިކްޓެވެ.

ލާރވޮޓޯ ކަނޑުއަޑީގެ ސަރަހައްދު[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ލާރވޮޓޯ ކަނޑުއަޑީގެ ސަރަހައްދު ރީޑިވެލޮޕްމަންޓްގެ މަސައްކަތް، އެތައް މަރުހަލާއެއްގައި ކުރިއަށްދާއިރު، 2022 ވަނަ އަހަރުގެ ކުރީކޮޅު ނިންމަން ޖެހޭނެ (ކަނޑުގެ އުދައެރުންތަކުން ރައްކާތެރިވުމާއި، އާންމު ތަންތަން ފުޅާކުރުން ފަދަ)[11].

މުވާސަލާތީ މަގުތަކާއި ދަތުރުފަތުރު[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފަންވަތް:Detailed article ފަންވަތް:އަޕްޑޭޓް ކުރަންޖެހޭ ބައި ސެއިންޓް-ޑެވޮޓް ޗާޗް ކައިރީގައި ހުންނަ މޮނާކޯ-މޮންޓޭ-ކާރލޯ ގެ އަންޑަރގްރައުންޑް އެސްއެންސީއެފް ސްޓޭޝަނުން ކޮންމެ ދުވަހަކުވެސް ޚިދުމަތް ޓީޖީވީ ފޯރުކޮށްދެއެވެ ޕެރިހަށް، އަދި އިތުރު ދިހަ ސިޓީއާ ހަމައަށް، ނައިސް-ވިލް ކައިރީގައި ހުންނަ ސްޓޭޝަން މެދުވެރިކޮށް، މާސޭ-ވެންޓިމިގްލިއާ ލައިން ގައި ހުންނަ، ހުރިހާ އެންމެންނަށް ވެސް ޓީޖީވީ އާއި އިންޓަސިޓޭސް ހުށަހަޅައެވެ ފްރާންސް އާއި ޔޫރަޕްގެ ގައުމުތަކުގެފަންވަތް:Refnec.

މޮނާކޯއިން ރަޝިޔާގެ ރޭލު ރިވިއާ އެކްސްޕްރެސް އިން ސީދާ މޮސްކޯއަށް ދަތުރުކުރަމުން ދިޔައީ، ހަފްތާއަކު އެއްފަހަރު ނުވަތަ ދެފަހަރު، 2020 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން މެދުކަނޑާލުމުގެ ކުރިންނެވެ ވެންޓިމިގްލިއާ އެވެ. އަދި އިރުއުތުރުން މެންޓަން އަދި ވެންޓިމިގްލިއާ، ހުޅަނގު ދެކުނުން ނައިސް، އެންޓިބްސް، ކާންސް، ގްރާސް އަދި ސެއިންޓް-ރަފައެލް އާއި ގުޅުވައިދޭ TER އިން ވެސް މި ސްޓޭޝަނަށް ހިދުމަތް ދެ އެވެ[12].

ފޮންޓްވިއެލް ޑިސްޓްރިކްޓްގެ ކަނޑު ފާރުގައި އޮންނަ މޮނާކޯ ހެލިޕޯޓް އިން ޚާއްޞަކޮށް ޚިދުމަތް ދެނީ ނައިސް-ކޯޓް ޑި އަޒޫރް ބައިނަލްއަޤްވާމީ އެއާޕޯޓް ' އަށެވެ. އަޒޫރް، ދުވާލަކު ތިރީސް ރޮޓޭޝަންގެ ފްރީކުއެންސީގައި (ފްލައިޓްގެ ހަތް މިނެޓް، ޓާމިނަލުން ޓާމިނަލް އަށް ފަނަރަ މިނެޓްގެ ވަގުތު)[13].

ފްރެންޗް އޭ500 ހައިވޭ މޮޔެން ކޮރްނިޝް (އާރްޑީ 6007) އާއި ގުޅިގެން މައި މަގުން ވަދެއެވެ

pauté އެކްޒޮޓިކް ގާޑަންގެ އުސްމިނުގައި[14].

މޮނާޕާސް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

އިންޓްރާމިއުރަލް ޓްރެވަލް އަށް ހިތްވަރު ދިނުމުގެ ގޮތުން ޕްރިންސިޕަލިޓީން ވަނީ "އޯލް އިން ވަން މޮބިލިޓީ އެޕްލިކޭޝަނެއް" ތައްޔާރުކޮށްފަ އެވެ. އިލެކްޓްރިކް ބައިސްކަލާއި ބަސްތަކާއި ޕާކިން އަދި ކާރު ހިއްސާކުރުމުގެ ހިދުމަތްތަކަށް ފަހިކޮށްދީ، ފޯރުކޮށްދޭ އެކި ހިދުމަތްތަކަށް ފައިސާ ދެއްކުމުގެ އުސޫލު ފަސޭހަކޮށްދިނުމުގެ މަގުސަދަކީ[15].

ހައިޑްރޯޖަން ޝަޓަލް މަޝްރޫއު[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

އެލައިން ތެބޯލްޓް އިން ދަނީ ހައިޑްރޯޖަން ޝަޓަލްތައް ތަރައްގީ ކުރަމުން ކަމަށާއި އޭގެ މަގުސަދަކީ ސެއިންޓް-ޓްރޮޕޭޒް އާއި ޕްރިންސިޕަލްޓީއާ ދެމެދު އައްސޭރީގައި ފަސިންޖަރުން އަވަހަށް ގެންދިއުމެވެ. މި މަޝްރޫއު ބިނާވެފައިވަނީ ކުޑަ އޯވަލް، ނިވާކޮށްފައިވާ ދޯންޏެއް ބޭނުންކޮށްގެން ތިމާވެށި ހިމާޔަތްކުރުމުގެ މައްޗަށް ކަމަށާއި އެ ދޯންޏަކީ ހައިޑްރޯޖަން އިން ކަރަންޓް ކޮށްގެން ފުރިހަމަ ސްޕީޑެއްގައި މައްޗަށް ގޮސް ފެނުގެ މައްޗަށް އުދުހޭ ދޯންޏެއް[16].

ގުދުރަތީ އަދި ޓެކްނޮލޮޖީގެ ނުރައްކާތައް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ސެއިސްމިސިޓީ[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފަންވަތް:ތަފްސީލީ ލިޔުން

މޮނާކޯ އާއި އަލްޕްސް-މެރިޓައިމްސް ޑިޕާޓްމަންޓް ހުންނަނީ އެވްރެޖް ސެއިސްމިސިޓީ (ލެވެލް II) ގެ ޒޯނެއްގައެވެ[17]ފަންވަތް:,[18] އެވެ.

1983 އިން 2003 އަށް އައި ބިންހެލުން[19].

އެހެން ނުރައްކާތައް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފަންވަތް:...

ޓޮޕޮނިމީ[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

މޮނާކޯގެ ނަން އުފެދިގެންދާނީ މޮނޮއިކޯސް (Μόνοικος) ގެ ޓޮޕޮނިމް އިންނެވެ. ފަހުމީގެ ވާހަކަ މީލާދީން ފަންވަތް:S- ގެ ޔޫނާނީ ތާރީޚް ޢިލްމުވެރިޔާ އަދި ޖިއޮގްރަފަރ މިލެޓަސްގެ ހެކެޓޭއަސް ގެ ޕެރިއެޖެސިސް ގައި ފާހަގަކޮށްފައިވެއެވެ: Μόνοικος, πόλις Λιγυστική, Mónoikos, pólis Ligustikḗ' ' މޮނާކޯ، ލިގޫރިއަން ސިޓީ”). Monœci މި ނަން ހެކިވެފައިވަނީ ފަންވަތް:S-[20].

މޮނޮއިކޯސް[21]ފަންވަތް:,[22].

  • ލިގުރިއަން ހައިޕޮތެސިސް: މީލާދީން ފަންވަތް:S- ގައި ހިލަގަނޑުގައި ޙާޟިރުވެފައިވާ ލިގޫރިއަން ޤަބީލާއަކީ، ސިޓީގެ ނަމުގެ އަސްލުގައި ކަމަށް ވެދާނެއެވެ[23].
މޮން-އޮއެސީ މި ނަމާއި ލިގުރިއަން ޤަބީލާގެ އަލްބީ-އޮއެސީ[24]
  • ފީނިޝިއަން ހައިޕޮތެސިސް: މި ނަން މޮނާކޯ އަކީ ފީނިޝިއަން ޓްރޭޑިންގ ޕޯސްޓެއް ކަމުގައި ވީ ދުވަސްވަރަށް ވެދާނެ[25]. ޔޫނާނީން މެލްކާޓް މެނޫއާކް ހެރަކްލިސް މޮނޮއިކޯސް (Ἡρακλῆς Μόνοικος) އަށް ބަދަލުކޮށްލާނެ އެވެ. 1897 ވަނަ އަހަރު އަޅުގަނޑުމެންނަށް ހަމަ މި ބަޔާން ގުސްޓާވް ސައިގޭ އިން ފެންނަނީ، “އަރާމު ދޭ މީހަކު ނުވަތަ ހިމާޔަތް ދޭ މީހަކު”<ref>{{Book|langue=fr|author1=Gustave Saige|title=މޮނާކޯގެ ފީނިޝިއަން އަސްލުގެ ނޯޓް އަދި ހެރަކްލިއަން ވޭ|ތަން=މޮނާކޯ|އެޑިޓަރ=އިމްޕްރިމެރީ ޑި މޮނާކޯ |އަހަރު=1897|url=https:/

/www.persee.fr/doc/bulmo_0007-473x_1897_num_62_1_11111_t1_0158_0000_2}}.</ref>. ނަމަވެސް ގުސްޓާވް ސައިގޭ ހުށަހެޅުއްވި އެޓިމޮލޮޖީތަކާ ވާދަކުރެއްވީ 1899 ވަނަ އަހަރު މިޝެލް ކްލެރކް[26]. މި ދެ ބަޔާން ލިބިފައިވަނީ އެބޮޓް ޖީން ޖޯސެފް ލިއަންޑްރޭ ބާޖެސް ގެ ފަރާތުން ކަމަށް ފެނޭ، އޭނާ ބޭނުންވީ، 1878 ވަނަ އަހަރު[27]، ސޯރބޮންގައި އިބްރާހީމީ ބަހުގެ ޕްރޮފެސަރެއްގެ ގޮތުގައި ހުންނަވައިގެން މޮނޮއިކޯސް އިން ހޯއްދަވަނީ އިބްރާހީމީ ބަހުގެ menuha ' " rest " އެވެ. . މި ބަޔާން 1975 ވަނަ އަހަރު ވަރުގަދައަށް ދޮގުކުރެއްވީ ފިލޮލޮޖިސްޓް އަދި ސެމިޓިސްޓް މޯރިސް ޝްނައިސަރ[28].

  • ޔޫނާނީ ހައިޕޮތެސިސް: މުޅި ޤަދީމީ ޒަމާނުގައި މޮނާކޯގެ ބަނދަރު ގުޅިފައިވަނީ ހަރކިއުލަސް އާއިއެވެ. ޔޫނާނީން ގިނައިން އޭނާ ގުޅުވައިގެން އުޅުނީ ހެރަކްލިސް މޮނޮއިކޯސް (Ἡρακλῆς Μόνοικος) އާ ކަމަށާއި އެއީ އެމީހުން މާނަކުރީ "ހެރަކްލިސް އެކަނިވެރި" ނުވަތަ "ހެރަކްލިސް އެކަނި އޭނާގެ ގޭގައި" (ހެރަކްލިސް އަށް ފައްޅީގައި ޝަރަފުވެރިކަން ލިބުނު ހަމައެކަނި މީހާ)" ކަމަށެވެ. މި ބަނދަރަށް ވެސް ރޯމަނުން ކިޔާނީ ޕޯޓަސް ހަރކިއުލިސް މޮނޮސީ އެވެ. ފްރާންސްގެ އިންގިލާބުގައި މޮނާކޯ[29]ފަންވަތް:,[30]. ޕޯޓް ހަރކިއުލް ގެ ނަން ހެކިވެފައިވަނީ 1889 ވަނަ އަހަރު[31] އަދި މިއަދުވެސް ބޭނުންކުރަމުންދާ[32].
މި ހައިޕޮތެސިސް އަކީ ގާތް ކަމެއް ނޫނެވެ. Μόνοικος މި ޓޮޕޮނިމް ތަރުޖަމާ ނުކުރެވޭހެން ހީވާއިރު، ޔޫނާނީ ބަހުގައި ވަކި މާނައެއް ނެތެވެ. ތާރީޚް ޢިލްމުވެރިޔާ އަދި އާސާރީ ތަކެތި ދިރާސާކުރާ ފަރނަންޑް ބެނޮއިޓް ދެނެގަންނަނީ އޭނާ ދެނެގަންނަނީ ނަސްލީ ލަފުޒެއް ކަމަށް، ހެލެނައިޒް ކޮށްފައިވަނީ Μονοίκιος ގެ ސިފައިގައި[33]ފަންވަތް:,[34]، އޮކްސިޓަން މި ނަން ފްރެންޗްކޮށް ( [ [vivaro-alpine]])، ކުރިން ބޭނުންކުރަމުން އައީ، އިޓަލީ ނަން ޤާއިމުވުމުގެ ކުރިން (އެކަމަކު ތަފާތު އަޑުއެހުމަކާއެކު ފަންވަތް:MSAPI) އެވެ. ނަމަވެސް ފްރެންޗް ބަހުން އަދިވެސް ބޭނުންކުރަނީ gentilé monegasque، އެއާ ގުޅޭ އޮކްސިޓަން ފޯމް، monegasc އަށް ބިނާކޮށެވެ. މި ސުފިކްސް -asque އަކީ މުސްކުޅި ލިގުރިއަން (ޓާބިއާސްކް، ބެރްގަމާސްކް، ކޮމާސްކް، ...) އަށް ޚާއްޞަ އެއްޗެކެވެ.

ތާރީޚު[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފަންވަތް:މެގްނިފައިންގ ގްލާސް

ޕްރީހިސްޓޯރީ[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ގާތްގަނޑަކަށް ފަންވަތް:ޢަދަދު މީގެ ކުރިން (ލޯވަރ ޕެލިއޮލިތިކް ގެ ފަހުކޮޅު) މޮނާކޯގެ ސަރަޙައްދު ހިފާފައިވަނީ މި ސަރަޙައްދުގެ ފުރަތަމަ ރައްޔިތުންނެވެ. މި ޕްރީހިސްޓޯރިކް މެން އަށް ކާނާގެ ގޮތުގައި ބޭނުންކުރި ޖަނަވާރުގެ ކަށިތައް ފެނިފައިވަނީ އެކްޒޮޓިކް ގާޑަން ގައި ހުންނަ އޮބްޒަވޭޓަރީ ހޮހަޅައިންނެވެ[35]. އެ ކޮނެފައިވާ ތަންތަނުގައި ވެސް...

t އިން އޮބްޒަވޭޓަރީ ހޮހަޅައާއި ޕްރިންސް ހޮހަޅައިގައި ޕޫލެއް ހުރިކަން ހާމަވެގެން ދިޔައެވެ[36].

އިންސާނުންގެ ޙާޟިރީ ސާބިތުވެފައިވަނީ މެދު ޕެލިއޮލިތިކް، ފަންވަތް:ޢަދަދު މީގެ ކުރިންނެވެ. އާޓް ގެ ފުރަތަމަ މަސައްކަތްތައް (ޕެލިއޮލިތިކް ވީނަސް ގެ ސްކަލްޕްޗަރސް، ފަދަ) ފެންނަނީ މި ދުވަސްވަރުގައެވެ. ވަކިވަކިން ނުވަތަ ޖަމާޢަތުގައި ވަޅުލުންތައް ގިނަވަމުން އެބަދެއެވެ؛ ގްރިމަލްޑީގައި ހުންނަ ބަލްޒީ ރޮސީ ގެ އަވަށްޓެރި ތަނުން ބައެއް ތަންތަން ފެނިފައިވާއިރު، އޭގެ ތެރޭގައި އަންހެނަކާއި ފުރާވަރުގެ ކުއްޖެއްފަންވަތް:Refnec ހިމެނޭ ޑަބަލް ވަޅުގަނޑެއް ފެނިފައިވެއެވެ.

ޤަދީމީ ޒަމާން[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ލިގުރިއަންސް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފުރަތަމަ ލިގޫރިއަން ޤަބީލާތައް ވަޒަންވެރިވީ މީލާދީން 2000 ވަރަކަށް އަހަރު ކުރިން[37].

ފީނިޝިއަނުން[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

މޮނޮއިކޯސް އަކީ ފީނިޝިއަން ޓްރޭޑިންގ ޕޯސްޓަކަށް ވެދާނެއެވެ. އޭގެ ފައްޅި ޚާއްޞަކޮށްފައިވަނީ މެލްކާޓް އަށް، އާންމުކޮށް ހެރަކްލިސް (ހަރކިއުލަސް) އާއި ގުޅިފައިވާ ކަލާނގެ[38]. “ލަބަރސް އޮފް ހަރކިއުލަސް” ގެ ވަކި ލެޖެންޑަރީ ވާޝަންތަކަށް ބަލާއިރު އަދި ހަމައެހެންމެ ސިސިލީގެ ޑައިއޮޑޯރަސް އަދި ސްޓްރަބޯ ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި، ހެރަކްލިސް-ހަރކިއުލަސް ފާއިތުވެވަޑައިގަތީ އެ ސަރަހައްދުންފަންވަތް:Refnec އެވެ. ނަލަބަހުގެ ޢިލްމުވެރިޔާ މައުރަސް ސަރވިއަސް އޮނޮރަޓަސް ކަށަވަރުކޮށްދޭނީ މޮނާކޯ މި ލަފުޒު އުފެދިފައިވަނީ މި އަސްލުން ކަމަށް: ދުނިޔެއާއި އެތަނުގައި އެކަނި ދިރިއުޅުނު}}) އަދި ފަންވަތް:ފޮރިން ކޯޓް އެވެ. ({{Qote|އޭނާގެ ފައްޅީގައި، އެއްފަހަރާ އެހެން އެއްވެސް ކަލާނގެއަކަށް އަޅުކަން ނުކުރެވޭ} }).

ރޯމަނުން[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ގަލިކް ހަނގުރާމަ އަށް ފަހު، ޖޫލިއަސް ސީޒަރ ހުއްޓިވަޑައިގެންނެވި މޮންœކަސް ރޯމަން ކޮންޓްރޯލްގެ ދަށަށް އައިސް [[ނާރބޮން ގޯލް] ]] ޕްރޮވިންސްގެ ބަޔަކަށް ވެގެން ދިޔައެވެ.

މޮނާކޯ ނަކަލުކޮށްފައިވަނީ:

މެދު ޒަމާން[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ލާ ޓަރބީގެ ސަރަޙައްދުގެ ބައެއް ކަމަށްވާ މޮނާކޯ 476 ވަނަ އަހަރު ހުޅަނގު ރޯމަން ސަރުކާރު ރޫޅިގެންދާންދެން ރޯމަނުންގެ ވެރިކަމުގެ ދަށުގައި އޮތެވެ.އެއަށްފަހު އެތަން އެކި ޤަބީލާތަކުން ތަޅާލައި ހިފެހެއްޓިއެވެ.barbarians|barbarians]] ދެން ސަރަސެންސް. މޮނާކޯގައި ޢަމަލީ ގޮތުން އާބާދީ ނެތްއިރު، ސަރަސެންސް 975 ވަނަ އަހަރު ފޮނުވާލެވުނެވެ.ފަންވަތް:S- ގައި އެތަން އާބާދުވީ "ލިގުރިއަންސް" ނަމަވެސް، މިފަހަރު މިއީ އުތުރު އިޓަލީގެ ރޯމަން ބަހަކުން ވާހަކަ ދައްކާ އާބާދީތަކެކެވެފަންވަތް:Refnec އެވެ.

1191 ވަނަ އަހަރު ހޯލީ ރޯމަން އެމްޕަޔަރ ފަންވަތް:Sovereign2 އިން ކޮންޑަމިން ޑިސްޓްރިކްޓްގެ މަދު އަކަފޫޓެއްގެ ސޮވަރިންޓީ އެއްބަސްވިއެވެ ހަމައެހެންމެ، ލާ ޓަރބީގެ ވެރިކަމަށް ނިސްބަތްވާ ހިލަ، ޖެނޯއާ ސިޓީއަށް؛ އެއީ ކުރިއަށް އޮތް މޮނާކޯ އެވެ.

ފަންވަތް:ތާރީޚް- ގައި ގިބެލިންސް ގެ ޑިޓާޗްމަންޓެއް ފޯލްކްސް ޑި ކަސްޓެލޯ<ref>[https://books.google.fr/books ގެ އިސްވެރިންނެވެ ?id=d6kjYAHt1_oC&pg=PA179 ގްރޭސް ކެލީ، ރީޓާ ހޭވޯތު،

ތަރިތަކެއްތޯ ނުވަތަ ޕްރިންސެސްތަކެއްތޯ؟ : ޗެޕްޓަރ IX މޮނާރކީ]، ފަންވަތް:P.، ޑެނިއެލް ޑިއޮން ބެސިއަރ، އެޑިޝަންސް ލެ މެނުސްކްރިޓް، ޕެރިސް، 2012.</ref> މޮނާކޯގެ ހިލަ ގައި ކިއްލާއެއް ހެދުމުގެ މަސައްކަތް ފެށެއެވެ. މި ތާރީޚަކީ މޮނާކޯގެ ޕްރިންސިޕަލްޓީގެ ތާރީޚު ފެށުނު ތާރީޚެކެވެ.

ގިބެލިންސް އިން އެމީހުންގެ ކިއްލާ ބިނާކުރީ އެއީ ސްޓްރެޓެޖިކް އަސްކަރީ މަޤާމަކަށް ހަދައި، އެ ސަރަޙައްދު ކޮންޓްރޯލް ކުރުމުގެ ވަސީލަތަކަށް ހެދުމަށްޓަކައި، އެމީހުން ވެސް ގެރިސަންތަކަށް އެހީތެރިވުމަށް ރޮކްގެ ބިންގަލުގައި ގެދޮރުތައް ގާއިމްކުރިއެވެ. ޖެނޯއާ އާއި ވަށައިގެންވާ ރަށްރަށުގެ ރައްޔިތުން ޝައުގުވެރި ކުރުވުމަށްޓަކައި އެމީހުން ބިން ހުށަހަޅައި، އަލަށް އަންނަ މީހުންނަށް ޓެކްސް އިން އިސްތިސްނާ ކުރިފަންވަތް:Refnec އެވެ.

މޮނާކޯގައި ވެރިކަން ކުރަމުން އައީ ގްރިމަލްޑީ ގެ ދަރިކޮޅުން ފެށިގެން ފްރާންސޯ ގްރިމަލްޑީ މަޝްހޫރު ނަމަކީ މާލިޒިއާ (ފްރާންސޯ ލާ މާލިސް)[40]ފަންވަތް:,[41]. ވާހަކަ ދައްކާ ގޮތުން[42]، 8 ގެ ރޭ ފަންވަތް:ތާރީޚް- އަށް، ފްރާންސޯ ގްރިމަލްޑީ ([ [ monk]] Franciscan[43]) އޭނާގެ އެއް އެކުވެރިއަކާއެކު (އެހެންމެ ފައްޅީގެ ހެދުމެއް ލައިގެން ) ކިއްލާއަށް ވަދެވަޑައިގަތެވެ ސަމާލުކަން ދަމައިގަތުމެއް ނެތިއެވެ. މިގޮތުން އޭނާގެ ސިފައިންނަށް ދޮރު ހުޅުވައި، ފަސޭހަކަމާއެކު ކިއްލާ އަތުލައިގަނެވުނެވެ. ފްރާންސޯއަށް ލަޤަބު ކިޔާނީ “މަކަރުވެރި މީހާ” އެވެ. މި އަތުލައިގަތުމުގެ ހަނދާނުގައި ޕްރިންސިޕަލިޓީގެ ކޯޓް އޮފް އާމްސް އިން ކަނޑިއެއް ހިފައިގެން ތިބި ދެ ފައްޅީގެ މީހުން ފެނިގެންދެއެވެ[44]ފަންވަތް:,[45]ފަންވަތް:,[46]. މި ވާހަކައަކީ ފަހަރެއްގައި މޮނާކޯ ނަމާއި އިޓަލީ ބަހުގެ "މޮނާކޯ" ގެ މާނައަކީ "މޮންކް" (ފްރާންސް ބަހުގެ "މޮނަކަލް" އާއި އެއް މުރަކަ)ފަންވަތް:Refnec މި ލަފުޒު ގުޅިފައިވާތީ ކަމަށް ވެދާނެއެވެ.

ފަންވަތް:ތާރީޚް- ގައި، ފްރާންސިސްގެ އެއްބަނޑު އެއްބަފާ ކޮއްކޮ، މޮނާކޯގެ ފަންވަތް:Sovereign2 އަށް ޖެހުނީ، އޭރު ޖެނޯއާ މީހުން ހިފެހެއްޓި ކިއްލާ ދޫކޮށްލާށެވެ. ބަދަލުގެ ގޮތުން ފަންވަތް:Sovereign3 އޭނާއަށް ވިލެނިއުވް، ވެންސް އަދި ކެގްނެސްގެ ކަސްޓަލްތައް ދެއްވިއެވެ. ގްރިމަލްޑީސް ޕްރޮވެންސް ގައި އަރުވާލެވިގެން ދިޔައީ ދުވަސްކޮޅަކު[47].

1314 ވަނަ އަހަރު ގްރިމަލްޑީގެ ބާރު ކަނޑައެޅިގެން ގަބޫލުކުރެވުނެވެ. ޗާލްސް ގްރިމަލްޑީ އަށް 1331 ވަނަ އަހަރާ ހަމައަށް އެތަނުގައި ރަސްކަން ނުކުރި ނަމަވެސް ލޯޑް އޮފް މޮނާކޯގެ ލަޤަބު ލިބިވަޑައިގެންފައިވެއެވެ[48]). ގްރިމަލްޑިސްގެ އިސްތިގުލާލު މިއަދާ ހަމައަށްވެސް ދެމިއޮތީ (1793-1814 ވަނަ އަހަރު މޮނާކޯ ފޯޓް-ހަރކިއުލް ގެ ނަމުގައި ފްރާންސަށް އިންޓަގްރޭޓް ކުރި ދުވަސްވަރު ފިޔަވައި).

1346 ވަނަ އަހަރު ގްރިމަލްޑިސް އާއިލާއިން މެންޓަން ގެ ލޯޑްޝިޕް އާއި، 1355 ވަނަ އަހަރު ރޮކްބްރޫން ގެ ލޯޑްޝިޕް ހޯދިއެވެ. މި ތިން ލޯޑްޝިޕް އެކުލެވިގެންވާނީ 1633 އިން 1861 އަށް ޕްރިންސިޕަލްޓީގެ ސަރަހައްދު[49]ފަންވަތް:,[50].

ފަންވަތް:S- ގައި، މިލާނާއި ޖެނޯއާ މީހުންނާ ދެމެދު މެދުކެނޑުމެއްނެތި ހިނގަމުންދާ ހަނގުރާމަތަކުގެ ތެރޭގައި، އެކަމަކު ވެސް ސަވޯއީގެ ގެ ގެ މިލްކުވެރިކަމުގައި އޮތް ކައުންޓީ އޮފް ނައިސް 1388 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން، ލަމްބަރޓް، މޮނާކޯގެ ސޮވަރިން ({{date-|16 މާރޗް 1458

}} އިން މާރޗް 1494 އަށް) މެންޓަން އާއި ރޮކްބްރޫންގެ ލޯޑްޝިޕްތައް ޑޫކް އޮފް ސަވޯއީ އަށް އެންފެއޮފް ކުރިއެވެ. މިވަގުތުގެ ބޭނުންތަކުން ޑިކްޓޭޓް ކުރާ މި ނިންމުމަކީ 1848 އާއި 1860 ގެ ހާދިސާތަކުގެ ތެރޭގައި ކުރިއަށް އޮތް ޕްރިންސިޕަލިޓީއަށް ބޮޑެތި ނަތީޖާތަކެއް ކުރާނެ ނިންމުމެކެވެ }} . މި ސިޔާސަތުގެ ނަތީޖާއަކަށްވީ 1489 ވަނަ އަހަރުގެ ފެބްރުއަރީ މަހުގެ 25 ވަނަ ދުވަހު ރަސްގެފާނު ފަންވަތް:Sovereign2 ސޮއިކުރެއްވި މުއާހަދާއެއްގައި ފްރާންސްގެ ރަސްގެފާނުގެ ރައްކާތެރިކަން ކަށަވަރުކޮށްދީ، މޮނާކޯ، މެންޓަން އަދި ރޮކްބްރޫންގެ މުދަލުގެ މައްޗަށް ލަމްބަރޓްގެ ފުރިހަމަ އިސްތިގުލާލު ގަބޫލުކުރެވުނެވެ . ލަމްބަރޓަކީ ޖެނޯއާގެ އަމާޒުތަކުން ރައްކާތެރިވާން އެނގުނު ނަމަވެސް، މިލާނުގެ ޑޫކްސްގެ އެ ވަރަށް ޕްރެޝަރު މަޤްޞަދުތަކުން ވެސް ރައްކާތެރިވާން އެނގުނު ވެރިޔާއެވެ އަދި އޭނާގެ ސީދާ އަވަށްޓެރިންގެ ތެރެއިން، ޕްރޮޓެކްޝަން އޮފް ދަ ސްޓޭޓްސް އޮފް ސަވޯއީ ގެ ދަށުން، 1489 ވަނަ އަހަރު މާތް ރޯމަން އެމްޕަޔަރ ގެ ވަސިއްޔަތުންނެވެ.

ޖެނޯއާއާ އެކު ވާދަވެރިކަން ދެމިއޮންނާނެ؛ 1506-1507 ވަނަ އަހަރު ވަށާލުމެއް ހިނގި[51].

މިޒަމާނުގެ ޒަމާން[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

1524 ވަނަ އަހަރު މޮނާކޯ ރަސްމީކޮށް މާތް ރޯމަން އެމްޕަޔަރ އިން މިނިވަންކަން ލިބުނުއިރު ސްޕެއިން ޕްރޮޓެކްޓޯރޭޓް އަކަށް ވެގެން ދިޔައެވެ. މާތް ސަރަޙައްދު ގެ ރަސްގެފާނުގެ ހައިސިއްޔަތުން، ޗާލްސް ފަސްވަނަ މޮނާކޯގެ އިސްތިޤްލާލު ދެނެގަންނައިރު، ސްޕެނިޝް ކެތޮލިކް ރަސްގެފާނު ގެ ގޮތުގައި ރައްކާތެރިކަން ދެއްވައެވެ. ޗާލްސް ފަސްވަނަ، އޭނާގެ އާ އެކުވެރިޔާގެ އެކުވެރިކަމުގެ ނިޝާނެއްގެ ގޮތުން، ރޯމަން ރަސްގެފާނުގެ ތާޖު ލިބެންޖެހޭ އިޓަލީއަށް ކުރެއްވި ދަތުރުފުޅުގައި، އޮގަސްޓް 5 އިން ފަންވަތް:ތާރީޚް- އަށް މޮނާކޯގައި ކުރު މުއްދަތަކަށް މަޑުކުރެއްވިއެވެ ޕޯޕްގެ އަތް[52].

ފަންވަތް:Date- ގައި ފްރާންސްގެ ރަސްގެފާނު ލޫއީ 13 އާ ދެމެދު ޕެރޮންގެ މުޢާހަދާ ސޮއިކުރެވުނެވެ. އަދި މޮނާކޯގެ އޮނަރޭ ދެވަނަ[53]ފަންވަތް:,[54]. ސަތާރަ މާއްދާ ހިމެނޭ މި މުއާހަދާއިން ސްޕެއިންގެ ޕްރޮޓެކްޓޯރޭޓް ނިމުމަކަށް ގެނެސް، މޮނާކޯގެ ޕްރިންސިޕަލިޓީ ފްރާންސްގެ ހަރަކާތުގެ ތެރޭގައި ވައްދާފައިވެއެވެ. ސްޕެއިންގެ ޤައުމުގައި އޭނާގެ މުދާ އަތުލައިގަތުމުގެ ބަދަލުގެ ގޮތުގައި ލޫއީ 13 ވަނަ އޮނަރޭ ދެވަނައަށް ވެލެންޓިނޯސް، ކާލަޑެސް، ޑެސް ބޮކްސް އަދި [ [ސެއިންޓް- ރެމީ-ޑެ-ޕްރޮވެންސް|ސެއިންޓް-ރެމީ]]ފަންވަތް:Refnec.

ފަންވަތް:ތާރީޚް- ގައި، ޕެރިހުގައި، ޤައުމީ މުޢާހަދާއިން އަމުރުކުރީ، “މޮނާކޯގެ ކުރީގެ ޕްރިންސިޕަލިޓީއަކީ (ފްރާންސް) ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ސަރަޙައްދާ ގުޅިފައިވާ ތަނެއް ކަމަށާއި، އެއީ އަލްޕްސް-މެރިޓައިމްސް »[55]ފަންވަތް:,[56].

ކޮންސިއުލޭޓް ގެ ދަށުން، 28 ޕްލޫވިއޯސް އަހަރުގެ VIII ގެ ޤާނޫނު (ފަންވަތް:ތާރީޚް-)، ޤާނޫނު "ސަރަޙައްދު ބަހާލުމާބެހޭ ޤާނޫނު އޮފް ދަ ރިޕަބްލިކް އެންޑް އެޑްމިނިސްޓްރޭޝަން »[57]، މޮނާކޯ ޤާއިމުކުރެއްވީ އަލްޕްސް-މެރިޓައިމްސް ޑިޕާޓްމަންޓުގެ ދެވަނަ އެރޮންޑިސްމަންޓްގެ ވެރިރަށް ކަމުގައިވާ، މޮނާކޯ، މެންޓަން، ޕެރިނަލްޑޯ، ގެ ކެންޓަންތައް ހިމެނޭ ގޮތަށެވެ. ބްރިގާ އާއި ސޮސްޕެލޯފަންވަތް:Refnec އެވެ.

ޓްރީޓީ އޮފް ޕެރިސް އޮފް މެއި 30، 1814 އަށް ފަހު، ފްރާންސަށް އަލުން ލިބުނީ އެންޝިއަން ރެޖިމްގެ ދަށުން ޕްރިންސިޕަލިޓީގެ މައްޗަށް ދިން ހިމާޔަތެވެ. ނަމަވެސް ވޯޓަރލޫ ހަނގުރާމަ ގައި ނޭޕޮލިއަން ބަލިވުމަށްފަހު، 1815 ވަނަ އަހަރުގެ ދެވަނަ ޕެރިސްގެ މުޢާހަދާ ފްރާންސަށް މާ ބޮޑަށް ފަހިވެގެން ދިޔައީ: ކުރިން ފްރާންސުން ކުރި ރައްކާތެރިކަން ބަދަލުވެގެންދެއެވެ އަށް ސާޑިނިއާގެ ރަސްކަން އަށް 1860 ވަނަ އަހަރާ ހަމައަށް (ވިއެނާގެ ކޮންގްރެސް އިން ކަށަވަރުކޮށްދިނީ)ފަންވަތް:Refnec އެވެ.

މޮނާކޯގެ ޕްރިންސިޕަލިޓީ (އޮރެންޖް ކުލައިން) އާއި އެކު [[މެންޓަންގެ މިނިވަން ސިޓީތަކާއި... t ރޮކްބްރޫން]] (ނުވަތަ ކަޅުކުލައިން) 1848 ވަނަ އަހަރު.

1847 ވަނަ އަހަރު މޮނާކޯގެ ޕްރިންސިޕަލިޓީން ފަންވަތް:ޔުނިޓް ގެ ސަރަހައްދެއް ހިފެހެއްޓިއިރު، އޭގެ ތެރޭގައި ތިން ކޮމިއުން ހިމެނެއެވެ: މޮނާކޯ (ފަންވަތް:އަދަދު)، ރޮކްބްރޫން (ފަންވަތް:ނަންބަރު) އަދި މެންޓަން (ފަންވަތް:ނަންބަރު) އެވެ. ޕްރިންސިޕަލިޓީގެ އެންމެ ބޮޑު އަދި އެންމެ މުއްސަނދި ބަޔަކީ މެންޓަން ފަޅު، ސައިޓްރަސް އާއި ޒައިތޫނި ބާވަތްތައް ހުރި، ބޭރުގެ ވިޔަފާރި ބިނާވެފައިވަނީ މުހިންމު ގޮތެއްގައި މެންޓަން[58]. ޕްރިންސް [[ފްލޮރެސްޓަން އޮފް މޮނާކޯ|ފްލޮރެސްޓަން ފަންވަތް:Ier]] ލައްވަން ބޭނުންފުޅުވި ސައިޓްރަސް މޭވާތަކުން ޓެކްސް ނެގުމާއި 1848 ވަނަ އަހަރުގެ އިންގިލާބުތައް އަށް ފަހު، މެންޓަން އާއި ރޮކްބްރޫން ގްރިމަލްޑީ ވެއްޓުނުކަން އިއުލާންކޮށް، އަމިއްލައަށް “[ [މެންޓަން އަދި ރޮކްބްރޫންގެ މިނިވަން ސިޓީތައް|މިނިވަން ސިޓީތައް]]” ގެ ހިމާޔަތުގެ ދަށުން ސާޑިނިއާގެ ރަސްކަން.

ޓެކްސްތަކާ ދެކޮޅަށް މި ބަޣާވާތްތަކުން ފާހަގަކުރެވުނު އަދި މެންޓަން އާއި ރޮކްބްރޫން ގެއްލުމުން މާލީ ވަސީލަތްތައް ނެތުމުން ގޯސްވި ފޫބައްދަން ފްލޮރެސްޓަން ފަންވަތް:Ist ގެ ވަލީއަހުދު ޕްރިންސް ޗާލްސް ތިންވަނަ އަށް ލިބިވަޑައިގެންނެވިއެވެ އެ ޚިޔާލު، އޭނާގެ މަންމަ ކެރޮލައިން ގިބަރޓް ގެ ލަފާގެ މަތިން، 1856 ވަނަ އަހަރު، މޮނެގަސްކް ސަރަހައްދުގައި (އަވަށްޓެރި ޤައުމުތަކުގައި މަނާކޮށްފައިވާ) ގޭމިންގ ހައުސްތަކާއި ކެސިނޯތައް އުފެއްދުމުގެ ހުއްދަ ދިނުމަކީ، ޕްރިންސިޕަލިޓީއަށް ހުއްދަ ދިނުމަށްޓަކައި، އަމިއްލައަށް މުއްސަނދިވެގެން، ތަރައްޤީ ކުރުމަށް. 1857 ވަނަ އަހަރު ހުޅުވި ފުރަތަމަ ކެސިނޯ ކަސްޓަމަރުން ނެތުމުން ވަރަށް އަވަހަށް ބަންދުކުރިއެވެ.

1860 ވަނަ އަހަރު ނައިސް ކައުންޓީ ފްރާންސަށް ގުޅުމުގެ ބައެއްގެ ގޮތުގައި މެންޓަން އާއި ރޮކްބްރޫން ފްރާންސްއާ ގުޅެން ވޯޓު ދިންއިރު، އެ ފްރާންސް ތަސްދީގުކުރީ 1861 ވަނަ އަހަރުގެ ފްރެންކޯ-މޮނެގަސްކް މުއާހަދާ އިންނެވެ ހަތަރު މިލިއަން ރަން ފްރާންކް[59]ފަންވަތް:,[60]. މިގޮތުން ޕްރިންސިޕަލިޓީގެ ބިމުގެ ސަރަހައްދު ފަންވަތް:ޕަސެންޓޭޖް އަށް ވުރެ މަދުވެ، ދަނޑުވެރިކަމުގެ މައިގަނޑު އާމްދަނީ ގެއްލިގެން ދިޔައީ[61].

1863 ވަނަ އަހަރު ޗާލްސް ތިންވަނަ ކެސިނޯ އަލުން ހުޅުވައި، އެ ކެސިނޯ ހިންގުމުގެ އިމްތިޔާޒު ވިޔަފާރިވެރިޔާ ފްރާންސް ބްލާންކް އަށް ދެއްވައި، [[ [ސީ ބަތިންގ ސޮސައިޓީ]] ގެ ރިޔާސަތު ހުށަހެޅުއްވިއެވެ. ] ދެންމެ އުފެއްދެވި އެއްޗެކެވެ. ޗާލްސް ތިންވަނަ މޮނެގަސްކް ސަބްޖެކްޓްތަކަށް މި ކެސިނޯގައި ކުޅުން މަނާކުރާއިރު، މިއީ އަދިވެސް އަމަލުކުރަމުންދާ ގާނޫނެކެވެ. 1866 ވަނަ އަހަރު ސްޕެލޫގޭސް ޑިސްޓްރިކްޓް (ކެސިނޯ ހުރި ތަން) އިން މޮންޓޭ-ކާރލޯ ގެ ނަން ނެގީ، ވެރި ރަސްގެފާނަށް ޝުކުރު އަދާކުރުމުގެ ގޮތުންނެވެ. އެންމެ ފަހުން 1869 ވަނަ އަހަރު ޕްރިންސިޕަލިޓީގެ ބޭނުންތަކަށް ފުދޭވަރު ވުމުން، ޗާލްސް ތިންވަނަ އަމިއްލަ، ބިމާއި، މޫވްއެބަލް ޓެކްސް އުވާލުމުން، އިމާރާތްކުރުމުގެ ހަރަކާތްތައް ވަރުގަދަވިއެވެ. އޭގެ ފަހުން މި ޓެކްސް ހެވަން އާއި އޭގެ މެޑިޓެރޭނިއަން މޫސުމުގެ ސަބަބުން ބައިނަލްއަޤްވާމީ ޝަޚްސިއްޔަތު ޝައުޤުވެރިވެ، އެމީހުންގެ އައުމަށް ފަހިވެގެން ދިޔައީ ޕެރިސް ރޭލްވޭ ލައިން -ލިއޮން- މެޑިޓެރޭނިއަން، މަތީ ފެންވަރުގެ ހޮޓަލްތައް (ހޮޓެލް ޑި ޕެރިސް މޮންޓެ-ކާރލޯ ފަދަ) އަދި ކޮކޯޓްސް (އެ ބެލް އޮޓެރޯ ، އެމިލިއެން ޑީ 'Alençon، Liane de Pougy) އަށް މި ޖެންޓަލްމެން[62].

thumbnail|ޗާލްސް ތިންވަނަގެ ބުދު.

ޕްރިންސް އޮފް މޮނާކޯ އަށް މުޅިން ބާރު ލިބިވަޑައިގަތީ 1910 ވަނަ އަހަރު ފެށުނު މޮނެގަސްކް އިންގިލާބު އާއި 1911 ވަނަ އަހަރުގެ ޤާނޫނު އަސާސީ ދިނުމާ ހަމައަށް، އެއީ... އެ ޤައުމަކީ ދުސްތޫރީ ރަސްކަމުގެ ނިޒާމެއް އެވެ.

ފަންވަތް:ތާރީޚް- ގައި ރައްކާތެރި އެކުވެރިކަމުގެ މުއާހަދާއެއް<ref>މި މުއާހަދާގެ ލިޔުން.</ ref> , ފްރާންސުން ޕްރިންސިޕަލްޓީގެ ލިމިޓެޑް ޕްރޮޓެކްޝަން ދިނުމަކީ ދެގައުމުގެ ދެމެދުގައި ސޮއިކޮށްފައިވާ ކަމެއް ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ. މި މުއާހަދާއަކީ ވަރސޭ މުއާހަދާ ގެ ބައެއް ކަމަށާއި، ވައްތަރެއްގެ ޕްރޮޓެކްޓޯރޭޓް އަކަށް ވެފައިވާ ކުޑަ ދައުލަތަކީ ފްރާންސްގެ ސިޔާސީ، އަސްކަރީ އަދި އިގްތިސާދީ މަސްލަހަތާ އެއްގޮތްވާން ޖެހޭ ކަމެއް ކަމަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ މުއާހަދާއެކެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ހަމައެކަނި ސީދާ ވާރިސެއް ކަމަށްވާ މޮނާކޯގެ ލޫއީ މަރުވެއްޖެނަމަ (އެވަގުތު އޭނާ އުޅުއްވީ [[ޕްރ

ފުރަތަމަ ބޮޑު ހަނގުރާމަ]]))، ތަޚުތު ވެއްޓިފައިވަނީ ޖަރުމަނުގެ ޑައުކެއްގެ އަތްމައްޗަށް، ގިލޯމް ޑިއުރަކް: މި މުއާހަދާގައި މިހެން ބުނެފައިވަނީ މޮނާކޯގެ ޕްރިންސްއަކަށް ވުމަށްޓަކައި ފްރާންސް ނުވަތަ މޮނެގަސްކް މީހަކަށް ވާންޖެހޭނެ ކަމަށެވެ. މޮނާކޯގެ ލޫއީ އޭނާގެ ގުދުރަތީ އަންހެން ދަރިފުޅު މޮނާކޯގެ ޝާލޮޓް ދަރިކޮޅުގެ މީހަކަށް ހެދުމަށްޓަކައި 1919 ވަނަ އަހަރު “އެޑޮޕްޓް” ކުރިއެވެ. އެއީ 1949 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން މޮނާކޯގެ މައްޗަށް ވެރިކަން ކުރަމުން އަންނަ ޝާރލޮޓްގެ ދަރިކޮޅުގެ މީހުން[63].

އެކުވެރިކަމުގެ މުއާހަދާ ފުރިހަމަކޮށްފައިވަނީ ފްރާންސްގެ ޖުމްހޫރިއްޔާއާއި ޕްރިންސިޕަލިޓީ އޮފް މޮނާކޯއާ ދެމެދު އިދާރީ އެއްބާރުލުން ދިނުމާ ގުޅޭ ފަންވަތް:ތާރީޚް- ގެ މުއާހަދާއަކުންނެވެ. މި އެއްބަސްވުމުގައި، އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކާ އެއްބާރުލުން ދިނުމުގެ ނިޝާނުގެ ދަށުން، މޮނެގަސްކް ސަރުކާރާއި އިދާރީ މަޤާމުތައް ފްރާންސްގެ ރައްޔިތުންނަށް ޚާއްޞަކޮށްފައިވެއެވެ[64].

<ގެލެރީ މޯޑް="ޕެކްޑް" އުސްމިންތައް="150"> Monacoc1890.jpg|1890 ވަނަ އަހަރު މޮނާކޯގެ ހިލަ އެވެ. Monaco um 1900.jpg|1890-1900 ވަރަކަށް އަހަރު ވަންދެން މޮނާކޯގެ މަންޒަރު. MHNT PHa 912 Mc015.jpg|މޮންޓޭ-ކާރލޯ: ޓެރެސްގައި (އޭޕްރީލް 1904) ލިޔުނީ ޔޫޖެން ޓްރޫޓަޓްޓޫލޫސް މިއުޒިއަމްގެ ފޮޓޯ ލައިބްރަރީ. MHNT PHa 912 Mc002.jpg|މޮންޓޭ-ކާރލޯ: ސްޓޭޝަން ސިޑި (އޭޕްރީލް 1905) ލިޔުނީ ޔޫޖެން ޓްރޫޓާޓް – ޓޫލޫސް މިއުޒިއަމްގެ ފޮޓޯ ލައިބްރަރީ. </gallery> އެވެ

ދެވަނަ ބޮޑު ހަނގުރާމަ[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފަންވަތް:ތަފްސީލީ ލިޔުން 1940 ވަނަ އަހަރުގެ ޖޫން މަހު މޮނާކޯގެ ވަށައިގެން އިޓަލީ ސިފައިން އައުމުން ޕްރިންސް ލޫއީ ދެވަނަ ކަންބޮޑުވިއެވެ. އޭނާ ބިރުގަންނަނީ އެނެކްޝަން ވުމުންނެވެ. އޭނާ ގާތްވެވަޑައިގަތީ އޭރު ފްރާންސްގެ ސަރުކާރާ، ވިޗީ ވެރިކަން އާއެވެ. އެހެންކަމުން އެހީތެރިކަމަށް އެދެނީ ޕިއެރޭ ލަވަލް އާއި މާޝަލް ޕެޓޭން (ފަންވަތް:ތާރީޚް- ގައި ގައުމީ މަޖިލީހުން ފުރިހަމަ ބާރުތައް ލިބުނު) އަށެވެ. ޕްރިންސް ލޫއީ ދެވަނަ ފާސްކުރެއްވީ އޭނާގެ އަމިއްލަ އިސްނެގުމުގައި، ނާޒީ ޖަރުމަނުން ނުވަތަ ޕެޓޭން ވެރިކަމުގެ އެއްވެސް ހުރަހެއް ނެތި، ޔަހޫދީން ގެ ބޯހިމެނުމަށް އަމާޒުކޮށްގެން ޔަހޫދީންނާ ދެކޮޅު ގާނޫނުތައް ފާސްކުރެއްވިއެވެ. މޮނާކޯ އިޓަލީ މީހުން ހިފާފައިވަނީ ނޮވެމްބަރު 1942 ގައި[65]ފަންވަތް:,< ref >{{Web link|title=އިޓަލީގެ އޭރުގެ ޖަރުމަނު ހިސާރު / ކްރައިސިސް އެންޑް ރިނިއުއަލް (20 ވަނަ ގަރުނު) / ދުވަސްވަރު / ތާރީޚާއި ތަރިކަ / ސަރުކާރާއި މުއައްސަސާތައް / ސަރުކާރުގެ ޕޯޓަލް - މޮނާކޯ|url=https://www.gouv.mc/ ސަރުކާރު- އަދި-މުއައްސަސާތައް/ތާރީޚާއި-ތަރިކަ/އިޕޮކްސް/ކްރައިސިސް-އެންޑް-ރިނިއުއަލް-XX-sup-e-sup-siecle/އިޓަލީ-ދެން-ޖަރުމަނު ހިސާރު|site=gouv.mc|accessed on=2020-09 -22} }.</ref>ފަންވަތް:,[66].

ޖަރުމަނާ ގުޅޭގޮތުން، މޮނާކޯގެ ޕްރިންސިޕަލިޓީން ތިންވަނަ ރައިކް އާ ދިމާލަށް ކަސްރަތުކުރީ، ފަހުން ކިޔާނެ “އާދަޔާ ހިލާފު ނިއުޓްރަލިޓީއެއް”[67]ފަންވަތް:,[68]ފަންވަތް:,[69] . ނާޒީންނާ މާލީ ގުޅުންތައް އޮތީ 1936 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން، ޖަރުމަނުގެ ބޭންކުތަކުން މާލީ ޕެކޭޖެއް ގާއިމް ކުރުމަށް ޖަރުމަނުގެ މިނިސްޓަރ އޮފް ފިނޭންސް ހްޖަލްމާ ޝަޗްޓް ޕްރިންސަށް ޒިޔާރަތް ކުރެއްވި ދުވަސްވަރު[70]. މާލީ ގުޅުންތަކެއް އޮތުމުގެ ޝައުގުވެރިކަން އޮތީ ދެފަރާތުގެ މެދުގައި: ޕްރިންސިޕަލިޓީގެ ތަނަވަސްކަމާއި މިނިވަންކަމުން ފައިދާ ލިބުނެވެ؛ ރައިކް އިން ފައިނޭންސިންގެ މަސްދަރުތައް ތަފާތު ކުރިއެވެ. ސްވިޒަލޭންޑް އާއި މޮނާކޯ މެދުވެރިކޮށް، ނާޒީ ޖަރުމަނަށް ކާމިޔާބު ކުރެވުނީ، ނާޒީ ޖަރުމަނަށް ކުރިމަތިވި ދަތިކުރުމުގެ ފިޔަވަޅުތައް ފަހަނައަޅައި ދިއުމަށެވެ

އެކުވެރިންފަންވަތް:Refnec. ފަންވަތް:ތާރީޚް- ގައި ލޫއީ ދެވަނަ ޖަރުމަނުވިލާތް ގެ ކޮންސުލް އަށް ޖާފަތެއް ހުށަހެޅުއްވިއެވެ؛ އޭނާ ބާލިންގައި ހުންނަ މޮނާކޯގެ ކޮންސުލްއަކަށް ނާޒީ ޕާޓީގެ މެންބަރެއް ކަމަށްވާ ޑޮކްޓަރ ބާންހާޑް ބޮޑެންސްޓައިން އައްޔަން ކުރައްވަނީ[71]. އިޓަލީ މީހުންގެ ބަދަލުގައި ޖަރުމަނުން ހިސޯރުކުރަން ފެށީ 1943 ވަނަ އަހަރުގެ ސެޕްޓެމްބަރު މަހު އެވެ. ޖަރުމަނު މީހުން ސޮސައިޓީ ޑެސް ބެއިންސް ޑި މެރ (އެސްބީއެމް)ފަންވަތް:Refnec ގައި ހިއްސާ ނަގައެވެ.

މޮނާކޯގެ ޕްރިންސިޕަލިޓީން ބައިވެރިވީ ނާޒީ ޖަރުމަނުން ހިންގި ފަންވަތް:އެއްބައިވަންތަކަން ބިދޭސީން ފޮނުވާލުމުގެ ސިޔާސަތުގައި، މޮނެގާސްކް ފުލުހުން ޚާއްޞަކޮށް ޕްރިންސިޕަލްޓީގައި ހިމާޔަތް ހޯދަން އައި ޔަހޫދީން ހައްޔަރުކުރި[72] އެވެ.

ފަންވަތް:ތާރީޚް- ގައި ވިރާސީ ރަސްގެފާނު ރެއިނިއަރ ފްރާންސް ސިފައިންގެ ތެރޭގައި [[އަލްޖީރިއާގެ ޓިރެއިލަރސްގެ 7 ވަނަ ރެޖިމެންޓް|ފަންވަތް:7 ވަނަ އަލްޖީރިއާގެ ޓިރެއިލަރސް ] ގައި ރަޖިސްޓްރީ ވިއެވެ. ] ސިފައިން ފްރާންސް އެފްރިކާއިން އައިސް އަލްސާސް ކެމްޕޭން ގެ އޮޕަރޭޝަންތަކުގައި ބައިވެރިވިއެވެ. އޭނާ ޒީނަތްތެރިކޮށްފައިވަނީ ހަނގުރާމައިގެ ސަލާމް 1939-1945 އާއި އެމެރިކާގެ ބްރޮންޒް ސްޓާ އިންނެވެ. 1947 ވަނަ އަހަރު އަސްކަރީ ހައިސިއްޔަތުން ނޭޝަނަލް އޯޑަރ އޮފް ދަ ލީޖަން އޮފް އޮނަރ ގެ ނައިޓްގެ މަގާމު ލިބިވަޑައިގެންނެވި[73].

ފަހުގެ ތާރީޚު[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

2016 ވަނަ އަހަރު މޮނާކޯގެ މަންޒަރު.

ރެއިނިއަރ ތިންވަނަ[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

1949 ވަނަ އަހަރު ޕްރިންސް ރެއިނިއަރ ތިންވަނަ ތަޚުތަށް އިސްވެވަޑައިގަތީ އޭނާގެ ކާފަ ޕްރިންސް ލޫއީ ދެވަނަ (އޭއެސް މޮނާކޯ ގެ ދަނޑުގައި ފަހުމީގެ ނަން) އަވަހާރަވުމުންނެވެ. ޕްރިންސިޕަލިޓީއަށް މުޅިން އިސްތިގުލާލު ހޯދުމަށް އެދިވަޑައިގެން، އެމެރިކާއާ ގުޅުއްވައި، 1918 ވަނަ އަހަރުގެ މުއާހަދާ އަލުން އިންތިޒާމުކޮށް، 1930 ވަނަ އަހަރުގެ މުއާހަދާ (މޮނެގާސްކްގެ ކަންކަން ބެލެހެއްޓުމުގައި ފްރާންސަށް ބޮޑެތި އިމްތިޔާޒުތަކެއް ލިބުނު) އަލުން މަޝްވަރާ ކުރަން ބޭނުންވެވަޑައިގެންނެވި އެވެ. އެއީ ފްރާންސް ސަރުކާރާ އެކު ޓެންޝަން އުފެދިފައިވާ ދުވަސްވަރެއް[74].

1962 ވަނަ އަހަރަކީ ބިޒީ އަހަރެއް: ފްރާންސްގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ އާންމު ވޯޓުގެ ހައްގުން އިންތިޚާބުވުމާ ބެހޭ ރިފަރެންޑަމް، ހުށަހެޅުއްވީ ޖެނެރަލް ޑި ގޯލް، ސިޔާސީ އަދި މާލީ ދަތިކަމުގެ ސަބަބުން މޮނާކޯ އާއި ފްރާންސް އާއި ދެކޮޅަށް ވެއްޓުނު ދުވަސްވަރު ކުރިމަތިވި އެވެ. ފްރާންސްގެ ދައުލަތުގެ ރޭޑިއޯ އާއި ޓީވީގެ މައްޗަށް ކޮންޓްރޯލް ކުރުމަށް ހުރަސް އެޅެނީ ޕްރިންސް [[ރެއިނިއަރ III] ]، ފަންވަތް:ތާރީޚް- ގައި އިޢުލާންކުރި އިމޭޖްސް އެންޑް ސައުންޑްސް އޯޑިނަންސް ގެ ސަބަބުން، ރޭޑިއޯ މޮންޓޭ- ކާލޯ (އާރްއެމްސީ) އަދި ޓެލެ މޮންޓެ-ކާރލޯ (ޓީއެމްސީ) އަށް ފްރާންސްގެ ދައުލަތުގެ ނުސީދާ މާލީ ކޮންޓްރޯލުން ސަލާމަތްވުމަށް، 1955[75]. ހަގީގަތުގައި އެ އަމުރުގައި މޮނެގަސްކް އިންވެސްޓްމަންޓް ފަންޑުތަކަށް އެމީހުންގެ ދެ މައުލޫމާތު ހޯދުމުގެ ވަސީލަތުގެ ކޮންޓްރޯލް އަލުން ހޯދުމުގެ ފުރުސަތު ހުށަހެޅިއިރު، އެ ފަންޑުތަކުގެ ސަރަހައްދީ ކަވަރޭޖް މަދުވުމުން ނަމަވެސް އޯއާރުޓީއެފް ގެ ޚިޔާލުތަކާ ތަފާތު ޚިޔާލުތައް ފޯރުކޮށްދެވޭނެ އެވެ. ޖެނުއަރީ 23 އިން 24 އަށް ރޭ ރެއިންއާ ވަނީ މިނިސްޓަރ އޮފް ސްޓޭޓް އޮފް މޮނާކޯ، އެމިލް ޕެލެޓިއާ އަނިޔާވެރި ގޮތަކަށް ވަޒީފާއިން ވަކިކޮށް، ފަހުމީ މި އެއްފަރާތުން ފިޔަވަޅު އަނބުރާ ގެންދިއުމަށް އެދިވަޑައިގެންފައި ވިޔަސް. ޖެނުއަރީ 25 ވަނަ ދުވަހު ރެއިނިއާ މި އަމުރު އުވާލި ނަމަވެސް ފްރާންސް ސަރުކާރުން މި ވަޒީފާއިން ވަކިކުރުމުގެ ހާދިސާ އަތުލައިގަތީ ޕްރިންސިޕަލިޓީއާއެކު ޝޯޑައުންއެއް ފެށުމަށެވެ ޑިސެމްބަރ 23، 1951 (އަވަށްޓެރި މުޢާހަދާއާއި ކަސްޓަމްސް އަދި ޓެކްސްގެ ކަންކަމުގައި ދެފަރާތުގެ އިދާރީ އެހީތެރިކަން)<ref>{{Book|author1=Jean Pierre Gallois|t

itre=ޕްރިންސިޕަލިޓީ އޮފް މޮނާކޯގެ ބައިނަލްއަޤްވާމީ ވެރިކަން|editor=Éditions A. Pedone|year=1964|passage=150}}.</ref>.

އޭޕްރީލް މަހުގެ ތިން ވަނަ ދުވަހު ފްރާންސުން ވަނީ ޓެކްސް ނެގުމާ ގުޅޭ ގޮތުން މާޗް 23 ވަނަ ދުވަހު ފެށި މަޝްވަރާތައް ކަނޑާލައި، ޕްރިންސިޕަލްޓީގެ ހުރިހާ މަސްލަހަތެއް އުފުލާފަ އެވެ. ފަންވަތް:ތާރީޚް- އިން ފެށިގެން ކުރިއަށްދާ 1951 ވަނަ އަހަރުގެ މުއާހަދާ އުވާލުމަށް ދޭ ހަ މަސް ދުވަހުގެ ނޯޓިސް މުއްދަތު ހަމަވާނީ އޮކްޓޯބަރު 11 ވަނަ ދުވަހުގެ ރޭ އިން ފެށިގެން ފަންވަތް:ތާރީޚް- އަށެވެ. , ފްރާންސުން “މޮނާކޯ ބްލޮކޭޑް” އެއް ނިންމައި ކަސްޓަމްސް އޮފިސަރުންގެ ސްކޮޑެއް ފޮނުވައެވެ[76]: ބޯޑަރ ޔޫނިއަން ފަޅައިގެން ގޮސް މޮނާކޯއަށް ވަނުން ކޮންޓްރޯލް ކުރަނީ ކަސްޓަމްސް އޮފިސަރުން؛ މެއިލް އަށް ޕޯސްޓޭޖް ބޮޑުކޮށްފައިވާއިރު މޮނާކޯގައި ދިރިއުޅޭ ފްރާންސް މީހުންނަށް ލިބޭ އިމްތިޔާޒުތައް ސުމަކަށް ދަށްކޮށްފައިވެ އެވެ. އެންމެ ފަހުން މަޝްވަރާތައް އަލުން ފެށިގެން، ޕްރިންސިޕަލްޓީ[76] އަށް އާ ޤާނޫނު އަސާސީ އެއް ފަންވަތް:ތާރީޚް- ގައި ޑްރާފްޓްކޮށް ތަސްދީގު ކުރުމުގެ ހުއްދަ ދިނެވެ މަރުގެ އަދަބު ދިނުމާއި، އަންހެނުންނަށް ވޯޓުލުމުގެ ހުއްދަ ދިނުމާއި، އަސާސީ މިނިވަންކަން ކަށަވަރުކޮށްދޭ ސުޕްރީމް ކޯޓެއް ގާއިމްކުރުން. މުއާހަދާތަކުގައި (އަވަށް، ޓެކްސް، ކަސްޓަމްސް، ޕޯސްޓް، ފޯނު، ބޭސް، ފަދަ) އެން ބްލޮކް ސޮއިކުރީ ފަންވަތް:ތާރީޚް-: މޮނާކޯގެ ހުރިހާ އިމްތިޔާޒުތަކެއް އަނބުރާ ހޯދުމުގެ އިތުރުން [ [ސޮވަރިންޓީ]]، އަދި މިއީ ރޮޗަރ ކުންފުނިތަކުގެ އާމްދަނީ (މޮނާކޯއިން ބޭރުން %25 އަށްވުރެ ގިނައިން ވިޔަފާރިކުރާ ކުންފުނިތަކަށް ލިބޭ ފައިދާއިން ޓެކްސް)، މޮނެގާސްކްގެ މާލީ އޮޕަރޭޝަންތަކާއި ޓެކްސް ނެގުމާ ގުޅޭ ވަރަށް މުހިންމު ލުއިތަކެއް ލިބުނު ނަމަވެސް ޕްރިންސިޕަލްޓީގައި ދިރިއުޅޭ ފްރާންސް މީހުންގެ، ފަސް އަހަރު ވަންދެން ދިރިއުޅުނުކަން ސާބިތުކޮށްދެވޭހާ ހިނދަކު[76]. އޮލިވިއާ ދަހާން (2014) ގެ ފިލްމު ގްރޭސް އޮފް މޮނާކޯ ގައި ބޮޑަށް އަލިއަޅުވާލާފައިވަނީ މި ދަތިކަމުގެ މައްޗަށެވެ.

1982 ވަނަ އަހަރު ޑި 37 ( އެއީ ލާ ޓަރބީ އާއި ކެޕް ޑި އައިލް އާއި ގުޅުވާލާ އެއްޗެކެވެ. އޭނާގެ އަންހެން ދަރިފުޅު ސްޓެފަނީ ​​ޑި މޮނާކޯ މި އެކްސިޑެންޓުން ސަލާމަތްވެއްޖެ[77].

2002 ވަނަ އަހަރު ފްރާންސާއި މޮނާކޯއާ ދެމެދު އޮންނަ އެކުވެރިކަމާއި އެއްބާރުލުމުގެ ގުޅުންތައް އެޑްއެޕްޓްކޮށް ކަށަވަރުކުރުމަށް ގަސްތުކޮށްފައިވާ މުއާހަދާއެއްގައި ސޮއިކުރެވުނެވެ (ފަންވަތް:ތާރީޚް-). މި މުއާހަދާގެ ސަބަބުން މޮނެގަސްކް އެގްޒެކެޓިވް އަށް ބޮޑު އޮޓޮނޮމީއެއް ލިބިގެންދެއެވެ (ސޮއިކުރެއްވީ ޑޮމިނިކް ޑި ވިލެޕިން)[78].

2004 ވަނަ އަހަރު މޮނާކޯގެ ޕްރިންސިޕަލިޓީ ޔޫރަޕްގެ ކައުންސިލް އާ ގުޅިފައިވަނީ ގިނަ މަޝްވަރާތަކަކަށްފަހު، އިންތިޚާބީ ޤާނޫނަށް ބަދަލު ގެނައުމަށްފަހު، ނިސްބަތުން ކޮމްޕޯނެންޓެއް އެކުލެވޭ ވޯޓުލުމުގެ އުސޫލަކުން ޤައުމީ ކައުންސިލުގައި އިދިކޮޅު ފަރާތްތައް ނިޒާމީ ގޮތެއްގައި ތަމްސީލުކުރުމަށްފަހު< ref>ފަންވަތް:Web link </ref> އެވެ.

ފަންވަތް:ތާރީޚް- ގައި ފްރާންސްގެ ޖުމްހޫރިއްޔާއާއި ޕްރިންސިޕަލިޓީ އޮފް މޮނާކޯއާ ދެމެދު އިދާރީ އެއްބާރުލުން އެޑެޕްޓްކޮށް ފުންކުރުމުގެ ބޭނުމުގައި އާ މުއާހަދާއެއްގައި ސޮއިކުރެވުނެވެ[79].

އަލްބަރޓް ދެވަނަ[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފަންވަތް:ތަފްސީލީ ލިޔުން ފަންވަތް:ތާރީޚް- ގައި ހިނގި ޕްރިންސް ރެއިނިއަރ ތިންވަނަ އަވަހާރަވުމުން، އެއީ އޭނާގެ ދަރިކަލުން އަލްބަރޓް ދެވަނަ (އުފަންވީ 1958 ވަނަ އަހަރު) އެވެ ), އޭގެ ކުރިން ވިރާސީ ރަސްގެފާނާއި މާކިސް އޮފް ބޮކްސް، ސޮވަރިން ޕްރިންސަކަށް ވެވަޑައިގެންނެވިއެވެ. އޭނާ ވެރިކަމަށް އިސްވެވަޑައިގަތުމުގެ ރަސްމިއްޔާތުތައް ހިނގާފައިވަނީ ފަންވަތް:ތާރީޚް- ގައި، އޭނާގެ ރަސްމީ ތަޚުތަށް އިށީނދެވަޑައިގަތުމުގެ ރަސްމިއްޔާތުތައް ހިނގާފައިވަނީ ފަންވަތް:ތާރީޚް-<ref>{{Article |langue= ގައެވެ fr |institutional author=މޮނާކޯގެ ޕްރިންސިޕަލިޓީގެ ޕްރިންސްލީ ސަރުކާރު |title=C

ހ. //journaldemonaco.gouv.mc/Journaux/2005/Journal-7732/ސެރެމޮނީސް-ޑީ-އިންޓްރޮނައިޒޭޝަން-ޑެ-އެސް.އޭ.އެސް-ލެ-ޕްރިންސް-އަލްބަރޓް-II-އެޓް-ޑެ-ލާ-ފެޓޭ-ނޭޝަނަލް-މޮނެގަސްކް- ނޮވެމްބަރ-2005. |ޞަފްޙާ=2255 }}.</ref>.

ފަންވަތް:ތާރީޚް- ގައި އާ ވިރާސީ ރަސްގެފާނު ޖެކްސް އާއި އޭނާގެ ޓްވިން ކޮއްކޮ ގަބްރިއެލާ އުފަންވީ[80].

ސިޔާސީ ކަންކަމާއި ހިންގުން[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ތާރީޚީ ގޮތުން ބަލާއިރު، އޭގެ މިނިވަންކަން ދެމެހެއްޓުމަށްޓަކައި (ރިޕަބްލިކް އޮފް ޖެނޯއާ އިން ފަންވަތް:ތާރީޚް- ގައި ޑި ފެކްޓޯ ހޯދި، ފަހުމީ މާތް ރޯމަން އެމްޕަޔަރ އަށް ތަބާވެގެން) ، މޮނާކޯ ޕްރޮޓެކްޓޯރޭޓްގެ ދަށަށް ގެންދާނީ:

ސިޔާސީ ކަންތައްތައް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފަންވަތް:ތަފްސީލީ ލިޔުން ދަ މޮނާކޯގެ ގަނޑުވަރު.

ފައިލު:މޮނާކޯ ޕްރިންސްލީ ސަރުކާރު Logo.svg
ޕްރިންސީ ސަރުކާރުގެ ލޯގޯ.

މިނިވަން ޕްރިންސިޕަލިޓީއެއް ކަމަށްވާ މޮނާކޯ އަކީ 1911 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން ދުސްތޫރީ ރަސްކަމުގެ ނިޒާމެއް އެއް ކަމަށާއި، ދައުލަތުގެ އިސްވެރިޔަކީ ޕްރިންސް އެވެ. އެކްޒެކެޓިވް ޕަވަރ އެކުލެވިގެންވަނީ މިނިސްޓަރ އޮފް ސްޓޭޓް ގެ މައްޗަށް، އޭނާ ރިޔާސަތު ބަލަހައްޓަވަނީ ކައުންސިލް އޮފް ގަވަރމަންޓް އިން އެކުލެވޭ ހަ މެންބަރުން (އަމިއްލައަށް ހަމަ އަދި... ސަރުކާރުގެ ފަސް ކައުންސިލަރުން، ވަޒީރުންނާ އެއްވަރު)، ޒިންމާދާރުވާނީ ހަމައެކަނި ޕްރިންސްފަންވަތް:Refnec އަށެވެ.

1930 ވަނަ އަހަރު ފްރާންސްއާއެކު ސޮއިކުރި މުއާހަދާގައި ދައުލަތުގެ ވަޒީރަކީ ފްރާންސްގެ ރައްޔިތެއް (އާންމުކޮށް ރަސްގެފާނު ކަނޑައަޅާ ޕްރިފެކްޓް ނުވަތަ ސަފީރު) އަށް ވާންޖެހުނެވެ ފްރާންސްގެ ސްޓޭޓެވެ. 2002 ވަނަ އަހަރު މި މުއާހަދާ ބަދަލުކުރީ މި އިޚްތިޔާރުގައި ފްރާންސްގެ ތަދައްޚުލުވުން ނައްތާލުމަށްޓަކައި[82]. މި ބަދަލު ގެނައުމަށްފަހު ސްޓޭޓް މިނިސްޓަރަކީ ކޮންމެހެން ފްރާންސްގެ ގައުމެއްގެ މީހެއް ނޫނެވެ. މި ބަދަލުގެ ސަބަބުން ފާހަގަކޮށްލެވޭ ގޮތުގައި މޮނާކޯއަށް ޔޫރަޕްގެ ކައުންސިލް[83] ގައެވެ.

1962 ވަނަ އަހަރުގެ ޤާނޫނު އަސާސީ ގައިވާ ގޮތުން ޕްރިންސް ޤާނޫނު ހެދުމުގެ ބާރު ހިއްސާކުރައްވަނީ ޤައުމީ ކައުންސިލް އާއި ކަމަށްވާ މޮނޮކެމެރަލް ޕާލަމެންޓާއެވެ. މި ޖަމާޢަތުގެ ހަތަރު ވިހި މެންބަރުން ޤާނޫނު ހަދާ މަޖިލީހުގެ ބާރު ފަސް އަހަރަށް އިންތިޚާބު ކުރެވެނީ ގިނަ މެންބަރުންގެ ވޯޓުން އަދި އާންމު ވޯޓުލުމުގެ ޙައްޤު އިންނެވެ. އަށާރަ ކައުންސިލަރުން އިންތިޚާބު ކުރަނީ މަލްޓި މެންބަރުންގެ އަޣުލަބިއްޔަތު ވޯޓު އިން، ފުރަތަމަ ސަތާރަ ކައުންސިލަރުންގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ވަރަށް ވޯޓު ލިބިފައިވާ ކެންޑިޑޭޓުން އިންތިޚާބު ކުރެއެވެ. ބާކީ ތިބި ހަ ކައުންސިލަރުންނަށް ހުޅުވާލެވިފައިވަނީ ލިސްޓް ޕްރޮޕޯޝަނަލް ބެލޮޓް އާ އެއްގޮތަށް، މިކްސިންގ އަށް ހުއްދަ ދީފައިފަންވަތް:Refnec އެވެ.

ލޯކަލް ކަންކަމަކީ މުނިސިޕަލް ކައުންސިލްގެ މަސްއޫލިއްޔަތެއް، ސީދާ ޔުނިވާސަލް ސަފްރެޖް އިން ހަތަރު އަހަރަށް އިންތިޚާބުކުރާ ފަނަރަ މެންބަރުންގެ މަޖިލީހެއް ކަމަށާއި، ދެ ބުރެއްގައި ގިނަ މެމްބަރުންގެ ލިސްޓް ވޯޓިންގ އިން ދެ ބުރެއްގައި މިކްސް ކުރުމުގެ ފުރުޞަތު އޮވެގެން އަދި އިސްތިސްނާ ވޯޓުލުމެއް ނެތި، ރިޔާސަތު ބަލަހައްޓަނީ މޭޔަރ ( މިވަގުތު ޖޯޖް މާސަން)ފަންވަތް:Refnec.

ބައިނަލްއަޤްވާމީ ގުޅުން[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

2005 ވަނަ އަހަރު ޕްރިންސް ރެއިނިއާ ތިންވަނަ އުފެއްދެވީ ސަފީރުން އައްޔަންކުރުމާއި، ބައިނަލްއަޤްވާމީ އެތައް ޖަމިއްޔާތަކެއްގެ މެމްބަރުކަމާއި، ދެ ޤައުމުގެ މުޢާހަދާތަކުގައި ސޮއިކުރުމުގެ ޒިންމާ އުފުލާ “ޑިޕާޓްމަންޓް އޮފް އެކްސްޓަރނަލް ރިލޭޝަންސް އެންޑް ކޯޕަރޭޝަން”ފަންވަތް:Refnec އެވެ.

މޮނެގަސްކްގެ ޑިޕްލޮމެޓިކް އަމަލުތައް ހަރުދަނާވުމާއެކު ބައިނަލްއަޤްވާމީ ޖަމާޢަތްތަކުގައި (ޔޫރަޕް ކައުންސިލް، ޔޫއެން، ސަރުކާރުތަކުގެ މެދުގައި ހިންގާ ޖަމިއްޔާތަކުގައި، މަލްޓިލޭޓަރަލް ޢަމަލުތައް ތަރައްޤީވެގެން ދިޔައެވެ. އެކްޝަން ތީމްތައް ފޯކަސްކޮށްފައިވަނީ ތިމާވެށްޓާއި، އިންސާނީ ހައްގުތަކާއި، ދެމެހެއްޓެނިވި ތަރައްޤީ<ref>{{Web link|title=ދަ އޯގަނައިޒޭޝަންތަކުގެ މަޤްޞަދުތަކުގެ މައްޗަށެވެ

ns Internationales / Monaco à l'International / ސަރުކާރުގެ ފިޔަވަޅު / ސަރުކާރުގެ ޕޯޓަލް - Monaco|url=https://www.gouv.mc/Action-Gouvernementale/Monaco-a-l-International/Les-Organisations-Internationales%7Csite=gouv. mc |އެކްސެސް ކުރެވިފައިވަނީ=2021-02-25}}.</ref>.

އަދި ބައިނަލްއަޤްވާމީ ކޮންފަރެންސްތަކުގައިވެސް މި ޕްރިންސިޕަލިޓީ ބައިވެރިވެއެވެ[84].

ޤައުމިއްޔަތު[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފަންވަތް:ތަފްސީލީ ލިޔުން

ޕްރިންސިޕަލްޓީގެ ސަރަހައްދުގައި އުފަންވުމަކީ އޮޓޮމެޓިކުން މޮނެގަސްކް ގައުމިއްޔަތުގެ ހައްގު ލިބިގެންދާ ކަމެއް ނޫން ކަމަށާއި ފަހުގެ ގައުމިއްޔަތުގެ ހައްގު ހޯދުމަކީ ހޯދަން އުނދަގޫ އިމްތިޔާޒެއް ކަމަށެވެ. މޮނާކޯއަށް ތާއީދުކުރަނީ ލޭގެ ޤާނޫނު[85] އެވެ. ބިމުގެ ޤާނޫނު އެތަނުގައި ބަލައިނުގަނެ، ފިލިއޭޝަން ނުވަތަ ކައިވެނި ފަދަ ޝަރުޠުތައް ގިނައިން ހުރެއެވެ[86].

ޕްރިންސިޕަލްޓީގެ ރައްޔިތުން މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި އަންނަނީ ރޮކް[85] އަދި މި އެކްސެޝަން އަދި ޓްރާންސްމިޝަން ގަވާއިދުތަކުގައިވާ ހުރަސްތަކަކީ މޮނެގަސްކްގެ އަދަދު ހުއްޓުވުމަށްޓަކައެވެ ރައްޔިތުންނަށް ވުރެ ބޮޑު ސަރަހައްދެއްގެ ސަރަހައްދު ކުޑަކަމުންނާއި، ނިކަމެތިކަމާއި، ވަޒީފާ ނެތުމާއި، ބަލިވުމާއި، ނުކުޅެދުންތެރިކަމާއި، މުސްކުޅިވުމާއި، ވިހެއުމާއި، ބޯހިޔާވަހިކަމާއި، ތައުލީމީ ހާލަތުގައި ދައުލަތުން އެހީ ހޯދުމުގެ ހައްގުތައް މިހާރު ކަށަވަރު ނުވާކަމެވެ ހުރިހާ އެންމެންނަށް[87]ފަންވަތް:,[88].

މުހިންމު ފައިދާތައް ޚާއްޞަކުރެވިފައިވަނީ މޮނެގަސްކްތަކަށް، މިސާލަކަށް ދައުލަތުގެ ވަކި އިޖްތިމާޢީ އެހީތެރިކަމާއި، މިނިވަން ބާޒާރުގައި ޢަމަލުކުރާ އަގުތަކަށްވުރެ މާ ދަށް އަގެއްގައި ޕަބްލިކް ބޯހިޔާވަހިކަން ލިބުމާއި، ލޯކަލް ވަޒީފާތަކަށް އިސްކަންދިނުން[89] އަދި އާދައިގެ ރައްޔިތުންނަށް ބަލާއިރު، “މަޑު ” ވަކިވަކި ފަރުދުންނަށް ޓެކްސް ނެގުމަކީ އެއްވެސް އިންކަމް ޓެކްސްއެއް ނެތުމުގެ ސިފައެކެވެ. މީގެ އިތުރުން މޮނާކޯގައި ޕްރޮޕަޓީ ޓެކްސް، ވެލްތު ޓެކްސް އަދި ހައުސިން ޓެކްސް ވެސް ނެތެވެ. ހަމައެކަނި ސީދާ ޓެކްސްއަކީ ވިޔަފާރިއާއި ސިނާއީ ހަރަކާތްތަކުން ލިބޭ ފައިދާއިން ނަގާ ޓެކްސް[90].

ނަމަވެސް ފާހަގަކޮށްލަންޖެހޭ ކަމަކީ ރޮކްގެ މި މުސްކުޅި އާއިލާތަކުގެ ބޮޑު ބައެއް އައިސްފައިވަނީ އެހެން ޤައުމުތަކުން ކަމެވެ: ބާރަލް ޑި ލާ ޓަރބީ (1624)، ބޮއިސަން ޑި ބޯރގޮން (1774)، ބޮނާފެޑޭ ޑި ޑްރަޕް (1777)، ބްރަން ޑި އޮނެއިލް ( 1634) , ކްރޮވެޓޯ އޮފް ޖެނޯއާ (1787)، ގަސްޓޯޑް ޑި ލާ ޓަރބީ (1736)، މާކެޓް އޮފް ޕޮންޓް-ސެއިންޓް-އެސްޕްރިޓް (1799)، މާސަން އޮފް ޖެނޯއާ (1800)، ޑޮކްޓަރ އޮފް ވިލެފްރާންޗޭ (1633)، ވެޓްރިކަން އޮފް ލަކްޒަމްބަރގް (1747)< ref> ފަންވަތް:ފޮތް.</ref>.. .އަދި މިހާރުގެ އުސޫލުތަކަށް ތަބާވިނަމަ މޮނެގަސްކަށް ނުވީސް.

ފައިސާ[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފަންވަތް:ގުޅުންހުރި ލިޔުން މޮނާކޯ އަކީ ޔޫރަޕިއަން ޔޫނިއަން ގައި ލޭންޑްލޮކް ކުރެވިފައިވާ ހަތަރު މައިކްރޯ-ސްޓޭޓްސް ގެ ތެރެއިން އެއް ގައުމަކީ މެމްބަރުންގެ ގޮތުގައި ނުތިބެ، އެކަމަކު ޔޫރޯ ބޭނުން ކުރުމުގެ ހުއްދަ ދީފައިވާ ގައުމެކެވެ. ފަންވަތް:ތާރީޚް- އިން ފެށިގެން، އެހެންކަމުން ޔޫރޯ ތަޢާރަފް ކުރެވިފައިވަނީ މޮނެގަސްކް ސަރަޙައްދުގައި ކަމަށާއި، ފަންވަތް:ތާރީޚް- އިން ފެށިގެން ޔޫރޯއިން ފައިސާ ފޮތިތަކާއި ނޫޓުތަކުގެ ބަދަލުގައި monegasque franc އަދި ޕްރިންސިޕަލިޓީގައި ޤާނޫނީ ގޮތުން ފައިސާ ދައްކާ ތަންތަން<ref>ފަންވަތް:Web link.< /ref> އެވެ.

މާލިއްޔަތު[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފަންވަތް:...

ފްރާންސްއާއެކު ޓެކްސް ނެގުމުގެ އެއްބަސްވުންތައް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފަންވަތް:ތާރީޚް-، މޮނާކޯ އާއި ފްރާންސްގެ އެއްބަސްވުންތަކުން ފެށިގެންނެވެ

މިއީ ވެޓާ ގުޅޭގޮތުން ޓެކްސް ގްރޫޕެއް އުފައްދާ މީހުންނެވެ. މޮނާކޯއިން އެގައުމުގެ ސަރަހައްދުން ނަގާ ވެޓް ފްރާންސަށް ދައްކައިގެން އެ ކުންފުނީގެ ހިއްސާ އެގައުމަށް ބަދަލުކުރެއެވެ. ޕްރިންސިޕަލިޓީއަށް ދައްކަންޖެހޭ ފްރާންސްގެ ފައިސާ ކަނޑައަޅާފައިވަނީ 2001 ވަނަ އަހަރަށް ފަންވަތް:Unit އަށެވެ[91]. 2007 ވަނަ އަހަރަށް މޮނެގަސްކް ސްޓޭޓް ބަޖެޓަކީ ގާތްގަނޑަކަށް ފަންވަތް:Unit ޔޫރޯ[92].

ވެޓް ޝެއަރިން އެކައުންޓެއްގެ އުސޫލުން މައްސަލައެއް ކުރިމަތިވެ އެވެ. އެއްފަރާތުން އަސްލު ހިސާބު މޮނާކޯއަށް %60 (ފޯމިއުލާގެ ކޯއެފިޝަންސް 1.6) އިތުރު ރެޓްރޯސެޝަން ނިސްބަތްކުރާއިރު، އަނެއްކޮޅުން ހިސާބު ފޯމިއުލާގެ ސަބަބުން އުފެދޭ ޑްރިފްޓްގެ ސަބަބުން ފްރާންސުން މޮނާކޯއަށް އަނބުރާ ދައްކަން ޖެހޭ އަދަދުތައް މޮނާކޯއަށް ދައްކައެވެ ޕްރިންސިޕަލިޓީގެ އިޤްތިޞާދީ ހަރަކާތް[93]<! -- ރެފަރެންސް މާ ދުވަސްވީ. ހިސާބުކުރުމުގެ އުސޫލުތައް ވަނީ އިސްލާހުކޮށްފައެވެ. އިޤްތިޞާދީ ބަދަލުކުރުމުގެ ހަޤީޤަތަށް 2002 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން ރިޢާޔަތްކުރެވިފައިވެއެވެ (18 މެއި 1963 ގައި ފްރެންކޯ-މޮނެގަސްކް ޓެކްސް މުޢާހަދާއާ ގުޅިފައިވާ މެއި 26، 2003 ގެ ސިޓީ ބަދަލުކުރުމުގެ ސުރުޚީ III ބައްލަވާށެވެ). -->ފަންވަތް:އެކަށީގެން ނުވާ ރެފަރެންސް.

ހަމަ މި މުއާހަދާގައި ބުނެފައިވަނީ ފްރާންސްގެ ގައުމިއްޔަތު ގެންގުޅޭ އަދި ފަންވަތް:ތާރީޚް- ގެ ނިޔަލަށް ޕްރިންސިޕަލްޓީގައި ފަސް އަހަރު ދިރިއުޅެފައި ނުވާ ރައްޔިތުން، އިންކަމް ޓެކްސް (ނުވަތަ އައިއެފްއައި) ފްރާންސަށް ދައްކަން ޖެހޭނެ ކަމަށެވެ ފްރާންސްގެ ގަވާއިދުތައް، ފްރާންސްގައި އުޅޭ ފަދައިން[94].

ތިމާވެށީގެ ސިޔާސަތު[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ޕްރިންސިޕަލިޓީއަށް ކުރިމަތިވެފައިވަނީ ހުރިހާ މެޓްރޮޕޮލިސްތަކެއްގެ ތިމާވެށީގެ މައްސަލަތަކާ ކަމަށާއި، އެ މައްސަލަތަކަށް އިތުރުކޮށްފައިވަނީ އެ ޕްރިންސިޕަލިޓީގެ ސަރަހައްދުގެ ޚާއްޞަކަން ކަމަށެވެ. ސަރުކާރުން ގެންގުޅެނީ ދެމެހެއްޓެނިވި ތަރައްގީގެ ފައިދާއަށް ޕްރޮއެކްޓިވް ޕޮލިސީއެއް[95].

ޕްރިންސިޕަލިޓީން އިކޯލޮޖިކަލް ޓްރާންސިޝަނަށް ހުޅުވާލަނީ މޫސުމުގެ ކުއްލި ނުރައްކަލުގެ ހާލަތުގައި ފޯރަމްތައް އިންތިޒާމްކޮށް ކޮމިޓްމަންޓްތަކަށް ތާއީދުކޮށްގެން[96].

2014 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން ސަރުކާރުން ވަނީ ކުނި އަދި ގްރީންހައުސް ގޭސް ބޭރުވުން މަދުކުރުމަށް އިކޯ ރިސްޕޮންސިބަލް ޕްރެކްޓިސްތަކަށް ހިތްވަރުދީފައެވެ.

2017 ވަނަ އަހަރު ޕްރިންސިޕަލްޓީގެ ވިޔަފާރިވެރިންނަށް "ކޮމާޝަލް އެންގޭޖްޑް" ލޭބަލް އުފެއްދުމުން ޚާއްސަކޮށް ޕްލާސްޓިކާއި ބަދިގެ ސާމާނު ބެލެހެއްޓުމުގައި އެމީހުންނަށް އެހީތެރިކަން ލިބިގެންދެއެވެ. މި ލޭބަލް ހޯދުމުން ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ކޮންސިއުމަންޓް އެޕްރޯޗްތަކާއި އިކޯ ރެސްޕޮންސިބަލް ޕްރެކްޓިސްތަކަށް އަލިއަޅުވާލެވޭނެ[95]ފަންވަތް:,[97].

2021 ވަނަ އަހަރު މޮނެގަސްކުގެ މެދުގައި ކުނި ސޯޓްކުރުމާ ބެހޭ ގޮތުން ހޭލުންތެރިކުރުމުގެ ގޮތުން ޕްރިންސިޕަލިޓީއާއި އޯޝަނޮގްރަފިކް މިއުޒިއަމް އަދި މޮނެގަސްކް ސެނިޓޭޝަން ކުންފުނިން ޝާއިއުކުރި “ގޭމް އޮފް ސޯރޓިންގ” އެޕްލިކޭޝަން، ސްމާޓްފޯނާއި ޓެބްލެޓްތަކުން ލިބެން ހުރެއެވެ[98].

އެތައް އަހަރެއް ވަންދެން އެންވަޔަރަންމަންޓް ޑިޕާޓްމަންޓުން މުއާމަލާތް ކުރަމުން އައީ ގަލްސް އާއި ގުޅުން ހުރި އުނދަގޫތަކާ[99].

ޖޯޑުތައް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ކޯޑްސް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

މޮނާކޯގައި ތިރީގައިވާ ކޯޑްތައް ހުރެއެވެ. {{ކޮލަމްސް|ސައިޒް=30|

}}

އާބާދީއާއި މުޖުތަމަޢު[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ޑިމޮގްރަފިކްސް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

މޮނާކޯގައި ވަޒަންވެރިވުމުގެ ފުރަތަމަ އަސަރުތައް ފެންނަނީ ލޯވަރ ޕެލިއޮލިތިކް ގެ އަހަރުތަކުން ކަމަށާއި، މިކަން ސާބިތުވަނީ ޓެޓް-ޑެ-ޗިއެންގެ ތިރީގައި، އ ޕްރިންސިޕަލްޓީގައި ވެރިކަންކުރާ ހިލަގަނޑެކެވެ. އަދި ކްރޯ މެގްނޯން މީހާއާ ގުޅުން ހުރި ފިރިހެނުންގެ ކަށިގަނޑު ވެސް ފެނިފައިވެ އެވެ. އޭރު މޮނާކޯގެ ގުދުރަތީ ބަނދަރުން ލިބުނު ފައިދާތަކުގެ ސަބަބުން މުޅި މެޑިޓެރޭނިއަން ބެސިން އިން ނަމަވެސް އިރުމައްޗާއި އުތުރު ޔޫރަޕުން ވެސް ގިނަ އަދަދެއްގެ އާބާދީތައް ޝައުގުވެރިވި އެވެ.

އާބާދީއާ ގުޅޭ އިތުބާރު ހުރި އަދަދުތައް ހަމައެކަނި ފަންވަތް:S- އަށް ދާއިރު، މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ގުޅިފައިވަނީ މޮނާކޯގެ ހިލަ އަށެވެ. ތާރީޚް ޢިލްމުވެރިން ލަފާކުރާ ގޮތުގައި މި ކުޑަ ސަރަޙައްދުގައި ދިރިއުޅޭ މީހުންގެ އަދަދު ގާތްގަނޑަކަށް ހާސްއެއްހާއިރު، އޭގެ ތެރޭގައި 500 އާއި 600 އާ ދެމެދުގެ އަދަދަކަށް ދިވެހި ރައްޔިތުން ހިމެނެއެވެ.

މޮނާކޯގެ ސަރަޙައްދު ޤާއިމުކުރުމަށް ފަންވަތް:ތާރީޚް- ގެ މުޢާހަދާ ވެވުނު އިރު، އާބާދީއަކީ 1,200 އެވެ. އެއީ 1961 ވަނަ އަހަރުގެ ބޯހިމެނުމުގައި 22,297[101] އަދި { {ނަންބަރު| 31109}} 2008 ވަނަ އަހަރު ލިބިފައިވެއެވެ.

ޤައުމިއްޔަތު 2016 ވަނަ އަހަރުގެ އާބާދީ[102]
ޖުމްލަ ފަންވަތް:ފޯރމަޓްނަމް:37308
ފަންވަތް:ފްރާންސް ފަންވަތް:ފޯރމަޓްނަމް:9286
ފަންވަތް:މޮނާކޯ ފަންވަތް:ފޯރމަޓްނަމް:8378
ފަންވަތް:އިޓަލީ ފަންވަތް:ފޯރމަޓްނަމް:8172
ފަންވަތް:ޖީބީއާރު ފަންވަތް:ފޯރމަޓްނަމް:2795
ފަންވަތް:ސްވިޒަލޭންޑް ފަންވަތް:ފޯރމަޓްނަމް:1187
ފަންވަތް:ބެލްޖިއަމް ފަންވަތް:ފޯރމަޓްނަމް:1073
ފަންވަތް:ޖަރުމަނުވިލާތް 907 އެވެ
ފަންވަތް:ރަޝިޔާ 749
ފަންވަތް:ނެދަލެންޑްސް 555
ފަންވަތް:ޕޯޗުގަލް 523
ފަންވަތް:ގްރީސް 401
ފަންވަތް:ޔޫ.އެސް.އޭ 366
ފަންވަތް:ސްވިޑެން 323
ފަންވަތް:ކެނެޑާ 311
ފަންވަތް:ސްޕެއިން 294
އެހެން މީހުން ފަންވަތް:ފޯރމަޓްނަމް:1988

ފަންވަތް:އުމުރުގެ ޕިރަމިޑް 2

2016 ވަނަ އަހަރު ކުރިއަށް ގެންދިޔަ ބޯހިމެނުމުގެ ތެރޭގައި މޮނާކޯގެ ޕްރިންސިޕަލްޓީގައި ފަންވަތް:ޢަދަދު ތިއްބެވެ. މޮނާކޯގެ އެއް ޚާއްޞަ ކަމަކީ އަމިއްލަ ސްޓޭޓްގައި މައިނޯރިޓީއެއްގައި ގިނަ އަދަދެއްގެ ރައްޔިތުން ތިބުމެވެ. ފަންވަތް:Number ނަންބަރު ލިބިފައިވާ މޮނެގަސްކްސް އަކީ އާބާދީގެ %22.45 އެވެ. އެންމެ ބޮޑު ޖަމާޢަތަކީ ފްރެންޗް ގެ އާބާދީގެ %24.89 (ފަންވަތް:އަދަދު، ފްރާންސަށް ސީދާ ޓެކްސް ދައްކާ ހަމައެކަނި މީހުން) އާއި އިޓަލީ މީހުން %21.9 (ފަންވަތް:ޢަދަދު) އާއި އިނގިރޭސިން %7.5 (ފަންވަތް:ޢަދަދު) އާއެކުގައެވެ. ބާކީ %23 ހިއްސާކުރެވެނީ އެހެން 140 ޤައުމެއްގެ މެދުގައި[103].

ފަންވަތް:ތާރީޚް- ގެ ނިޔަލަށް މޮނާކޯގައި ފަންވަތް:Unit[104].

ޚިދުމަތްތައް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ސިފައިން[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފަންވަތް:ތަފްސީލީ ލިޔުން

ސެކިއުރިޓީ[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފޮންޓް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

[[ފައިލް:ޕޮލިސް ސްޓޭޝަން މޮނާކޯ.jpg|ވިނިގޭޓް|[[މޮންޓޭ-ކާރލޯ] ޕޮލިސް ސްޓޭޝަން].]]

ޑިރެކްޓަރޭޓް އޮފް ޕަބްލިކް ސެކިއުރިޓީއަކީ ސްޓޭޓް ޕޮލިސް އެވެ. އޭގެ މައި އޮފީސް ހުންނަނީ ރޫ ސަފްރެން-ރެއިމަންޑްގަ އެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ބައެއް ޑިވިޜަންތަކާއި ޚިދުމަތްތައް ހިމެނެއެވެ:

  • މެނޭޖްމަންޓް ކެބިނެޓް؛
  • ޖުޑީޝަލް ޕޮލިސް ޑިވިޜަން؛
  • އާބަން ޕޮލިސް ޑިވިޜަން؛
  • އިދާރީ ފުލުހުންގެ ޑިވިޜަން؛
  • މެރިޓައިމް އަދި އެއާޕޯޓް ޕޮލިސް ޑިވިޜަން؛
  • އެތެރޭގެ ޖާސޫސީ ޑިވިޜަން؛
  • ޕްރިންސްލީ އާއިލާގެ ހިމާޔަތަށްޓަކައި ބައިބައިވުން؛
  • އެޑްމިނިސްޓްރޭޝަން އެންޑް ޓްރޭނިންގ ޑިވިޜަން؛
  • ހާދިސާތަކާއި ދިރިއުޅުމުގެ މާހައުލު ބަހާލުން.

އޭގެ ޑިރެކްޓަރ ވީ

ngtime ސެކަންޑް ކޮށްފައިވާ ފްރާންސްގެ ފުލުހެއް. ރިޗަރޑް މަރަންގޯނީ، ކޮންޓްރޯލަރ ޖެނެރަލް، މޮނެގަސްކް ސަބްޖެކްޓް، މި މަޤާމަށް އައްޔަން ކުރެއްވީ 2016 ވަނަ އަހަރު[105]. ޑިރެކްޓަރ ޖެނެރަލް އަށް ޑިވިޝަނަލް ކޮމިޝަނަރުގެ ރޭންކެއް ލިބިފައި ވާއިރު، ޚާއްޞަކޮށް އިންސްޕެކްޓަރ ޖެނެރަލްގެ ދަރަޖަ ލިބެއެވެ. މޮނެގަސްކް ފުލުހުންނަކީ ޕަބްލިކް ސެކިއުރިޓީން ހޯދައި، ޕްރިންސިޕަލްޓީގައި ކެރިއަރު ފުރިހަމަ ކުރާ ބައެކެވެ. އެއީ މޮނެގާސްކް ނުވަތަ ފްރާންސްގެ ގައުމެއްގެ މީހުން ނަމަވެސް އެންމެންނަކީ ވެސް ދާއިމީ މޮނެގާސްކް ސިވިލް ސާވަންޓުންނެވެ. މި އޮފިޝަލުން މޮނެގަސްކް ކޯޑްތަކާއި ގާނޫނުތަކަށް އަމަލުކުރާކަން ކަށަވަރުކޮށްދެއެވެފަންވަތް:Refnec.

އަދި މޭޔަރފަންވަތް:Refnec އަށް ރިޕޯޓްކުރާ މުނިސިޕަލް ޕޮލިސް ފޯސްއެއްވެސް އެބަހުއްޓެވެ.

އެންމެ ފަހުން Compagnie des carabiniers du Prince އަކީ ވެރިކަންކުރާ ޕްރިންސާއި، ޕްރިންސްލީ އާއިލާއާއި، ޕްރިންސީ ޕެލަސް އަދި އެތަނަށް ބަރޯސާވާ ތަންތަނުގެ ސަލާމަތުގެ ޒިންމާ އުފުލަންޖެހޭ ތަނެކެވެ. ނަމަވެސް ކެރަބިނަރުންނަކީ މޮނެގަސްކް ގައުމިއްޔަތެއްގެ މީހަކަށް ނުވެވޭނެފަންވަތް:Refnec އެވެ.

ފަޔާ ފައިޓަރުން[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]
ފައިލު:ޕޮމްޕިއަރސް ޑި މޮނާކޯ ފަޔަރ ވެން.ޖޭޕީޖީ
މޮނާކޯ ފަޔަރ ޓްރަކެއް.

މޮނާކޯ ފަޔަރ ބްރިގޭޑަކީ ގާތްގަނޑަކަށް ސަތޭކަ މީހުން ހިމެނޭ އަސްކަރީ ޔުނިޓެއް ކަމަށާއި، ފްރާންސްގެ ފަޔަރ ފައިޓަރުން އިން މިނިވަން ނަމަވެސް، މިފަދަ ވަސީލަތްތައް (އުޅަނދު، ކުލަ ފަދަ) ބޭނުން ކުރާ[106].

ޕޯސްޓްގެ ހިދުމަތް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ޕްރިންސް ޗާލްސް ތިންވަނަގެ ސޫރަ ޖަހާފައިވާ ފުރަތަމަ މޮނާކޯ ސްޓޭމްޕްތަކުގެ ތެރެއިން އެއް ސްޓޭމްޕް. ފަންވަތް:ގުޅުންހުރި ލިޔުން

ތާރީޚު[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފަންވަތް:ތާރީޚް-: މޮނެގަސްކް ޕޯސްޓް ޚިދުމަތް ފްރާންސުން ފޯރުކޮށްދީފައިވަނީ ޕެރޮންގެ މުޢާހަދާ[107].

1815: ކޮންގްރެސް އޮފް ވިއެނާ އިން މޮނާކޯ Sardinian protectorate ގެ ދަށުން 1860 ވަނަ އަހަރާ ހަމައަށް ބެހެއްޓިއެވެ. ޑަލޭ 2007-2008 p175-176">“ސްޓޭމްޕްސް އޮފް މޮނާކޯ” (ތަޢާރަފް އަދި “ސާޑިނިއަން ޒަމާން”)، ކެޓަލަގް އޮފް ކޯޓޭޝަންސް އޮފް ސްޓޭމްޕްސް ފްރޮމް ދަ ޕްރިންސިޕަލިޓީސް އެންޑް ޕޯލާރ ލޭންޑްސް، [[ޑަލޭ] ]، 2007-2008، ޞަފްޙާ 175-176.</ref>. ވިކްޓަރ-އެމަނުއެލް ދެވަނަ ގެ ތަސްވީރު ޖަހާފައިވާ ސާޑިނިއަން ސްޓޭމްޕްތައް ބޭނުންކުރަމުން އައީ 1851 އިން 1860 އަށް[108] އެވެ.

1860: ފްރާންސުން މޮނާކޯގެ ޕޯސްޓް އޮފީހުގެ މެނޭޖްމަންޓާ ހަވާލުވިއެވެ. މި ސްޓޭމްޕްތަކަކީ ފްރާންސްގެ އޮފީސްތަކުގެ ސްޓޭމްޕްތަކެއް ކަމަށާއި، އޭގެ ފަހުން ފްރާންސްގައި އާންމުކޮށް ބޭނުންކުރާ ސީރީޒް[109].

99000 ނަންބަރަކީ ބައެއް ފަހަރު މޮނާކޯގެ ޕޯސްޓް ކޯޑް ކަމަށް ބެލެވުނު ނަމަވެސް މިއީ އިންސީ ކޯޑާ އޮޅުން ބޮޅުން ވެގެން ދިމާވާ ގޯހެއް<ref>[http://temp

sreel.nouvelobs.com/abc-lettres/99000monaco/monaco/code-postal.html މޮނާކޯ 99000] - އެލް'އޮބްސް.</ref>. ހަމަކަށަވަރުން، “99” އަކީ ޕޯސްޓް ކޯޑެއް ނޫން ނަމަވެސް ބޭރު ޤައުމުތަކަށް ޚާއްޞަ ކޯޑްތަކެއް INSEE[110].

  • މޮނާކޯގެ ޕްރިންސިޕަލްޓީގައި ބޭރު ޤައުމެއްގެ ގޮތުގައި އިންސީއީ ކޯޑް 99138 ހުރެއެވެ. ފްރާންސްގެ ވެރިކަމުގެ ފޯމްތަކުގައި ފްރާންސުން ބޭރުގައި އުފަންވާ ކޮންމެ މީހަކަށް (މޮނާކޯ ހިމެނޭގޮތަށް) 99 ކަމަށް ޑިކްލެއާ ކުރެވެއެވެ.
  • މޮނާކޯގެ އިންސީއީ ކޯޑަކީ 06900. މިއީ ޤައުމީ ފްރެންޗް އެޑްރެސް ފައިލް FANTOIR[111] ގައި.
އަގު ކަނޑައެޅުމާއި އެޑްރެސްކުރުން[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފްރާންސްއާ ޕޯސްޓް އިންޓަގްރޭޝަން އޮތް ނަމަވެސް، މޮނާކޯއިން ފޮނުވާ ތަކެތި ފްރެންކް ކުރަންވާނީ މޮނާކޯ ސްޓޭމްޕްތަކުން ކަމަށާއި، އެ ސްޓޭމްޕްތަކުގެ ތަސްވީރުތަކާއި ޕްރޮގްރާމްތައް ކަނޑައަޅަނީ އޮފީސް އޮފް ޕޯސްޓޭޖް ސްޓޭމްޕް އިޝޫސް (އޯއީޓީޕީ) އިން ކަމަށާއި، ޕްރިންސް ސައްހަ ކުރާ ކަމަށެވެ. މި ސްޓޭމްޕްތަކަށް ފަންނާނުން ވެސް އޯއީޓީޕީން ހޮވާ ނަމަވެސް ފަންނާނުންނާއި ކޮށާ މީހުންނަށް ގޮވާލެވޭނެ ކަމަށާއި، އަދި Phil@poste Boulazac ގެ ޕްރިންޓިން ރިސޯސްތަކާއި [[La Poste (ފްރެންޗް ކުންފުނި )|ދަ ފްރެންޗް ޕޯސްޓްގެ ޕްރިންޓިން މަސައްކަތްތައް ވެސް އޯއީޓީޕީން ގޮވާލެވޭނެ ކަމަށެވެ އޮފީސްފަންވަތް:Refnec. ހަމައެއާއެކު، ފްރާންސްގައި ޕޯސްޓްކުރާ މެއިލްތަކުގައި މޮނާކޯ ސްޓޭމްޕްތަކުގެ ޕޯސްޓް އަގެއް ނެތްފަންވަތް:Refnec.

މޮނާކޯ އާއި ފްރާންސް އަށް ތަފާތު ޕޯސްޓޭޖް މެތޯޑްތައް ހުރި ނަމަވެސް، ފްރާންސް އިން މޮނާކޯ އަށް ޝިޕިން ރޭޓްތައް ގައުމީ ރޭޓާ އެއްވަރެވެ. ފްރެންޗް ޕޯސްޓްގެ ރޭޓްތައް ސައްހަވަނީ “މެޓްރޯޕޮލިޓަން ފްރާންސް އަދި މޮނާކޯ” އަށެވެ. މިއީ މެއިލް އާއި ގިނަ ޕާރުސަލް ޑެލިވަރީ ހިދުމަތްތަކަށް ސައްހަ ޚިދުމަތެއް[112]. ހަމައެފަދައިން މޮނާކޯއިން މޮނާކޯ ނުވަތަ ފްރާންސަށް ޕޯސްޓޭޖް ރޭޓް އެއްގޮތް[113].

މޮނާކޯއަށް ފޮނުވާ މެއިލްތަކަށް ބަލާއިރު، “980XX މޮނާކޯ” މި ލަފުޒު ރަނގަޅެވެ. މޮނާކޯއިން ނުވަތަ ފްރާންސްއިން މޮނާކޯއަށް ކުރާ ޝިޕްމަންޓްތަކަށް މަންޒިލް ޤައުމު ފާހަގަކުރުމަކީ ކޮންމެހެން ކުރަންޖެހޭ ކަމެއް ނޫނެވެ. އަނެއްކޮޅުން މޮނާކޯއިން ބޭރުގައި އަދި ފްރާންސުން ބޭރުގައި ޕޯސްޓްކުރާ ތަކެތީގެ ނަން ފާހަގަކުރަންވާނީ “މޮނާކޯ”[114]. ނަމަވެސް ޕޯސްޓް ޚިދުމަތްތަކުން ޢަމަލީ ގޮތުން ތަޙައްމަލުކުރާ ބައެއް ބަސްތައް (އެތަނުގައި XX އަކީ ޕޯސްޓް ކޯޑްގެ އެންމެ ފަހު ދެ އަދަދު):

  • 980XX މޮނާކޯ - ފްރާންސް (ޖިއޮޕޮލިޓިކަލީ ގޯސް ނަމަވެސް، މި ވާހަކަ ޤަބޫލުކުރެވެނީ މޮނާކޯ ފްރާންސްގެ ޕޯސްޓް ނިޒާމަށް އިންޓަގްރޭޓް ކުރުމުގެ ބައެއްގެ ގޮތުގައި)؛
  • 980XX މޮނާކޯ - ޔޫރަޕް (ޖިއޮޕޮލިޓިކަލީ ރަނގަޅު، މި ވާހަކަ ދެއްކުމުން ޔޫރަޕުން ބޭރުގައި މެއިލް ޑިޓޯރސް އަށް ނުދެވޭ؛ އެންމެ ގިނައިން ދިމާވާ ގޯހަކީ މޮރޮކޯ (އިނގިރޭސި ބަހުން މޮރޮކޯ) އާއި އޮޅުން ބޮޅުން ވުމެވެ.

ޕައުންޑް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ކޮންމެ އަހަރަކުވެސް އިމްޕައުންޑް ލޮޓުން އުޅަނދުފަހަރުގެ ނީލަން އިންތިޒާމް ކުރެއެވެ[115].

ކިޔަވައިދިނުން[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ކޮންމެ އަހަރަކުވެސް ފަންވަތް:ޔުނިޓް އަށް ވުރެ ގިނަ ކިންޑަރ ގާރޓަން އިން ފެށިގެން ފައިނަލް އަހަރާ ހަމައަށް ސްކޫލަށް ދާ[116] އެވެ. ފަންވަތް:ތާރީޚް- ގެ ނިޔަލަށް މޮނާކޯގައި ސްކޫލުގައި ކިޔަވަމުންދާ ފަންވަތް:ޔުނިޓް، މާނައަކީ އޭގެ ކުރީ އަހަރަށްވުރެ %0.8 އިތުރު، ރެޒިޑެންޓް ދަރިވަރުންގެ ބޮޑުބައެއް އަދި މޮނެގަސްކް ޤައުމިއްޔަތުގެ %17 އެވެ. ދިހަ ދަރިވަރުންގެ ތެރެއިން ހަތް ދަރިވަރުން ތިބީ ޕަބްލިކް ސެކްޓަރ[117]{{,} } <ref>މޮނާކޯގައި ޕްރައިމަރީ އަދި ސެކަންޑަރީ ތައުލީމުގެ ހިންގުން.< / ރެފް>.

މި ޕްރިންސިޕަލްޓީގައި ސެކަންޑަރީ އަދި މަތީ ތަޢުލީމުދޭ ތަންތަން ހުރެއެވެ<ref>މަތީ ތަޢުލީމު މޮނާކޯގައި.< /ref> އެވެ.

މޮނެގަސްކް ތަންތަނަކީ، ފްރާންސުން ބޭރުގެ ތަންތަނުގެ ގޮތުގައި ބެލި ނަމަވެސް، ސީދާ ގުޅިފައިވަނީ [[އެކަޑަމިކް

mie de Nice]] އަދި Diplôme national du brevet އަދި Baccalauréat ފަދަ ފްރާންސްގެ ގައުމީ ޑިޕްލޮމާތަކަށް ތައްޔާރުވުން. ނަމަވެސް ޕްރިންސިޕަލިޓީ ފްރާންސްގެ ތަޢުލީމީ ނިޒާމާ ތަފާތުވަނީ މޮނެގަސްކް އާއި މޮނާކޯގެ ތާރީޚުގެ ކޯސްތައް ބާއްވައިގެންނެވެ. ދީނީ ތަޢުލީމަކީ މަޖުބޫރު ކަމެއް (ބެލެނިވެރިން އިސްތިސްނާ ނުކުރާހާ ހިނދަކު)[118].

ސިއްހަތު[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

މޮނާކޯގެ ޕްރިންސިޕަލްޓީގައި ގިނަ އަދަދެއްގެ މެޑިކަލް ސްޕެޝަލިޓީތައް ހިމެނޭ ޕަބްލިކް ހޮސްޕިޓަލެއް ހުންނައިރު، އެ ހޮސްޕިޓަލެއް ގާތްގަނޑަކަށް 750 އެނދުގައި ފެތުރިފައިވެ އެވެ. އެއީ އެކްޒޮޓިކް ބަގީޗާގެ ތިރީގައެވެ. މި ޕްރިންސެސް ގްރޭސް ހޮސްޕިޓަލް ސެންޓަރ (ކުރިން ޕްރިންސް އަލްބަރޓް ހޮސްޕިޓަލް) ގެ ތާރީޚަކީ 1902 ވަނަ އަހަރު ކަމަށްވާއިރު، މިއީ 1958 ވަނަ އަހަރު ޕްރިންސެސް ގްރޭސް އޮފް މޮނާކޯ ގެ ނަމުގައި ނަން ބަދަލުކޮށްފައިވާ ތަނެކެވެ ސީއެޗްޕީޖީގައި ވެސް އުމުރުން ދުވަސްވީ މީހުންނަށް ގްރެޖުއޭޓް ކެއާއަށް ޚާއްޞަ ހޮސްޕިޓަލެއް، ރެއިނިއަރ ތިންވަނަ ކްލިނިކަލް ޖެރޮންޓޮލޮޖީ ސެންޓަރާއި، ފްރާންސްގެ ކެޕް -ޑިއެއިލްގައި ހަދާފައިވާ ކެޕް-ފްލެއުރީގެ އުމުރުން ދުވަސްވީ މީހުން ދިރިއުޅެވޭނެ ތަނުގެ އިތުރުން ކ ސިޓީ ސެންޓަރ ރިޓަޔަރމަންޓް ހޯމް، ލާ ކިއެޓޫޑިނޭފަންވަތް:Refnec.

މޮނެގަސްކް ހެލްތު އޮފާގައި ސެންޓަރ ކާޑިއޯ-ތޮރަސިކް ޑި މޮނާކޯ، ކާޑިއޯ ވެސްކިއުލަރ ބަލިތައް ކަވަރުކުރާ ސީސީއެމް އަދި l 'މޮނެގަސްކް އިންސްޓިޓިއުޓް އޮފް ސްޕޯޓްސް މެޑިސިން ވެސް ހިމެނެއެވެ. , އޮސްޓިއޯ-އާޓިކިއުލަރ އަދި ލިގަމެންޓް ޕެތޮލޮޖީސް މެނޭޖްކުރުމަށް ޚާއްޞަ އައިއެމް2އެސް ކްލިނިކާއި ތަރމްސް ޑި މޮނާކޯ[119]. މޮނާކޯ ޕްރައިވެޓް ހީމޯޑައިލިސިސް ސެންޓަރާއި މޮނާކޯ މެޑިކަލް އިމޭޖިން ސެންޓަރާއި ކޮންޑަމިން އަދި މޮންޓެ ކާލޯ ލެބޯޓްރީތަކުގެ އިތުރުން އަމިއްލަ ޕްރެކްޓިސްތަކުން މޮނެގާސްކްގެ އަމިއްލަ ސިއްހީ ދާއިރާ ފުރިހަމަކޮށްދެ އެވެ. އާ އިމާރާތެއް ހަދަމުންދާއިރު 2021 އާއި 2022 އާ ދެމެދު ދޮރު ހުޅުވަން ޖެހޭނެ[120].

ދަރިފުޅު ވައްޓާލުން[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފަންވަތް:ތަފްސީލީ ލިޔުން އެބޯޝަން 2019 ވަނަ އަހަރު މޮނާކޯގައި ކުށަކުން އެއްކިބާވި ނަމަވެސް ރޭޕް، ދަރިފުޅުގެ މައްސަލަ ގޯސްވުން، ބަލިވުން ނުވަތަ މަންމަގެ ފުރާނައަށް ނުރައްކާވާ ހާލަތްތައް ފިޔަވައި، އެކަން ކުރާ ސިއްހީ ފަންނީ ފަރާތްތަކަށް އަދިވެސް ގާނޫނާ ހިލާފު ކަމެއް ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ. އަންހެނުންނަށް ގޭގައި ދަރިން ވައްޓާލުން މިހާރު ގާނޫނީ ގޮތުން މަނާކޮށްފައި ނުވި ނަމަވެސް މޮނާކޯއިން ބޭރުގައި އެކަން ކުރުމަށް ޕްރިންސިޕަލްޓީން ދައުވަތު ދެއެވެ[121].

ކޯވިޑް-19[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ކޮވިޑް-19 އާ ދެކޮޅަށް ކުރާ މަސައްކަތުގެ ތެރެއިން، ރަސްގެފާނު ސަރުކާރުން އިއުލާން ކުރަނީ ފަންވަތް:ތާރީޚް- ގައި ގާތްގަނޑަކަށް ފަންވަތް:Percentage ގެ ވެކްސިން ދިނުމަށެވެ އާބާދީ[122].

ސަގާފީ ހަރަކާތްތަކާއި އުފާވެރިކަން[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ée ޑިޒައިން]]}} || |- | ޑިސެމްބަރ 25 || ކްރިސްމަސް || |}

ފެސްޓިވަލްތައް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

މޮނާކޯގައި ބޮޑެތި ބައެއް ފެސްޓިވަލްތައް ބާއްވާއިރު، އޭގެ ތެރޭގައި؛

ޗުއްޓީ[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފަންވަތް:...

ކުޅިވަރު[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

މޮނާކޯ ސާކިއުޓް ގެ ހެއާޕިން ބެންޑް ފަންވަތް:ތަފްސީލީ ލިޔުން

ކުޅިވަރު އިވެންޓްތައް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ޕްރިންސިޕަލިޓީ އަކީ އެކި އިވެންޓްތަކަށް ސެޓިންގއެއްގެ ގޮތުގައި ޚިދުމަތްކުރާ އެއްޗެއް، އޭގެ ތެރޭގައި ފަންވަތް:Refnec:

ކުޅިވަރު ކްލަބްތައް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

އޯމްނިސްޕޯޓް ކްލަބެއް ކަމަށްވާ އޭއެސް މޮނާކޯ، އޭގެ ޕްރޮފެޝަނަލް ފުޓްބޯޅަ ބަޔަށް ކިޔަނީ އޭއެސް މޮނާކޯ އެފްސީ ކަމަށް 2002 ވަނަ އަހަރު ހިންގި ( އެސް.އޭ.އެމް އަށް ބަދަލުވުން). ދަ އޭސީ އެވެ. މޮނާކޯ އެފް.ސީ ބައިވެރިވަނީ ފްރެންޗް ފުޓްބޯޅަ ޗެމްޕިއަންޝިޕް ގައެވެ. އޭނާ ވިދާލަން ފެށީ 1960 ގެ އަހަރުތަކުގައި އޭނާގެ ލެޖެންޑަރީ ކޯޗު ލޫސިއަން ލެޑޫކް ގެ އަމުރުގެ ދަށުން ތިން ސީޒަނެއްގައި (1963 ވަނަ އަހަރު ޑަބަލް އެއް ހިމެނޭ ގޮތަށް ދެ ޗެމްޕިއަންޝިޕާއި ދެ ފްރެންޗް ކަޕް) ހަތަރު ގައުމީ ތަށި ހޯދައިގެންނެވެ. ދެން ޑރ ޖީން-ލޫއީ ކެމްޕޯރާ ގެ ރިޔާސަތުގައި، ޔޫރަޕްގެ ބޮޑު ކްލަބަކަށް ވެގެންދާނީ، އަނެއްކާވެސް ޤައުމީ ތަށިތަކާއި ރީތި ޔޫރަޕްގެ ކޯސްތައް ގިނަވެގެންނެވެ. 2012-2013 ވަނަ އަހަރުގެ ސީޒަން ނިމުނުއިރު އޭއެސް މޮނާކޯ އެނބުރި އައީ ލީގު 1 އަށެވެ. މި ޓީމު ގޭގައި ކުޅެނީ ސްޓޭޑް ލޫއީ-2 ގައި، 1985 ވަނަ އަހަރު ފޮންޓްވިއެލް ގެ ގޯތިތެރޭގައި ބިނާކޮށްފައިވާ އަދި ހެންރީ ޕޮޓިއާ ފަރުމާކޮށްފައިވާ ސްޕޯޓްސް ކޮމްޕްލެކްސްއެއް، {{number|18,500| ގޮނޑި} ގައެވެ. } އަދި ފަންވަތް:ޔުނިޓް އުސްމިނުގައި ބޮޑު ކޮންކްރީޓް ސްލެބެއްގެ މަތީގައި ހެދޭ ލޯނެކެވެ. މި ތަމްރީނު ގްރައުންޑްތައް ހުންނަނީ ފްރާންސްގެ ލާ ޓަރބީ ގައި ހުންނަ ސްޕޯޓްސް ކޮމްޕްލެކްސްއެއްގައި ފަންވަތް:ޔުނިޓް އަށް ވުރެ އުސްމިނެއްގަ އެވެ. އަދި މި ޕްރިންސިޕަލްޓީގައި ގައުމީ ފުޓްބޯޅަ ޓީމްފަންވަތް:Refnec ވެސް ހުރެއެވެ.

އޯމްނިސްޕޯޓް ކްލަބުގެ އަނެއް ބައި ކަމަށްވާ ބާސްކެޓްބޯޅައިގެ މޮނާކޯ ސްޕޯޓްސް އެސޯސިއޭޝަން ޕްރޮފެޝަނަލް ދުނިޔޭގައި ތަރައްޤީވެއެވެ. މޮނެގަސްކް ބާސްކެޓްބޯޅަ ކުޅުންތެރިން ހަގީގަތުގައިވެސް އެނބުރި ޕްރޯ ބީ އަށް އައިސްފައިވަނީ އިސްގައެވެ

2013-2014 ވަނަ އަހަރުގެ ސީޒަނުގެ ދައުވާ އެވެ. ރޮކާ ޓީމަކީ 2015 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން ފްރެންޗް ބާސްކެޓްބޯޅަ ޗެމްޕިއަންޝިޕް ގެ ފުރަތަމަ ޑިވިޝަންގައި ކުޅެމުން އަންނަ ޓީމެކެވެ. ޔޫރޯބާސްކެޓްބޯލް ކަޕް 2021 ގައި ކާމިޔާބުކޮށް،ޖެހިގެން އައި ސީޒަނުގައި ޔޫރޯލީގް އިން ފުރަތަމަ ފަހަރަށް ކޮލިފައިވުމުގެ ފުރުސަތު ލިބުނެވެ. 2022-2023 ވަނަ އަހަރުގެ ސީޒަނުގައި އޭސް މޮނާކޯ ބާސްކެޓްބޯޅައިން ފުރަތަމަ ފަހަރަށް ފްރާންސް ޗެމްޕިއަންޝިޕް ކާމިޔާބުކުރީ ފައިނަލް 3 މޮޅުގައި ބޫލޯންގެ މެޓްރޮޕޮލިޓަންސް 92 އަތުން 0 އިން (6 ނާކާމިޔާބު ފައިނަލް މަރުހަލާއަށް ފަހު) ފްރާންސް ކަޕް ކާމިޔާބުކޮށް 'އަސްވެލް އަތުން 3 ވަނަ ހޯދައިގެންނެވެ ޔޫރޯލީގުގައި ފައިނަލް ހަތަރެއްގެ ތެރޭގައި ލިތުއޭނިއާގެ ކައުނާސްގައި ކުރިއަށްދާއިރު.

ކަރަޓޭ ކްލަބެއް، ޝޮޓޯކަން ކަރަޓޭ ކްލަބް އޮފް މޮނާކޯ[128] ކޯޗުގެ ގޮތުގައި މާސްޓަރ ސާޓޯ ފަންވަތް:6 ވަނަ ޑޭން، މާސްޓަރ ޓަނާކާގެ ކުރީގެ ދަރިވަރު، ޔޫރަޕްގައި ވެސް އެޑްވާންސް ޓްރޭނިންގ ކޯސްތައް ހިންގާފަންވަތް:Refnec.

ޝޯރިންޖީ ކެމްޕޯ، މޮނާކޯ ޝޯރިންޖީ ކެމްޕޯ[129]. އެ ޓީޗަރު، ފްރެންކް ބާލްޑެޓް، 7 ވަނަ ޑޭން އަކީ ވެސް ފްރެންޗް ޝޯރިންޖީ ކެމްޕޯ ފެޑެރޭޝަންގެ ރައީސް[130].

މޮނެގަސްކް އެތުލެޓިކްސް ފެޑެރޭޝަން[131]ގެ ޗެއާމަންކަން ކުރައްވަނީ ޕްރިންސް އަލްބަރޓް ދެވަނަ[132].

އެންމެ ފަހުން އެންމެ ރަނގަޅު ނަތީޖާ ހޯދި އައިއެފްޖޭ އާއި ޔޫއީޖޭ އާއި ގުޅިފައިވާ މޮނެގަސްކް ޖޫޑޯ ފެޑެރޭޝަން[133] އެވެ ސްމޯލް ސްޓޭޓްސް އޮފް ޔޫރަޕް ގޭމްސް ގައި 2007 އަދި 2009ފަންވަތް:Refnec.

މޮނެގަސްކް ސްކީ ފެޑެރޭޝަން[134]، އުފެދުނީ 1981 ވަނަ އަހަރު ޓެނެރިފް ގައި އޮފް އޮފް... އިންޓަނޭޝަނަލް ސްކީ ފެޑެރޭޝަން[135].

1924 ވަނަ އަހަރު އުފެއްދި މޮނެގަސްކް ބޯލްސް ފެޑެރޭޝަނަކީ މޮނެގަސްކް ބޫލިސްޓް ކްލަބް[136] (pétanque) އާއި ރޮޗާ ބޫލިސްޓް ކްލަބް[137](ސްޕޯޓް-ބޯލްސް ނުވަތަ ލޮންގް) އަދި އޭގެ ޓްރެއިނިންގ ސެންޓަރ[138]. އެއީ އިންޓަނޭޝަނަލް ބައުލްސް ފެޑެރޭޝަނާއި ވޯލްޑް ބައުލްސް ސްޕޯޓްސް ކޮންފެޑެރޭޝަން (ސީއެމްއެސްބީ، މައި އޮފީސް ހުންނަނީ މޮނާކޯގައި)ފަންވަތް:Refnec އާ ގުޅިފައިވާ ކުންފުންޏެކެވެ.

1987 ވަނަ އަހަރު އުފެއްދި މޮނެގަސްކް ވޮލީބޯލް ފެޑެރޭޝަން[139]، 1987 ވަނަ އަހަރު އުފެއްދި، އެފްއައިވީބީ އަދި ސީއީވީގެ މެމްބަރު، ވެރިކަން ކުރުމުގެ ޒިންމާ އުފުލައެވެ ، ވޮލީބޯޅައާއި ބީޗް ވޮލީބޯޅައިގެ ޕްރެކްޓިސް ހުރިހާ ގޮތަކުންވެސް އިންތިޒާމުކޮށް ތަރައްޤީކުރުން. 2004 ވަނަ އަހަރު މޮނެގަސްކް ވޮލީބޯޅަ ކޮމިއުނިޓީއަށް ވަކިން ހާއްސަކޮށް ޝަރަފުވެރިކަން ލިބުނީ ޕްރިންސް އަލްބަޓް ދެވަނަ ގަބޫލުކުރެއްވި އެފްއައިވީބީ ބީޗް ވޮލީބޯޅައިގެ ޝަރަފުވެރި ރައީސްގެ ލަގަބުންނެވެ. އެންމެ ފަހުން މޮނެގަސްކް ވޮލީބޯޅައަށް ލިބުނު އެވޯޑަކީ 2005 ވަނަ އަހަރު އެންޑޯރާގައި އަންހެން ޓީމުން ބޭއްވި ގޭމްސް އޮފް ދަ ސްމޯލް ސްޓޭޓްސް އޮފް ޔޫރަޕްގެ ތާރީހުގައި ބީޗް ވޮލީބޯޅައިގެ ފުރަތަމަ ރަން މެޑަލް އާއި 2007 ވަނަ އަހަރު ޖޭޕީއީގައި ބީޗް ވޮލީބޯޅައިން ވެސް ރިހި މެޑަލް ހޯދި އެވެ މޮނާކޯގެ ޕްރިންސިޕަލްޓީގެ ސަރަހައްދުގައި ހުންނަ ތަނެއްފަންވަތް:Refnec.

ދެ ފެޑެރޭޝަނަކާ (މޮނެގަސްކް އަދި ފްރެންޗް) ގުޅިފައިވާ ޓެނިސް ކްލަބެއް ކަމަށްވާ މޮންޓޭ ކާލޯ ކައުންޓްރީ ކްލަބް އެވެ. އެއީ މާސްޓަރސް 1000 މުބާރާތް[140].

ޔޮޓް ކްލަބް ޑި މޮނާކޯ (2014 ވަނަ އަހަރު ފޮސްޓަރ އެޓް ޕާޓްނަރސް ބިނާކުރި އިމާރާތް)ފަންވަތް:Refnec އެވެ.

މީޑިއާ[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ލިޔެފައިވާ ޕްރެސް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

in]] (ނައިސް-މެޓިން ގެ ލޯކަލް އެޑިޝަން)؛

ރޭޑިއޯތައް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

އެނަލޮގް ރޭޑިއޯތައް:

ޑިޖިޓަލް ރޭޑިއޯ (ޑިޖިޓަލް ޓެރެސްޓްރިއަލް ރޭޑިއޯ، އާރްއެންޓީ ވެސް ކިޔަނީ، އެނަލޮގް ބްރޯޑްކާސްޓިން ފޯރުކޮށްދޭ އެފްއެމް އާއި ހިލާފަށް، އަޑުއަހާ މީހުންނަށް ޑިޖިޓަލް އޯޑިއޯ ސްޓްރީމް އެއް ލިބިގެންދެއެވެ. ޑީއޭބީ+ އަކީ ޑިޖިޓަލް ޓެރެސްޓްރިއަލް ރޭޑިއޯގެ ޓްރާންސްމިޝަން ޓެކްނޮލޮޖީ):

އަދި ބައެއް ވެބް ރޭޑިއޯތައް ވެސް ހުރެއެވެ:

ޓީވީތައް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ޕްރިންސިޕަލްޓީގައި ދެ ޓީވީ ޗެނަލެއް ހޯސްޓް ކުރެ އެވެ.

އިންޓަރނެޓް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ޕްރިންސިޕަލިޓީގެ ހުރިހާ ހައުސިންގއެއްގައި އިންޓަރނެޓް އެކްސެސް މެދުވެރިކޮށް އޮޕްޓިކަލް ފައިބަރ[147].

2021 ވަނަ އަހަރަށް ޝެޑިއުލްކޮށްފައިވާ އެކްސްޓެންޑް މޮނާކޯ އަކީ ޔޫރަޕްގެ ފުރަތަމަ ސޮވަރިން ކްލައުޑް ކަމަށާއި، ސްޓޭޓް ޑޭޓާ އާއި އަމިއްލަ އެކްޓަރުންގެ ޑޭޓާ ޕްރިންސިޕަލްޓީގައި ރައްކާކުރެވޭނެ ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ މޮނެގަސްކް ޤާނޫނު. މޮނެގަސްކް ޑިޖިޓަލް ސެކިއުރިޓީ އެޖެންސީން ރައްކާތެރިކޮށްފައިވާ މި cloud އިން ވެސް ރަނގަޅު ސްޓެބިލިޓީއަކާއި އެގްޒެކެޝަން ސްޕީޑް ރަނގަޅު ކުރެވޭއިރު، ޕްރިންސިޕަލްޓީގެ އާ ޑިޖިޓަލް ހިދުމަތްތައް ތަރައްގީކޮށް އުފެއްދުމުގެ މަގުސަދަކީ[148].

ކަލްޓްސް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

މޮނާކޯ ކެތެޑްރަލް، އާރކްޑައިއޮސިސް އޮފް މޮނާކޯ ގެ ގޮނޑި

ކެތޮލިސިޒަމް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ކްރިސްޓިއަން ދީން މޮނާކޯގައި ފަންވަތް:S- އިން ފެށިގެން ކުރިއަށް ގެންދެވުނު ނަމަވެސް އާސާރީ ޑޭޓާއިން މި ދީން އޮތްކަން ސާބިތުވަނީ ހަމައެކަނި ފަންވަތް:S- އިންނެވެ. ކާރނޮލެސްގައި ހުންނަ ސެއިންޓް މާޓިން ޗެޕަލްގެ ތާރީޚަކީ 1061 ވަނަ އަހަރު ކަމަށްވާއިރު، 2012 ވަނަ އަހަރު އާބާދީގެ %83.2 މީހުންނަކީ ކްރިސްޓިއަނުން[149] އޭގެ ތެރެއިން %77.8 ނިސްބަތްވަނީ ރޯމަން ކެތޮލިކް ޗާޗް[150].

ކެތޮލިސިޒަމް އަކީ ދައުލަތުގެ ދީން ނަމަވެސް އަޅުކަން ކުރުމުގެ މިނިވަންކަން ކަށަވަރުކޮށްދީފައިވަނީ ޤާނޫނު އަސާސީ[151] since ފަންވަތް:Date -.

މޮނާކޯގައި ފަސް ކެތޮލިކް ޗެޕަލް (އޭގެ ތެރޭގައި ފަންވަތް:S- ގައި ބިނާކޮށްފައިވާ ޗެޕަލް، ފަންވަތް:S- ގައި ތިން ޗެޕަލް އަދި ފަންވަތް:S- ގައި ހުރި އެއް ޗެޕަލް ހިމެނޭ) އޮން ދަ ރޮކް ހުރެއެވެ. ފަންވަތް:S- އާއި ފަންވަތް:S- ގެ އިތުރު ހަތަރު ޗާޗާއި ދެ ޗެޕަލް އެހެން ޑިސްޓްރިކްޓްތަކުން ފެނެ އެވެ. ސެއިންޓް ޑެވޮޓް، ލާ ކޮންޑަމިން ގައި ހުންނަ ވޮޓިވް ޗާޗް ހުންނަ ޕްރިންސިޕަލިޓީގެ ޕެޓްރޯނެސް އަކީ ވަކި އުފާފާޅުކުރުމަކާއި ކަލްޓެއްގެ މައުޟޫޢެއް ކަމަށާއި، ކޮންމެ އަހަރަކުވެސް ޖެނުއަރީ މަހުގެ 27 ވަނަ ދުވަހު ފާހަގަކުރެއެވެ. ރޮކް މަތީގައި އޮންނަ ނޮޓްރެ-ޑޭމް-އިމަކުލީ ކެތެޑްރަލް އަކީ [[އާރކްޑައިއޮސިސް އޮފް މޮނާކޯ] ގެ ގޮނޑިއެވެ.

].

ޕްރޮޓެސްޓެންޓިޒަމް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ޕްރޮޓެސްޓެންޓިޒަމް އަކީ ޕްރިންސިޕަލްޓީގެ ދެވަނަ ދީނުގައި ދެ ފައްޅިއެއް ކަމަށްވާ ޕްރޮޓެސްޓެންޓް ފައްޅި އޮފް މޮނާކޯ (ރިފޯމްޑް) އަދި އެންގްލިކަން ޗާޗް އޮފް ސެއިންޓް-ޕޯލް ޑި މޮނާކޯ < އެވެ ref>ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް</ ref >.

ޔަހޫދީ ދީން[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ދެވަނަ ބޮޑު ހަނގުރާމައިގެ ކުރިން މޮނާކޯގައި ދިރިއުޅުނީ މަދު ޔަހޫދީން (މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ފްރާންސްގެ އަޝްކެނާޒީ) އެވެ. ހަނގުރާމައަށްފަހު، ޔަހޫދީ ދީނަށް އަމަލުކުރާ މަދު ރިޓަޔަރޑްތަކެއް އެތަނުގައި ވަޒަންވެރިވީ، މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ފްރާންސް ނުވަތަ ޔުނައިޓެޑް ކިންގްޑަމް އިން ނަމަވެސް، އުތުރު އެފްރިކާ އަދި [[ތުރުކީ] ]ފަންވަތް:Refnec އިންނެވެ.

މޮނާކޯގެ ޔަހޫދީ ޖަމާއަތަކީ 1948 ވަނަ އަހަރު 'އިޒްރޭލައިޓް ކަލްޓް އެސޯސިއޭޝަން އޮފް މޮނާކޯ' އާއެކު އުފެދުނު ޖަމާއަތެކެވެ. ޔަހޫދީންގެ އާބާދީއަކީ %2 ކަމަށް ލަފާކުރެވޭ[152]ފަންވަތް:,[153]. މޮނާކޯގައި 600 ޔަހޫދީން ދިރިއުޅެއެވެ[154] ގައެވެ. ޕްރިންސިޕަލިޓީގައި ދެ ސިނަގަގް ހުރެއެވެ[155] ގައި ލިޔެފައިވެއެވެ.

އިސްލާމްދީން[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

މޮނެގަސްކްގެ 160 މީހުން (އެބަހީ އާބާދީގެ %0.4) އިސްލާމްދީން އަށް އަމަލުކުރާ ނަމަވެސް ޕްރިންސިޕަލްޓީގައި މިސްކިތް[154] އެއް ނެތެވެ.

އިޤްތިޞާދު[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފަންވަތް:ތަފްސީލީ ލިޔުން މޮނާކޯގެ މަންޒަރު. މޮނާކޯއަށް ގިނަ އާމްދަނީ ލިބެނީ ހިދުމަތްތަކުން، މޮނެގަސްކް ވެޓް[156] .

މޮނެގަސްކް އިގްތިސާދީ ރިކަވަރީ ޕްލޭންގެ ތެރެއިން ސަރުކާރުން 2021 ވަނަ އަހަރު ތައާރަފްކުރި އިލެކްޓްރޯނިކް ސޮއި އެކްސްޗޭންޖްތައް އޮޕްޓިމައިޒްކޮށް ސެކިއުރިޓީ ކުރުމަށްޓަކައި[157].

އާބާދީގެ އާމްދަނީއާއި ޓެކްސް ނެގުން[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

މޮނާކޯގެ ޖީޑީޕީ އަކީ 2008 ވަނަ އަހަރު ފަންވަތް:Number އެމެރިކާ ޑޮލަރު، ނުވަތަ ފަންވަތް:Number[158]، މިއީ ޕްރިންސިޕަލިޓީ ދަ... ބޮލަކަށްޖެހޭ އާމްދަނީގެ ދުނިޔޭގެ ރޭންކިންގެ އެންމެ ކުރީގައި.

ފާހަގަކޮށްލަންޖެހޭ ކަމަކީ ވޯލްޑް ބޭންކް ގެ އަދަދުތަކާއި މޮނެގަސްކް ސަރުކާރުން (ފަންވަތް:Unit 2008 ވަނަ އަހަރު ޝާއިއުކުރި ވަރަށް ދަށް އަދަދުތަކާ ދެމެދު ހިސާބުކުރުމުގެ އުސޫލުގައި ތަފާތެއް ހުރިކަން[159]). މޮނެގަސްކް ސަރުކާރުން ލަފާކުރާ ގޮތުގައި ކޮންމެ ދުވަހަކު ރާއްޖެއިން ބޭރުން (ފްރާންސް، އިޓަލީ) އަންނަ ފަންވަތް:އަދަދު އަށް ވުރެ ގިނަ މީހުން ބޮލަކަށް ޖެހޭ ޖީއެންޕީ ހިސާބުކުރުމުގައި ރިއާޔަތްކުރަން ޖެހެ އެވެ -ޙާލަތު. މިގޮތުން 2008 ވަނަ އަހަރުގެ ރެފަރެންސް ޕޮޕިއުލޭޝަން އަކީ ރަސްމީ ހިސާބުތަކަށް 72,351 އެވެ.

ވަޒީފާ[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ވަކިން ހާއްސަކޮށް ރައްޔިތުންނާ އަޅާބަލާއިރު ވަޒީފާގެ އަދަދު ގިނަ އެވެ. ދަތުރުފަތުރުގެ މައިގްރޭޝަންތަކަކީ ގާތްގަނޑަކަށް 40,000[160].

ވިޔަފާރިއާއި ވިޔަފާރި[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

މޮނާކޯގެ ޖީޑީޕީގެ ގާތްގަނޑަކަށް %8 ތަމްސީލުކުރަނީ ސިނާއަތެވެ. ގާތްގަނޑަކަށް ސަތޭކައެއްހާ ކުދި، ތަޣައްޔަރު ނުވާ، މަތީ އަގު އިތުރުކުރާ ސިނާއަތްތަކުގައި ގާތްގަނޑަކަށް ފަންވަތް:ޢަދަދު،

ނުވަތަ ވަޒީފާ އަދާކުރާ އާބާދީގެ ގާތްގަނޑަކަށް %9[161] އިން ލިބެން ހުންނާނެއެވެ. ފުރަތަމަ ކުންފުނިތަކުން (ބްރަސެރީ ޑި މޮނާކޯގެ ސިނާޢީ ކުންފުނިތަކާއި، ފުށް މިލް އަދި ޗޮކްލެޓް ފެކްޓްރީ) ފޮންޓްވިއެލްގެ ފުރަތަމަ ބިމުގައި ޤާއިމުކުރަން ފެށީ، 1906 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެންނެވެ ފޮންޓްވިއެލް ފަންވަތް:Refnec މީޑިއަން ހެދުމުގެ ތެރޭގައި ކަނޑުން ރިކްލޭމް ކުރެވުނެވެ.

ކެމިސްޓްރީ-ފާމަސީ-ކޮސްމެޓޮލޮޖީ” ދާއިރާ އެންމެ ގިނައިން ތަމްސީލުކުރާ ކަމަށް ފެންނަނީ މި ސިނާއަތުގެ އާމްދަނީގެ %49.21 އާއި ފަންވަތް:ޢަދަދު ނަމަވެސް އިލެކްޓްރިކަލް އުފެއްދުމުގެ ސިނާއަތްތަކެވެ އަދި އިލެކްޓްރޯނިކް އިކުއިޕްމަންޓް (އާމްދަނީގެ %10.2) ގެ އިތުރުން ޕްލާސްޓިކް މެޓީރިއަލްސް ޕްރޮސެސްކުރުން (%21.6) ވެސް ހިމެނެއެވެ. ޕްރިންޓިންގ އަދި ކާޑްބޯޑް ވެސް %6 ކޮންޓްރިބިއުޓް ކުރެއެވެ[162].

“އާބަން އެގްރިކަލްޗަރ” ދާއިރާއިން ތަރައްޤީވެފައިވަނީ، 2016 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން، އާބަން ތަރުކާރީ ބަގީޗާތައް ޑިޒައިންކޮށް، ތަރައްޤީކޮށް، ބެލެހެއްޓުން[163].

2021 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން މޮނާކޯގައި އުފެދުނު މޮނާކޯޓެކް އިން ކުންފުނިތަކަށް ބައިނަލްއަގްވާމީ އުސޫލުތައް ފަހިކޮށްދީފައި[164].

ރިއަލް އެސްޓޭޓް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

vignette|ފޮންޓްވިއެލް ޑިސްޓްރިކްޓް. ރޫ ޑެ ލާ ކޮލް އިން ފެންނަ ރެސިޑެންސް ލެސް ޖާޑިންސް ޑި އެޕޮލިން، ބިނާކޮށްފައިވަނީ... ޖޭބީ ޕާސްޓަރ ގްރޫޕް އިން 2009 އިން ފެށިގެން 2013 އަށް (އޮޕަރޭޝަން ރެއިނިއަރ III) އެވެ. ޕްރޮމޭނޭޑް އޮނޮރޭ ދެވަނަ ގައި ހުންނަ އެޕާޓްމަންޓް ގެ ހަތަރު އިމާރާތް އިން އެކުލެވިގެންވާ މި ތަނަކީ 1975 ގެ ހޮޓެލް ޓާމިނަސް ގެ ބަދަލުގައި އަދި... އެ ރެސިޑެންސް ލެސް ޖެނެވްރިއަރސް، ލެސް ލަވަންޑެސް، އަދި ލެސް ލެންޓިސްކްސް، މިހުރިހާ ތަނެއްވެސް ބިނާކޮށްފައިވަނީ 1975 ވަނަ އަހަރުއެވެ. 2007 ވަނަ އަހަރު އުފެދުނު ރިއަލް އެސްޓޭޓް ގްރޫޕް ނައިޓް ފްރެންކް އާއި ބޭންކް ސިޓީ ޕްރައިވެޓް ބޭންކް ގެ ރޭންކިން އަށް ބަލާއިރު، މޮނާކޯ އަކީ ދުނިޔޭގެ ދެވަނައަށް އެންމެ އަގުބޮޑު ސިޓީ (ލަންޑަން ގެ ފަހަތުން) އެވެ. ރިއަލް އެސްޓޭޓްގެ އަގުތަކާ ގުޅޭގޮތުން (ފަންވަތް:އަދަދު އެންމެ ޝިކް އަވަށްތަކުގައި ސްކުއެއާ މީޓަރަކަށް، މޮންޓޭ-ކާލޯ ގައި ހުންނަ ކެރެ ޑިއޯ ފަދަ ތަންތަނުގައި)[165] .

2012 ވަނަ އަހަރު މުސްކުޅި ގެދޮރުތަކުގެ (ހިމާޔަތްކޮށްފައިވާ ސަރަހައްދުތައް ނުހިމަނައި) ސްކުއެއާ މީޓަރެއްގެ އެވްރެޖް އަގަކީ ގާތްގަނޑަކަށް ފަންވަތް:ޔުނިޓް، ކެރެ ޑި ގޯލްޑް ވަށައިގެން ދާދިފަހުން ބިނާކުރި އިމާރާތްތަކުގެ 25,000 އާ އަޅާބަލާއިރު، އަދި... ކެރެ ޑިއޯގެ އެންމެ ޝަރަފުވެރި އިމާރާތްތަކަށް ފަންވަތް:Unit އަށް ވުރެ ގިނަ އެވެ. ރިއަލް އެސްޓޭޓް އެޖެންސީ އެންޖެލް އެންޑް ވޮލްކަރސް އިން ބުނާ ގޮތުގައި އެވިނިއު ޕްރިންސެސް ގްރޭސް އަކީ މާލޭގެ އެންމެ އަގުބޮޑު އާޓާރީ ކަމަށާއި، ސްކުއެއާ މީޓަރެއްގެ އަގުތައް ފަންވަތް:Unit އަށް އަރައެވެ[166]ފަންވަތް:,[167].

ސިނާއަތް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފަންވަތް:... މޮނާކޯގައި ލީޑިން ޕްރައިވެޓް އެމްޕްލޯޔަރަކީ އެސްބީއެމް އޮފްޝޯރ، ތެލުގެ އިންޖިނިއަރެކެވެ. ޕްރިންސިޕަލްޓީ[168].

1952 ވަނަ އަހަރު ޖިއަންފްރާންކޯ ބުސޯޓީ ފުރަތަމަ އޮކްސިމީޓަރ އީޖާދުކޮށް، ސަފާސް ކުންފުނި އުފެއްދެވިއެވެ. މި ކުންފުނީގެ ގިނަ އީޖާދުތަކަކީ މުޅި ދުނިޔޭގައި މެޑިކަލް ދާއިރާއަށް ޚިދުމަތް ކުރާނެ އީޖާދުތަކެކެވެ<ref>{{Web link |title=Monaco-Matin n°2015-04-11 Saturday - Page 6 - 7 - Monaco-Matin n°2015-04 -11 |url=http://fr.1001mags.com/parution/monaco-matin/numero-2015-04-11-samedi/page-6-7-ޓެކްސްޓް-އިންޓެގްރޭޓަލް |ސައިޓް=fr.1001mags.com |ކޮން

ލިބިފައިވާ ތާރީޚް=2021-09-13}}.</ref>.

އިކޯލޮޖިކަލް އަލްޓަނޭޓިވްސް ހުށަހަޅައި ލޯކަލް އެކްޓިވިޓީ ތަރައްގީ ކުރުމަށް ގިނަ ސްޓާޓްއަޕްތަކެއް އުފެދެމުން އަންނަ[169].

ޓޫރިޒަމް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

މޮނާކޯގެ މަންޒަރު. މޮނާކޯގެ ޖިއޮގްރަފިކަލް ލޮކޭޝަންގެ އިތުރުން މެޑިޓެރޭނިއަން މޫސުމުގެ ސަބަބުން މި ޕްރިންސިޕަލިޓީއަކީ ފަތުރުވެރިންގެ މަގުބޫލު މަންޒިލަކަށް ވެފައިވެއެވެ. ހޮޓަލުގެ ދާއިރާއިން ފަންވަތް:ޢަދަދު އަށްވުރެ ގިނަ ޚިދުމަތް ލިބޭއިރު، 2006 ވަނަ އަހަރު ޖުމްލަ ފަންވަތް:ޢަދަދު ހާސިލްކޮށްފައިވެއެވެ: 19% އިޓަލީ، 18% ފްރާންސް، 15% އިނގިރޭސި، 13 % އުތުރު އެމެރިކާގެ، 5 % ޖަރުމަނު މީހުން، %4 ރަޝިޔާ މީހުން. ފަތުރުވެރިކަން އަބަދުވެސް މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި އޮތީ ލަގްޒަރީ ކަސްޓަމަރުންނަށް ކަމަށާއި، ކުޅިވަރާއި ސަގާފީ ގިނަ އިވެންޓްތަކާއި ކެސިނޯތައް (މޮންޓޭ-ކާރލޯ ކެސިނޯ ހިމެނޭ ގޮތަށް) ޝައުގުވެރިވާ ނަމަވެސް ފަތުރުވެރިކަމުގެ ދާއިރާ ފަހަކަށް އައިސް ވަނީ އަލުން ޑިޕްލޮއިވެފައެވެ ވިޔަފާރި ފަތުރުވެރިކަމާއި، ކޮންފަރެންސްތަކާއި، ސެމިނާތަކުގައި މިއަދު އެއްރޭ ހޭދަކުރާ މީހުންގެ %25 ތަމްސީލުކުރާ[170] ގައި ލިޔެފައިވެއެވެ.

ފަތުރުވެރިކަމުން ޕްރިންސިޕަލްޓީގެ އާމްދަނީގެ ގާތްގަނޑަކަށް %25 ލިބޭއިރު[171] ހޮޓަލުގެ ދާއިރާގެ ވިޔަފާރިއަކީ 2005[172].

ރާއްޖެއިން ބޭރުގައި އިންވެސްޓްމަންޓްތައް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

މި ޕްރިންސިޕަލްޓީގެ ބަނދަރު އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރތައް އިޓަލީގައި ހުންނައިރު، ބެލެހެއްޓިފައިވަނީ ސޮސައިޓީ ޑި އެކްސްޕްލޮއިޓޭޝަން ޑެސް ޕޯޓްސް ޑި މޮނާކޯގެ ރައީސް އަލެކޯ ކިއުސެއޮގްލޫ[173]:

  • ވެންޓިމިގްލިއާގައި (178 އަނގޮޓި) 2014 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން؛
  • ރޯމްގައެވެ.

ލޯކަލް ސަގާފަތާއި ތަރިކަ[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ތަންތަނާއި އާސާރީ ބިނާތައް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

<ގެލެރީ މޯޑް="ޕެކްޑް" އުސްމިންތައް="150"> މޮނާކޯ މިނިސްޓްރީ އޮފް ސްޓޭޓް.jpg|މިނިސްޓްރީ އޮފް ސްޓޭޓް. Monaco La poste.jpg|މޮނާކޯ-ވިލްގެ ޕޯސްޓް އޮފީސް. މޮނާކޯ ލޮކޭޝަން އޮފް ދަ އޯލްޑް މިލްސް.jpg|މުސްކުޅި މިލްސް ހުރި ލޮކޭޝަން. </gallery> އެވެ

ދީނީ އިމާރާތްތަކެވެ

ކްރޮވެޓް-ފްރެރެސް؛

<ގެލެރީ> މޮނާކޯ ސެކްރެ ކޯރ.jpg|މޮނާކޯގެ މުޤައްދަސް ހިތުގެ ޗާޗް. ސެއިންޓް ޗާލްސް ޗާޗް މޮނާކޯ.jpg|ސެއިންޓް-ޗާލްސް ޗާޗް އޮފް މޮންޓެ-ކާރލޯ. ސްޓެ ޑިވޮޓް ޗާޗް މޮނާކޯ.jpg|ސެއިންޓް-ޑެވޮޓް ޗާޗް. މޮނާކޯ ސެއިންޓް ޑެވޮޓް، ޕެޓްރޯން ސެއިންޓް އޮފް މޮނާކޯ.jpg|މޮނާކޯގެ ޕެޓްރޯން ސެއިންޓް ސެއިންޓް ޑެވޮޓްގެ ބުދު. މޮނާކޯ ޗެޕަލް ޕެލަސް.ޖޭޕީޖީ|ޗެޕެލް ޕެލަޓިން ސެއިންޓް-ޖީން-ބަޕްޓިސްޓް. މޮނާކޯ ސެއިންޓް މާޓިން.jpg|ސެއިންޓް މާޓިން ޗާޗް. މޮނާކޯ ސެއިންޓް-ނިކޮލަސް ޗާޗް.jpg|ސެއިންޓް-ނިކޮލަސް ޗާޗް އޮފް ފޮންޓްވިއެލް. މޮނާކޯގައި ސެއިންޓް ނިކޮލަސްގެ ބުދު މޮނާކޯ.jpg|ސެއިންޓް ނިކޮލަސް (މޮނާކޯ) ގެ ބުދު. މޮނާކޯ ޗެޕަލް ވިޒިޓޭޝަން.ޖޭޕީޖީ|ޗެޕަލް އޮފް ދަ ވިޒިޓޭޝަން. މޮނާކޯ ސެއިންޓް އޮނޯރޭ chapel.jpg|ސެއިންޓް-އޮނޮރޭ ޗެޕަލް. Monaco chapel misericorde.JPG|ޗެޕަލް އޮފް މާސީ. މޮނާކޯ ޗެޕެލް ޑެސް ކާރމްސް.jpg|ޗެޕެލް ޑެސް ކާރމްސް. މޮނާކޯ ޗެޕެލް ޑެ ލަ އެނޮންސިއޭޑް.jpg|ޗެޕަލް އޮފް ދަ އެނޮންސިއޭޑް. މޮނާކޯ ޗެޕެލް ނޮޓްރެޑޭމް ޑި ލޮރެޓް.jpg|ޗެޕަލް ނޮޓްރެޑޭމް ޑި ލޮރެޓް. މޮނާކޯ ސެއިންޓް ޖޯޖްސް، ޕެޓްރޯން ސެއިންޓް އޮފް ޕަބްލިކް ސެކިއުރިޓީ އިން މޮނާކޯ.jpg|ސެއިންޓް ޖޯޖްސް، ޕެޓްރޯން ސެއިންޓް އޮފް ޕަބްލިކް ސެކިއުރިޓީ އިން މޮނާކޯ. މޮނާކޯ ޕްރޮޓެސްޓެންޓް ޓެމްޕަލް.jpg|ޕްރޮޓެސްޓެންޓް ޓެމްޕަލް އޮފް މޮނާކޯ. މޮނާކޯ ފައްޅި Antoniste.jpg|އެންޓޮއިނިސްޓް ކަލްޓް ގެ ފައްޅި]. މޮނާކޯ ސެއިންޓް ޕޯލްސް ޗާޗް.jpg|އެންގްލިކަން ޗާޗް ސެއިންޓް ޕޯލްސް. ސިނަގަގް މޮނާކޯ.jpg|މުސްކުޅި ސިނަގަގް. މޮނާކޯ new synagogue.jpg|އައު މޮނާކޯގެ ސިނަގަގް. </gallery> އެވެ

ބަސްތައް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފަންވަތް:ތަފްސީލީ ލިޔުން 1988 ވަނަ އަހަރު މޮނާކޯގައި ފަންވަތް:ޢަދަދު ތިބިއިރު، އޭގެ ތެރެއިން 17,400 އަކީ ފްރެންޗް ބަހުން ވާހަކަ ދައްކާ، 5,100 ލިގުރޭ (ހަގީގަތުގައި އޭގެ މޮނެގަސްކް ވައްތަރު) އަދި ފަންވަތް:Formatnum އެވެ : 4500 އޮކްސިޓަން[184]. އާބާދީގެ ތަފާތު ކަމުގެ ސަބަބުން، އިޓަލީ އަދި އިނގިރޭސި އަކީ ވެސް އާންމުކޮށް ވިސްނޭ އަދި ވާހަކަ ދައްކާ ބަހެކެވެ.

ރަސްމީ ބަސް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ބައިލިންގުއަލް ސައިނޭޖް މޮނެގަސްކް އަދި ފްރެންޗް ބަހުން]. 1962 ވަނަ އަހަރުގެ މޮނާކޯގެ ޤާނޫނު އަސާސީ ގައިވާ ގޮތުން ހަމައެކަނި ފްރެންޗް އަކީ ރަސްމީ ބަސް[185].}}

މޮނާކޯ އާއި ފްރެންކޯފޯނީ[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

މޮނާކޯ އަކީ ފްރެންކޯފޯނީގެ ބައިނަލްއަޤްވާމީ ޖަމިއްޔާގެ މެންބަރެކެވެ. މޮނާކޯ އަކީ ފްރެންކޯފޯނީގެ ޕާލަމެންޓްރީ އެސެމްބްލީ[186].

މޮނާކޯ އަކީ 1970 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން އިންޓަރނޭޝަނަލް އޮގަނައިޒޭޝަން އޮފް ދަ ފްރެންކޯފޯނީ ގެ މެމްބަރު ޤައުމެކެވެ[187].

ފަންވަތް:ތާރީޚް- ގައި މޮނާކޯއިން ވަނީ ފްރެންކޯފޯނީގެ ބައިނަލްއަޤްވާމީ ޖަމިއްޔާއާއެކު އެއްބަސްވުމެއްގައި

n އަދި ތިމާވެށީގެ[188].

ޕްރިންސިޕަލިޓީން ވަނީ ޖެކްސް ޑެ ލާ ފްރެންކޯފޯނީ ގެ ހަތް އެޑިޝަނެއްގައި ބައިވެރިވެފައެވެ[189].

ދިވެހި ބަސްތައް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ލިގުރިއަން (މޮނެގަސްކް “ރަސްމީ”)

އެ ބަސް[190]ފަންވަތް:،[191] މޮނެގަސްކް، އަށް ކިޔާ ligure monegasque (munegascu)، އޭގެ ވާހަކަ ދައްކާ މީހުންގެ އަދަދު ލަފާކުރެވެނީ 5,000 އާއި 5,100 އާއި ދެމެދުގައެވެ >އިނގިރޭސި ބަހުން: {{{1}}} މޮނާކޯގައި ލިގުރޭ، ethnologue.com ގައި.</ref> (މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި އުމުރުން ދުވަސްވީ މީހުން) , ކައިރިއެވެ އަށް އިންޓެމެލިއަން އަށް، ވެންޓިމިގްލިއާ ގެ ބަސް. މޮނެގަސްކް ވާހަކަ ދައްކަނީ ފަންވަތް:S- ޒަމާނުން ފެށިގެން، އެ ދުވަސްވަރު ޖެނޯއާ މޮނާކޯގައި ވަރުގަދަ ތަނެއް ހަދަން ޤާއިމުވެ، ވިންޓިމިލޯއިސް[192]. މި ބަހުން ލިޔެފައިވާ ލިޔުންތަކުގެ ފުރަތަމަ އަސަރުތައް 1484 ވަނަ އަހަރު ޖީން ޑި ޕޯޓާ[193].

ފަންވަތް:S- ގައި ގާތްގަނޑަކަށް ހާސް މީހުން މޮނެގަސްކް[194] އެކަމަކު ދުވާލަކު މި ބަހުގެ ބޭނުން ވަރަށް ބޮޑަށް ދަށްވީ ދެވަނަ ބޮޑު ހަނގުރާމަ އާއި ހަމައެކަނި ވާހަކަ ދައްކާ މޮނެގަސްކް އަށް ފަހުގައެވެ ގާތްގަނޑަކަށް ވިހި މީހުން 1960–1970 އަހަރުތަކުގައި[195]، އަށް ނުރައްކާތެރި ކަމަށް ބެލެވުނެވެ. މި ދަށަށް ދިއުން ހުއްޓުވުމަށްޓަކައި، ޕްރިންސް ރެއިނިއާގެ އިސްނެގުމެއްގެ ސަބަބުން، ޕްރިންސިޕަލްޓީގެ ޕަބްލިކް ޕްރައިމަރީ ސްކޫލްތަކުގައި 1976 ވަނަ އަހަރު[193] އަދި އަމިއްލަ ތަޢުލީމުގައި މޮނެގަސްކް ކިޔަވައިދިނުން މަޖުބޫރުވެގެން ދިޔައީ 1988 ވަނަ އަހަރު، އޭގެ ފަހުން [[ފްރެންޗް ފަސްވަނަ ކްލާސް|5]] ގައި 1998 ވަނަ އަހަރު ނެރުނުއިރު، އެއަށްވުރެ މާ ބޮޑަށް އިޚްތިޔާރީ ގޮތެއްގައި ދެމިއޮވެއެވެ. 2015 ވަނަ އަހަރު މޮނެގަސްކް ފަހަރެއްގައި ބަލައިގަނެވޭނެ[196] އިން މާލޭގައި ބަހުގެ އެޑްޖަސްޓްމަންޓްތައް ބޭނުންވެ، [[ބައިލިންގުއަލް ސައިނޭޖް|ޑަބަލް ފްރެންޗް / ރީޖަނަލް ލޭންގުއޭޖް ޑިސްޕްލޭ] ] އަށް އަމަލުކުރާ އެހެން ގިނަ ސިޓީތަކެކޭ އެއްފަދައިން ސިޓީއަށް ވަންނަ ދޮރު ދައްކާ ނިޝާންތައް ހޯދިއެވެ "ޕްރިންސިޕައުޓޭ ޑި މޮނާކޯ / ޕްރިންސިޕަޓޫ ޑެ މު̍ނެގޫ"<ref>ފަންވަތް:Broken link، މޮނާކޯގެ މިނިސްޓަރ އޮފް ސްޓޭޓް ގެ ފަންވަތް:ތާރީޚު- ގެ ނޫސްބަޔާން.</ ރެފް>.

މޮނާކޯގެ ސަރަހައްދަކީ އޮކްސިޓަން ޑޮމެއިންގައި ހިމެނޭ ބަހުގެ ޖަޒީރާ އެކެވެ. މޮނެގަސްކް އަކީ ވެސް މުހިންމު ގޮތެއްގައި ހުޅަނގުގެ ޖެނޯއީޒް އިން އުފެދިފައިވާ ބަހެކެވެ.

އިރުމަތީ ޕްރޮވެންސްގައި ލިގުރިއަންގެ އެހެން ޖަޒީރާތަކެއް ހުއްޓެވެ: މިއަދު ގެއްލިފައިވާ ފިގޯން، ބަޔޮޓް އަދި ވަލައުރިސް ގެ ކޮމިއުންތަކުގައި، ވަށައިގެންނެވެ އެންޓިބްސް، އެސްކްރަގްނޯލްސް ގެ ހުޅަނގުން ގްރާސް އަދި މޮންސް އިން ވާރ. މިއީ ވަބާއާއި ދީނުގެ ހަނގުރާމަތަކުގެ ޝިކާރައަކަށް ވެފައިވާ މި ރަށްތައް ދިރުވައި އާލާކުރުމުގެ ގޮތުން އަންނަ ފަންވަތް:S2- ޕްރޮވެންސަލް ބިމުގައި އާބާދީ އަލުން އާބާދުވުމުގެ ލިގޫރިއަން ކޮލޯނީތަކެކެވެ<ref>P. ބެކް، އޮކްސިޓަން ބަސް، ކަލެކްޝަން ކުއެ ސައިސް-ޖޭ؟، ފަންވަތް:ނަންބަރު1963، ފަންވަތް:6 ވަނަ އިސްލާހުކޮށްފައި، [[1995] ] ، 128 ޞަފްޙާ

ސޮއިކޮށްފައެވެ

s، ޕީޔޫއެފް، ޕެރިސް.</ref>. މި ބަހުރުވަތަކަކީ މިއަދުގެ މޮނެގަސްކް ބަހާއި ވަރަށް ގާތް ބަހުރުވަތަކެކެވެ.

އޮކްސިޓަން އެވެ

މޮނާކޯގައި އޮކްސިޓަން ބަހުން ވާހަކަ ދައްކާ މީހުން ތިބިކަން ފަންވަތް:S2- ގައި ސާބިތުވެފައިވެއެވެ. އޮކްސިޓަން ގެ ޙާޟިރީ، އޭގެ ބަހުރުވަތައް ވިވަރޯއަލްޕައިން އަދި ނިސޯސް މެދުވެރިކޮށް، 1940 ގެ އަހަރުތަކުގައި ޤާއިމުވެގެން ދިޔައެވެ[197].

1848 ވަނަ އަހަރާ ހަމައަށް މޮނާކޯގެ ޕްރިންސިޕަލްޓީގައި ހިމެނެނީ ތިން ކޮމިއުނެއް ކަމަށްވާ މޮނާކޯ ޕްރޮޕަރ، ރޮކްބްރޫން އަދި މެންޓަން އެވެ. މި އެންމެ ފަހުގެ ދެ ކޮމިއުން ޕްރެކްޓިސް ކުރާ މެންޓޯނާސްކް އާއި އޭގެ ރޮކްބްރޫނޮއިސް ވެރިއަންޓް (ލިގުރިއަން އާއި އޮކްސިޓަން ވިވަރޯއަލްޕައިންގެ މެރިޓައިމް އަލްޕައިން އާއި ދެމެދުގައިވާ މެދު ބަހުރުވަތައް، ރޮކަބްރޫނާސްކް އަދި މެންޓޯނާސްކް ކިޔާ) މިކްސް ކުރުމުގައި ބައިވެރިވިއެވެ މޮނާކޯގެ އާބާދީ (މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ވިޔަފާރިއާއި ބާޒާރުތަކާއި ކައިވެނިތަކުގެ ތެރެއިން) އެވެ. މިގޮތުން 1860 ވަނަ އަހަރުގެ ކުރިން ޕްރިންސިޕަލްޓީގެ އާބާދީ ގުޅިގެން މި ދެ ބަސް (މޮނެގަސްކް އަދި އޮކްސިޓަން) އަށް ޢަމަލުކުރަމުން ދިޔައެވެ. މި މިނިވަން ކޮމިއުންތައް 1848 ވަނަ އަހަރުގެ ފެބްރުއަރީ މަހު ފްރާންސާ ގުޅިފައިވަނީ ނައިސް ކައުންޓީއަށް އަހަރެއް ފަހުން 1861 ވަނަ އަހަރުގެ ސެޕްޓެމްބަރު މަހު[198].

މޮނެގްވިއާ އެވެ

ތިންވަނަ ބަހެއް އޮވެއެވެ، ​​ސްކޫލުގައި ދަސްކުރި “ރަސްމީ” މޮނެގަސްކް އާއި ކަނޑުގެ އަލްޕައިން އޮކްސިޓަން ބަހާއި ދެމެދުގެ ބަހެއް، ގިނަ ބަޔަކު ކިޔަނީ “ސްޓްރީޓް ޕެޓޯއިސް”[199] ނުވަތަ އެއަށްވުރެ ގިނަ ބަހެވެ މަދުން ނަމަވެސް “މޮނެގިއެރ/މުނެގިއެ” އެވެ. މި ބަހުގައި މޮނެގަސްކް އަދި އޮކްސިޓަން ތާރީޚީ ޙިއްޞާތައް އެއްކޮށްލާފައިވާއިރު، ޕިއެޑްމޮންޓޭސް (ފަރުބަދަތަކުން، ޚުދު އޮކްސިޓަން ނުވަތަ ފަޅުތެރެއިން، ޕިއެމޮންޓޭސް) ނުވަތަ ޖެނޯއާ އޮފް ފަދަ އިމިގްރޭޝަންގެ ސަބަބުން (ޚާއްޞަކޮށް މޮންޓެ ކާރލޯ އަދި ރޭލު ދަތުރުފަތުރުގެ ތެރެއިން) އެކުލެވިގެންވެއެވެ the nearby Ventimiglia region[200].

ސަގާފީ ތަރިކަ[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފަންވަތް:ތަފްސީލީ ލިޔުން މި ހެރިޓޭޖް ޑޭސް އަކީ ޝައުޤުވެރިކަން ހުރި މައިގަނޑު ތަންތަން، ޚާއްޞަކޮށް ޤައުމީ ކައުންސިލްގެ މިނިސްޓަރ އޮފް ސްޓޭޓް، ދިރިއުޅުއްވާ ޕްރިންސެލީ ޕެލަސް ގެ ބޮޑެތި އެޕާޓްމަންޓްތައް ހޯދުމަށް ލިބޭ ފުރުޞަތެކެވެ. އޯޝަނޮގްރަފިކް މިއުޒިއަމް އިން ވަނުމުގެ ފީ ކުޑަކޮށް ދައްކަ އެވެ.

މިއުޒިއަމްތައް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

މޮނާކޯ ސްޓޭމްޕްސް އެންޑް ކޮއިންސް މިއުޒިއަމް.

ނިއުމިސްމެޓިކްސް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

މޮނެގަސްކް ނިއުމިސްމެޓިކްސް އަކީ ވަކިން މުއްސަނދި އެއްޗެކެވެ.

ފިރިހެން ނަން މޮނާކޯ ކުރިން ބޭނުންކުރަމުން އައީ މޮނާކޯގެ ޕްރިންސިޕަލްޓީގައި އުފައްދާފައިވާ ރިހި ނުވަތަ ދަގަނޑު ފައިސާ ފޮއްޗެއް ކަނޑައެޅުމަށެވެ[203]:

  • 1680: ޕްރިންސް އޮފް މޮންގެ އަތްދަށުން ފަންވަތް:S2- ގައި ޖަހާފައިވާ ރިހި ފައިސާ ފޮއްޓެއްގެ ގޮތުގައި ސާބިތުކޮށްދިނެވެ

aco (ރިޗް.) އެވެ.

  • ފަންވަތް:S- އޮނަރޭ ވީ ގެ ދަށުން: “(ޕްރިންސް): [...] އަހަރެންގެ ބޭބެ އޮނަރޭ ވީ [...] ގެ ފަހަތުން އަހަރެން އުޅެނީ. (އީވާ): އާނ! (ޕްރިންސް): އަދި އަޅުގަނޑު ފަށަނީ މޮނާކޯސް [ލިޔުމުގައި އިޓަލީ ބަހުން]! [...]، މި ފައިސާ ފޮތިތަކުގެ އަގު އެހެން ހުރިހާ ލާރިތަކެއްގެ އަގު ވަޒަން ކުރެވުނެވެ. އެކަމަކު ފްރާންސް މީހުންނަކީ ބިރުވެރި ބައެއް [...]. އަދި މިއޮތީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ހުރިހާ ލާރިއެއް އަނބުރާ އަޅުގަނޑުމެންނާ ހަމައަށް އަންނަނީ، ވަގު ފައިސާގެ ވަސްވަސް ދުވާ ވަހެއް! [...] އަޅުގަނޑު އެހެންކަމުން މޮނާކޯސް [އެއީ. ލިޔުމުގައި]! » (ސަރޑޫ، ރަބަގަސް، 1872، އައި، 10، ޞަފްޙާ 28).
  • ޖަމްޢިއްޔާގައި، އަދި މަޝްހޫރު ޖެނެރިކް މާނައެއްގައި، “މޮނަކޯސް” ގެ މާނައަކީ “އަންޑަރ، ފައިސާ” (މުސްކުޅި ބޭނުން):
    • 1842: “އެއްވެސް ފައިސާއެއް” (ވެރަޓް އަދި ޔޫސްޓޭޗް، ލެސް ފިޒިއޮލޮޖީސް، sc. XXII އިން QUEM. DDL t.9).
    • 1880: “ހެވް މޮނާކޯސް، މޮނާކޯ. އާދޭ، އަހަރެންގެ ރަނގަޅު މުސްކުޅިޔާ، 1880 ވަނަ އަހަރު ތިބާއަށް ފަސޭހަ ވެދާނެ! ސިއްހަތު، ލޯރެލްސް އަދި މޮނާކޯސް، އެއީ އަހަރެން ތިޔަބޭފުޅުންނަށް އެދެން" (ފްލޯބަރޓް، ކޮރެސްޕް.، 1880، ޞަފްޙާ 345).

ނެށުން[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފަންވަތް:ތަފްސީލީ ލިޔުން އިންގިލާބު ގެ ދަށުން އަދި ފަންވަތް:S- ގެ ފެށުމުގައި ލާ މޮނާކޯ (އަންހެން ނަން) އިން ކަނޑައެޅި މަޝްހޫރު ނެށުން[204]:

  • 1813: “އެދުވަހު ޑިސެމްބަރ 1813 ގައި އެއްވެ ތިބި މީހުން [...] މަގުމަތީގައި މޮނާކޯ ނަށާފައި އޮތް ދުވަސް، މުޅި ރޭ” (މޮރަންޑް، ފްލެގޭލް.، ސެވިއްޔާ، 1951، ޞަފްޙާ 359).
  • 1874: “އިންގިލާބުގެ ދުވަސްވަރު ފެޝަންގައި އޮތް މަޝްހޫރު ނެށުން” (ލާރޫސް، 19 ވަނަ).

މޮނާކޯގައި ހުންނަނީ ރަޝިޔާގެ ނެށުންތެރިޔާ މާރިކާ ބެސޮބްރަސޯވާ 1975 ވަނަ އަހަރު އުފެއްދެވި ކްލާސިކަލް ޑާންސް އެކަޑަމީއެއް ކަމަށްވާ ޕްރިންސެސް ގްރޭސް އެކަޑަމީ އެވެ.princesse-grace/ ޕްރިންސެސް ގްރޭސް އެކަޑަމީ އަކީ މިހާރު ޕްރިކްސް ޑި ލޯޒާންގެ ޕާޓްނަރ ސްކޫލެކެވެ].</ref> (އެޕްރީލް މަހު ގެއްލުނެވެ 2010)، 1952 ވަނަ އަހަރު މޮންޓެ ކާރލޯގެ ކްލާސިކަލް ޑާންސް ސްކޫލް އުފެއްދި[205].

އަދަބިއްޔާތު[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ޕްރޫސްޓް، އޭނާގެ އޮން ދަ ސައިޑް އޮފް ސްވާން ގައި މޮނާކޯގެ ނަން ފާހަގަކުރައްވަނީ: "އޭނާ [ ސްވާން ] ހީނުކުރައްވަނީ އެއީ އޭނާއަށް [ އޮޑެޓް ޑީ." ކްރެސީ ] ގަބޫލުކުރި ގޮތުގައި މޮންޓެ ކާރލޯ ނުވަތަ ރިގީ އަކީ އޭނާ ހުތުރު ކަމަށް ހީކުރި ހޮލެންޑާއި، އޭނާއަށް ހިތާމަވެރި ވަރސޭ އަށް ލިބުނު ރަހައަށްވުރެ މާ ބުއްދިވެރި މީހެކެވެ. »[206] .

ކޮމިކް ސްޓްރިޕް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

2020 ވަނަ އަހަރުގެ ފެބްރުއަރީ މަހު ބްލިޓްޒް، ފުރަތަމަ މޮނެގަސްކް މާންގާ ޝާއިއު ކުރެވުނުއިރު، މިއީ މޮނާކޯ އާއި ޖަޕާން އާއި ދެމެދު ކުރިން ނުފެންނަ އެއްބާރުލުމެކެވެ. ޗެސް ގެ ތީމާއެކު، ސެޑްރިކް ބިސްކޭ ގެ ބެލުމުގެ ދަށުން ގޭރީ ކަސްޕަރޯވް ގެ ބެލުމުގެ ދަށުން، މަޝްހޫރު ޗެސް ކުޅުންތެރިޔާ[207] , އަދި ޑައިޓާރޯ ނިޝިހާރާ ކުރަހާފައިވާ މި ސީރީޒް ޝާއިއުކޮށްފައިވަނީ ޝިބުޔާ ޕްރޮޑަކްޝަންސް ގެ މާންގާ ކަލެކްޝަން، އެނިމޭޓެޑް ފިލްމުތައް އަދި ވީޑިއޯ ގޭމްސް ގެ މޮނެގަސްކް ޕްރޮޑަކްޝަން ކުންފުނި އިންނެވެ ލިޔުނީ ސެޑްރިކް ބިސްކޭ[208]ފަންވަތް:,[209].

ކޮކްޓެއިލް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ބައެއް މީހުންނަށް ހީވަނީ ކޮކްޓެއިލް މޮނާކޯ އިންސްޕަޔަރ ކޮށްފައިވަނީ ޕްރިންސިޕަލްޓީގެ ދިދަގެ ދެ ކުލަ ކަމަށްވާ ގްރެނޭޑައިން އަށް ރަތް އަދި ލެމޮނެޑް (ފޯމް) އަށް ހުދު ކުލައިން ކަމަށް[210]ފަންވަތް:އެކަށީގެން ނުވާ މަސްދަރެއް.

ގުދުރަތީ ތަރިކަ[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

=== ޝަޚުޞިއްޔަތުތައް ލ

މޮނާކޯ އާއި ގުޅިފައިވާ ===

ވެރިކަންކުރާ އާއިލާ[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

ފަންވަތް:ތަފްސީލީ ލިޔުން

އުފަންވީ ޕްރިންސިޕަލްޓީގައި[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

  • އަލްފޮންސް ޑި ބީއޯޗަމްޕް (އުފަންވީ ފަންވަތް:ތާރީޚް-، ޕެރިހުގައި އަވަހާރަވީ ފަންވަތް:ތާރީޚް-)، ލިޔުންތެރިޔާ އަދި ތާރީޚް ޢިލްމުވެރިޔާއެވެ.
  • ފްރާންޒް ޝްރެކަރ (އުފަންވީ 1878 ވަނަ އަހަރު، މަރުވީ 1934 ވަނަ އަހަރު ބާލިންގައި)، ކޮމްޕޯސަރ އަދި ކޮންޑަކްޓަރ.
  • ލޫއީ ޗިރޮން (އުފަންވީ 1899 ވަނަ އަހަރު، މަރުވީ 1979 ވަނަ އަހަރު މޮނާކޯގައި)، ރޭސިން ޑްރައިވަރެވެ.
  • އެމަނުއެލް ބެލީނީ (އުފަންވީ 1904 ވަނަ އަހަރު، މަރުވީ 1989 ވަނަ އަހަރު ކާންސްގައި)، ކުލަ ޖައްސާ މީހެކެވެ.
  • މާސެލް ޑަފްރިޝް (އުފަންވީ 1911 ވަނަ އަހަރު، މަރުވީ 2001 ވަނަ އަހަރު މޮންޓްރޫއިލް (ސެއިން-ސެއިންޓް-ޑެނިސް))، ދެކޮޅުވެރިކަމުގެ ހަނގުރާމަވެރިއެއް އަދި މޮންޓްރޫއިލްގެ މޭޔަރު.
  • ލިއޯ ފެރޭ (އުފަންވީ 1916 ވަނަ އަހަރު، މަރުވީ ޖުލައި 14، 1993 ގައި ޗިއާންޓީ (އިޓަލީގެ ޓާސްކާނީ) ގެ ކަސްޓެލިނާގައި)، ލަވަކިޔުންތެރިޔާ، އަދި ޅެންވެރިއެކެވެ.
  • އާމަންޑް ގަޓީ (އުފަންވީ 1924 ވަނަ އަހަރު، މަރުވީ 2017 ވަނަ އަހަރު ސެއިންޓް މަންޑޭގައި)، ފިލްމު އުފެއްދި، ލިޔުންތެރިޔާ، ނޫސްވެރިޔާ އަދި ޅެންވެރިޔާ.
  • އެލައިން ވަންޒޯ (އުފަންވީ 1928 ވަނަ އަހަރު، މަރުވީ 2002 ވަނަ އަހަރު ގޯރްނޭ-ސޫރް-މާންގައި)، ޕެރިސް އޮޕެރާގެ ޓެނަރެވެ.
  • ޑޭނިއަލް ތޮމްޕްސަން (އުފަންވީ 1942 ވަނަ އަހަރު)، ޑައިރެކްޓަރ އަދި ސްކްރީން ރައިޓަރެވެ.
  • އަލްބަން ސެރޭ (އުފަންވީ 1945 ވަނަ އަހަރު)، ޕޯންގްރަފިކް ފިލްމުގެ އެކްޓަރު.
  • ޖެކް ފްލެޝެމުލަރ (އުފަންވީ 1945 ވަނަ އަހަރު)، ކުލަ ޖައްސާ މީހެކެވެ.
  • އޮލިވިއާ ބެރެޓާ (އުފަންވީ 1969 ވަނަ އަހަރު)، ރޭސިން ޑްރައިވަރެވެ.
  • ސެބަސްޓިއަން ގަޓޫސޯ (އުފަންވީ 1971 ވަނަ އަހަރު)، މޮނެގަސްކް ބޮބްސްލެޑަރ.
  • މިޝެލް އެންސެލް (އުފަންވީ 1972 ވަނަ އަހަރު)، ވީޑިއޯ ގޭމް ޑިޒައިން ކުރާ އަދި ރޭމަން ގެ އުފެއްދުންތެރިޔާ.
  • ޑޭނިއަލް އެލީނާ (އުފަންވީ 1972 ވަނަ އަހަރު)، ސެބަސްޓިއަން ލޯބް ގެ ކޯ ޕައިލެޓް].
  • ޔަން-އެންޓޯނީ ނޮގޭސް (އުފަންވީ 1979 ވަނަ އަހަރު)، ލާ ޓްރިބިއުން، ބީއެފްއެމް ޓީވީ އަދި ބީއެފްއެމް ރޭޑިއޯގެ ބްރަސެލްސްގެ މުވައްޒަފެވެ.
  • ޗާލްސް ލެކްލެރކް (އުފަންވީ 1997 ވަނަ އަހަރު)، ރޭސިންގ ޑްރައިވަރެވެ.
  • ބެލިންޑާ ބުސޮޓީ، ސްކަލްޕްޓަރ، މަލްޓިޑިސިޕްލިނަރީ އާޓިސްޓް.

މަރުވީ ޕްރިންސިޕަލްޓީގައި[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]


މި މަޒުމޫނަކީ މުޅިން ފުރިހަމަ ވެފައިވާ މަޒުމޫނެއް ނޫނެވެ. މި މަޒުމޫނު ފުރިހަމަ ކޮށްދެއްވަން ބޭނުންފުޅު ނަމަ އިނގިރޭސި ވިކިޕީޑިއާ ގައި މި ޢުންވާނުގެ ދަށުން ލިޔެވިފައިވާ މަޒުމޫނު ބައްލަވައިގެން ތަރުޖަމާގެ ނުނިމި އޮތް ބައި ފުރިހަމަކޮށް ދެއްވާށެވެ. ކަނާތްފަރާތުގެ އަރިމަތީގައިވާ ފާލަންތަކުން އިނގިރޭސި ބަހުން އޮތް މަޒުމޫނަށް ވަޑައިގެންނެވޭނެއެވެ.

  1. ފަންވަތް:Web link.
  2. ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް
  3. 3.0 3.1 ފަންވަތް:Broken link، ލެސް އެޗޯސް ނޫހުގެ ލިޔުމެއް، ފަންވަތް:ތާރީޚް-.
  4. ގެ ގެއެކެވެ /3952ae296ac3807cc1256f73002bd426fr?OpenDocument&6Fr މޮނާކޯގައި ބޮޑެތި މަސައްކަތްތައް، http://www.gouv.mc.
  5. devwww/wwwnew.nsf /e89a6190e96cbd1fc1256f7f005dbe6e/1ddf179c1910b5fbc1256fc60036dcc6/$FILE/digue%20semi-flottante.pdf ސެމީ ފްލޯޓިންގ ޑައިކް، http://www.gouv.mc.
  6. [http:/ / www.goov.mc/devwww/wwwnew.NSF/E89A6190E96CBD1FC1256F7F7F005DBE6E/1DDF179C1910B5FBC1256FC60036DCC6/$FILE/LEE/LE%20PELRE%20PELE%20PLE.MC.MC.MC.MC.MC. 2006 ވަނަ އަހަރު މޮނާކޯގެ އަލްބަރޓް ދެވަނަ ވަނީ ފަންވަތް:އަދަދު ހެކްޓަރުގެ ބިމެއް ހޯދުމަށް އޮފްޝޯ އެކްސްޓެންޝަން މަޝްރޫޢަކަށް ބީލަން ހުށަހެޅުމަށް ރަސްމީކޮށް ގޮވާލާފައެވެ. ފަންވަތް:އަދަދު ޔޫރޯގެ އަގަކަށް ލަފާކުރެވޭ މި މަޝްރޫޢުގެ ސަބަބުން ފަންވަތް:Unit ގެ ފްލޯރ<ref>culture/architecture-heritage/architecture/monaco-une-ville-sur-l-eau_552198.html “މޮނާކޯ، ފެނުގެ މަތީގައި އޮންނަ ސިޓީއެއް”، އެލްއެކްސްޕްރެސް، އޮގަސްޓް 21، 2008.
  7. son -project-d-extension-at-sea/916/0/298416 ޕޮއިންޓް އިން ލިޔެފައިވާ ލިޔުމެއް: "މި ކްރައިސިސްގެ ސަބަބުން މޮނާކޯގެ އޮފްޝޯ އެކްސްޓެންޝަން ޕްރޮޖެކްޓް ހުއްޓުވުމަށް ބާރުއަޅަނީ".
  8. ފަންވަތް:Web link .
  9. ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް.
  10. ފަންވަތް:Web link.
  11. ފަންވަތް:Web link.
  12. Gare de މޮނާކޯ -މޮންޓޭ-ކާރލޯ.
  13. ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް.
  14. ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް
  15. ފަންވަތް:Web link.
  16. ފަންވަތް:Link web.
  17. major /ބިންހެލުމުގެ ނުރައްކާ ބިންހެލުމުގެ ނުރައްކާ ހުއްޓުވުން.
  18. މޮނާކޯގެ ޕްރިންސިޕަލިޓީއަށް ކުރާ އަސަރުތައް .
  19. https://sisfrance.irsn.fr/resultat-true------06-non.php ފްރާންސްގެ ތާރީޚީ ބިންހެލުން: އަލްޕްސް-މެރިޓައިމްސް.
  20. ފަންވަތް:Book.
  21. .gouv.mc/Government-et-Institutions/History-and-Heritage/Epoques/An-ancient-history-Prehistory-Antiquity/A-port-under-the-Antiquity ގްރީކް އަދި އޭގެ ފަހުން ރޯމަން އެންޓިކިއުޓީގެ ދަށުގައި އޮތް ބަނދަރެއް
  22. ކްރޮނިކް މޮނެގަސްކް « üntra nui» ޖޫން-ޖުލައި 2014
  23. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named benoit
  24. doc/ crai_0065-0536_1912_num_56_2_72984 އެކަޑަމީ އޮފް އިންސްކްރިޕްޝަންސް އެންޑް ބެލްސް-ލެޓްރެސްގެ ސެޝަންތަކުގެ ރިޕޯޓްތައް، 56 ވަނަ އަހަރު، ނ. 98-100
  25. މޮނާކޯގެ ފީނިޝިއަން އޮރިޖިންސް ވެދާނެ ގޮތްތައް.< /ref> އެވެ.
    ފީނިޝިއަނުން ވަޒަންވެރިވި ކޮންމެ ތަނެއްގައިވެސް އެމީހުންގެ ކަލާނގެތަކަށް ފައްޅިތައް ބިނާކުރިއިރު، އޭގެ ތެރޭގައި ކަލާނގެ މެލްކާޓް ގެ ފައްޅިވެސް ހިމެނެއެވެ. 1896 ވަނަ އަހަރު ފިލިޕް ބާޖަރ އަސްލުގެ ގޮތުގައި ހުށަހެޅުއްވީ މެނޫއާކް ކަލާނގެ މެނޫއާކް، "އަރާމު ދެއްވާ"<ref>ފަންވަތް:Book.
  26. އެނާލެސް ޑޫ މިޑީ: އާކިއޮލޮޖިކަލް، ހީސްޓޯރިކަލް އެންޑް ފިލޮލޮޖިކަލް ރިވިއު އޮފް ސަދަން ފްރާންސް، ވޮލިއުމް 11، { { n°|41}}، 1899 ފަންވަތް:އޮންލައިން ކިޔުން.
  27. ފަންވަތް:Book.
  28. ފަންވަތް:Book.
  29. ފަންވަތް:Book.
  30. ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް
  31. ފަންވަތް:Book.
  32. [http :// www.ports-monaco.com/lang-fr/le-port-hercule.html ޕޯޓް ހަރކިއުލްގެ ޕްރެޒެންޓޭޝަން]، Ports-monaco.com.
  33. ފަރނަންޑް ބެނޮއިޓް، Recherches sur l'ellenisation du Midi de la Gaule، Éditions Ophrys , 1965، ފަންވަތް:P..
  34. {{Book|language=fr|author1=ފަރނަންޑް ބެނޮއިޓް|title=ހެރަކްލިސް އާއި އިސްތިޢުމާރުގެ ވާހަކަ ގްރީކް އިން ދަ... ރޯން ޑެލްޓާ، އިން: ލެޓްރެސް ޑި ހިއުމަނައިޓް، n°8|އެޑިޓަރ=އެސޯސިއޭޝަން ގިލޯމް ބުޑޭ|passage=109|year=1949|url=https://www.persee.fr/doc/bude_0004-5527_1949_num_1_8_6813} }.</ ref>، މިއީ އަޅުގަނޑުމެން އަނބުރާ ލިގޫރިއަން ހައިޕޮތެސިސްއަށް ގެނެސްދޭ ކަމެކެވެ. ސަލޮމަން ރެއިނާޗް ފާހަގަކުރައްވާ ގޮތުގައި Μόνοικος އަކީ މޮނާކޯގެ އެއް މިސާލުން ބޭރުގައި އިލާހީ ނަމެއްގެ ގޮތުގައި އުފެދިފައިވާ އެއްޗެއް ނޫނެވެ. އޭނާއަށް ފެންނަ ފެނުމުގައި ފީނިޝިއަން އަދި ޔޫނާނީ ހައިޕޮތެސިސް ގަބޫލުނުކުރެވޭ ކަމަށާއި، ލިގޫރިއަން ހައިޕޮތެސިސް މާ ބޮޑަށް ބެލެވޭ ކަމަށެވެ. މިއަދު ދިވެހި ދެބަހުގައި ޕްރިންސިޕަލިޓީއަށް ކިޔަނީ Múnegu ފަންވަތް:MSAPI Monegasque، ބަހުރުވަ [[Ligurian|Ligurian] ]، އެވެ. އަދި އޮކްސިޓަން ގައި Mónegue ފަންވަތް:MSAPI އެވެ. އިޓަލީ ބަހުން ކިޔަނީ Monaco ފަންވަތް:MSAPI އެވެ. ފްރެންޗް ބަހުން “Mourgues” އަދި “Monègue” ގެ ފޯމްތައް<ref>މިސާލަކަށް، Boccaccio ގެ Décameron ގެ ފްރެންޗް ތަރުޖަމާގައި.
  35. [http ://www.jardin- exotique.mc/fr/la-grotte-de-l-observatoire/ ދަ އޮބްޒަވޭޓަރީ ހޮހަޅަ]، މޮނާކޯގެ އެކްޒޮޓިކް ގާޑަން ހުރި ތަން.
  36. ފަންވަތް:Broken link.
  37. މޮނާކޯގެ ތާރީޚު، Riviera-magazine.com' '.</ ރެފް>. ތާރީޚް ޢިލްމުވެރިޔާ ސިސިލީގެ ޑިއޮޑޯރަސް އާއި ޖިއޮގްރަފަރ ސްޓްރާބޯ ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި، ފުރަތަމަ އިށީނދެގެން ތިބި މީހުންނަކީ ލިގުރިއަންސް، އޭރު ޕްރޮވެންސް އަދި އިޓަލީ ރިވިއާގެ އައްސޭރިފަށުގައި ތިބި ބައެކެވެ . ނަމަވެސް މުސްކުޅި ލިގޫރިއަން ބަސް ގުޅިފައިވަނީ މިއަދު ލިގުރިއާ ގެ ރައްޔިތުން ދައްކާ އިޓަލީ ބަހުރުވައާއި، އަދި މިޒަމާނުގެ މޮނެގަސްކް ބަހުރުވައާއި، އަދި އެ ބަހުރުވައަށް ނިސްބަތްވުމާވެސް ނޫނެވެ އިންޑޯ-ޔޫރަޕިއަން ބަސްތައް އާ ބެހޭގޮތުން މަޝްވަރާކުރެވިފައިވަނީ<ref>ފަންވަތް:ފޮތް.
  38. އެންސައިކްލޮޕީޑީ ލާރޫސް، ލިޔުން “މޮނާކޯ”.< /ref> އެވެ.

    ޔޫނާނީން[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

    މޮނާކޯގެ ސަރަހައްދުގައި، މަސާލިއާ ގެ ޔޫނާނީން އަޅުގަނޑުމެންގެ ކުރިން ފަންވަތް:S- ގައި މޮނޮއިކޯސް ([[ގްރީކް] ބަހުން "ބިމެއް") ގެ ހުއްޓުމެއް އުފެއްދެވިއެވެ ވަގުތު. މޮނޮއިކޯސް ގުޅިފައިވަނީ ހެރަކްލިސް އާއި ކަމަށާއި އަޅުކަން ކުރަމުން ދިޔައީ ހެރަކްލިސް މޮނޮއިކޯސް (ފަންވަތް:ޤަދީމީ ޔޫނާނީ) ގެ ނަމުގައި، ލެޓިންކޮށް ހަރކިއުލަސް މޮނޮކަސް<ref>ކެމިލް ޖުލިއަން، ' 'އޮން މޮނާކޯގެ އަސްލު'، އެނާލެސް ޑޫ މިޑީ، 1989، ސްޕެޝަލް އެޑިޝަން 1، ފަންވަތް:ޞ. 4398_1989_hos_1_1_2891 ( އޮންލައިންކޮށް ކިޔުން).

  39. އިނގިރޭސި ބަހުން: {{{1}}} ހޮލެންޑް /pliny3.html ގުދުރަތުގެ ތާރީޚުގެ ތިންވަނަ ފޮތް، ސީ.ޕްލިނިއަސް، އެސްއީސީވީއެންޑީއެސް، ޔުނިވަރސިޓީ އޮފް ޝިކާގޯ.
  40. ފަންވަތް:Book.
  41. { {ފޮތް |name1=ތޯމަސް ފޯއިލެރޮން|title=މޮނާކޯގެ ތާރީޚު|subtitle=ސެކަންޑަރީ ތަޢުލީމަށް ބޭނުންވާ ޓެކްސްޓްފޮތް|ޕަބްލިޝަރ=|އަހަރު=2016|ޖުމްލަ ޞަފްޙާ=372|isbn=978-2-911469-48-0|isbn2=2 -911469 -48-8|oclc=970603713}}.
  42. އެއީ ފަންވަތް:Lien ގައި އޭގެ ހަމައެކަނި ނަން އަނާލީ ޑި އިޓަލީ ( 1743 -1749) ގައި ލުޑޮވިކޯ އެންޓޯނިއޯ މުރާޓޯރީ.
  43. ފަންވަތް:Book.
  44. ފަންވަތް:Book.
  45. ފަންވަތް:ފޮތް.
  46. ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް.
  47. ފަންވަތް:ފޮތް.
  48. ފަންވަތް:Book.
  49. ފަންވަތް:Web link.
  50. ފަންވަތް:ފޮތް.
  51. https://www.traditions-monaco.com/wp-content/uploads/2020/03/Lassedi-de-M%C3%B9negu-da-i-Genuesi-% C3%BCn-1506-1507-1.pdf.
  52. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named ht
  53. ޖަރމައިން-އެންޓޮއިން ގުޔޮޓް، ހައްގުތަކުގެ މުއާހަދާ، ވަޒީފާތައް , ފްރެންޗައިޒްސް..., 1787, ފަންވަތް:P.138.
  54. އެމް. އުލިނޯ، ލައެޓާ ބަރޯކާ ޑެއި ގްރިމަލްޑީ ޑި މޮނާކޯ ނެލް ލޯރޯ މާޗެސާޓޯ ޑި ކެމްޕެގްނާ، ޖިއާނިނީ އެޑިޓޯރ، ނަޕޯލީ 2008.
  55. ފަންވަތް:Web link.
  56. ފަންވަތް:Book.
  57. 28 ޕްލޫވިއޯސް އަހަރުގެ VIII (ފެބްރުއަރީ 17، 1800) – [ [ރީޖަނަލް އެޑިއުކޭޝަނަލް ޑޮކިއުމަންޓޭޝަން ސެންޓަރ|CRDP]] އޮފް ޝެމްޕެއިން-އާޑެން.
  58. ފަންވަތް:ފޮތް.
  59. ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް.
  60. {{Web link|title=ފްރާންސް އާއި ޕްރިންސް އާއި ދެމެދު ވެވުނު މުއާހަދާ އޮފް މޮނާކޯ އޮފް ފެބްރުއަރީ 2، 1861|url=http://bornes.frontieres.free.fr/histoire/Traite_du_2_fevrier_1861.htm%7Csite=bornes.frontieres.free.fr%7Cއެކްސެސް ކުރެވިފައިވަނީ=2020-09-22} }.< /ref>ފަންވަތް:,<ref>ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް.
  61. ފިލިޕް ޑެލޯރމް، މޮނާކޯ އެޓް ލެސް ޕްރިންސެސް ޑި ގްރިމަލްޑީ، ބްރޯޑްކާސްޓް ކުރުމުންނެވެ [ [ތާރީޚުގެ ސިއްރުތައް]] ފްރާންސް 2، ސެޕްޓެމްބަރ 11، 2012.
  62. ފަންވަތް:Article.
  63. ސްޓެފަން ބާން، “މޮނާކޯ އެންޑް ދަ ޕްރިންސް އޮފް ގްރިމަލްޑީ”، ޕްރޮގްރާމް ސީކްރެޓްސް ޑިހިސްޓޯއާ ގައި [[ފްރާންސް 2 ] ]، ސެޕްޓެމްބަރ 11، 2012.
  64. Stéfanie Mourou, op. ނަކަލުކޮށްފައިވަނީ، ފަންވަތް:ޞ..
  65. ފަންވަތް:Web link.
  66. ފަންވަތް:ބާބު .</ ref>ފަންވަތް:,<ref>ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް.
  67. ފަންވަތް:Web link.
  68. { {ފޮތް|ބަސް=fr|ފުރަތަމަ ނަން1=އޮލިވިއާ|ފަހު ނަން1=ކެރިގްއެލް|ފުރަތަމަ ނަން2=ޕެޓްރިކް|ފަހު ނަން2=ރެނައުޑޮޓް|ސުރުޚީ=އެޑިޝަންސް ޑޫ ރޮޗަރގެ ތާރީޚު: 1943-2003|އެޑިޓަރ=ރޮޗަރ|ތާރީޚް=2003| isbn=978 -2-268-04742-3|އޮންލައިން ކިޔުން=https://books.google.fr/books?id=EYoVAQAAIAAJ%7Cއެކްސެސް ކުރެވިފައިވަނީ=2020-09-22}}.
  69. ފަންވަތް:ފޮތް.
  70. ފަންވަތް:Book.
  71. ފަންވަތް:Web link.
  72. ފަންވަތް:ފޮތް. < /ref> އެވެ. އަސްކަރީ ތަންތަނަށް މަޝްރޫއުތައް ތަރައްގީ ކުރެވުނުއިރު، އޭގެ ތެރޭގައި ސަބްމެރިން ޑިޓެކްޝަން ސްޓޭޝަނަކާއި ޓޯޕީޑޯ ވޯކްޝޮޕެއް ވެސް ހިމެނެ އެވެ. މަދުން ނޫނީ ނުފެންނަ ބްލޮކްހައުސްތަކެއް ހެދިއެވެ. ޖަރުމަނުގެ ޙާޟިރީއަކީ ނިސްބަތުން ވިސްނުންތޫނު ކަމެއް ކަމުން، އެމެރިކާ މީހުން އައުމާއެކު، ޕްރިންސަށް، އަމިއްލައަށް “ނިއުޓްރަލް” ކަމަށް އިޢުލާން ކުރުމުގެ ފުރުޞަތު ލިބުނެވެ. ޖެނެރަލް ފްރެޑްރިކް އޭނާއާ ބައްދަލުކުރައްވައި، އެ އުސޫލު ގަބޫލުކުރައްވައެވެ. އެމެރިކާ ސިފައިން މޮނާކޯއަށް ވަނުން މަނާކޮށްފައިވެ އެވެ. ނަމަވެސް މަދުން ނޫނީ ނުފެންނަ މަދު ސްޕެޝަލިސްޓުންތަކެއް އެޑްމިޓް ކުރެވުނުއިރު، އޭގެ ތެރެއިން އެކަކު ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ: ފަންވަތް:Quote<ref>{{Book|title=Battling Buzzards|publisher=|year=|total pages=210 |isbn=} }.
  73. ފަންވަތް:Web link.
  74. Stéfanie Mourou, op. ނަކަލުކޮށްފައިވަނީ، ފަންވަތް:ޞ..
  75. ޖީން-ރެމީ ބެޒިއާސް އިން ފެށިގެން އަމަލުކުރަން ފެށިއެވެ , ދަ އަލްޕްސް-މެރިޓައިމްސް އެންޑް ދަ ފްރާންކޯ-މޮނެގަސްކް ކްރައިސިސް އޮފް 1962، ސެންޓްރެ ޑެ ލާ މޮޑަން އެންޑް ކޮންޓެމްޕަރަރީ މެޑިޓެރޭނިއަން] އިން ޝާއިޢުކޮށްފައިވެއެވެ.
  76. 76.0 76.1 76.2 Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named crise19622
  77. ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް.</ ref> . 1993 ވަނަ އަހަރު މޮނާކޯ ރަސްމީކޮށް [[އދ ://www.mairie.mc/principaute-monaco-monte-carlo |site=ލާ މައިރީ ޑި މޮނާކޯ |ކޮންސަލްޓް ކޮށްފައިވަނީ=2020-09-12}}.
  78. ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް.
  79. ފަންވަތް:Web link.
  80. ފަންވަތް:Web link.
  81. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named ht2
  82. މުއާހަދާގެ ބޭނުމަކީ އެކުވެރިކަމާއި އެއްބާރުލުމުގެ ރިޕޯޓްތައް އެޑެޕްޓްކޮށް ކަށަވަރުކުރުމެވެ ފްރާންސްގެ ޖުމްހޫރިއްޔާއާއި މޮނާކޯގެ ޕްރިންސިޕަލިޓީ.
  83. ފަންވަތް:Web link
  84. ފަންވަތް:Web link.
  85. 85.0 85.1 "ރައްޔިތުން" ގެ މުސްކުޅި އާއިލާތަކުންނެވެ " އަދި މޮނާކޯގައި ތިބި "ރައްޔިތުން"، ހެންރީ ހެގޭޓް އަދި ޕަސްކަލް ސެއޯސް، ޖުލައި 7، 2010، އެލްއެކްސްޕްރެސް ގައި.
  86. ފަންވަތް:Web link.
  87. ޖޫން 8، 2019 ގެ .asp?FileID=11554&lang=fr ރިޕޯޓް އޮފް ދަ ކައުންސިލް އޮފް ޔޫރަޕްގެ 56 ވަނަ ނުކުތާ ބައްލަވާށެވެ. 2007 ގައި މޮނާކޯއާ ގުޅޭގޮތުން.
  88. މޮނާކޯގެ-އިންތިހާބުވެފައިވާ-އޮފިޝަލުން-އެދެނީ-އަދަދު-ލިމިޓް-ހަދަން -Monegasques-soon-20-years-to-obtain-nationality-426242 މޮނާކޯގެ އިންތިޚާބުވެފައިވާ އޮފިޝަލުން ބޭނުންވަނީ މޮނެގަސްކުގެ އަދަދު ހަނިކުރަން... ވަރަށް އަވަހަށް ގައުމިއްޔަތު ހޯދުމަށް 20 އަހަރު؟، ޖޯއެލް ޑެވިރާސް، އޮކްޓޯބަރ 28، 2019، މޮނާކޯ މަޓިން ގެ މައްޗަށް.
  89. ގެ 42 ވަނަ ނުކުތާ ބައްލަވާށެވެ .int/nw/xml/XRef/X2H-Xref-ViewHTML.asp?FileID=11554&lang=fr ކައުންސިލް އޮފް ޔޫރަޕް ރިޕޯޓް ގެ 8 ޖޫން 2007 ގައި މޮނާކޯއާ ގުޅޭގޮތުން .
  90. fiscalite- monegasque Monegasque ޓެކްސޭޝަން، service-public-particuliers.gouv.mc ގެ މައްޗަށް.
  91. ޖާނަލް އޮފިޝަލް ' އިން ފެށިގެންނެވެ 01/09/2005.
  92. /1909$/5068db2a5543600ec12572030037c0b2fr?OpenDocument&11Fr ސައިޓް އޮފް ދަ ޕްރިންސިޕަލިޓީ.
  93. ފްރާންސާއި މޮނާކޯގެ ޕްރިންސިޕަލްޓީއާ ދެމެދު އޮންނަ އިޤްތިޞާދީ އަދި މާލީ ގުޅުންތަކާ ބެހޭ ރިޕޯޓް.
  94. ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް
  95. 95.0 95.1 ފަންވަތް:Web link.
  96. ފަންވަތް:Web link.
  97. https://service-public-entreprises.gouv .mc/Reseaux-et -ޕަބްލިކޭޝަންސް/ލޭބަލްސް-އެޓް-ސެޓްފިކެޝަންސް/ކޮމާސް-އެންގޭޖް/އޮބްޓެނިރ-ލެ-ލޭބަލް-ކޮމާސް-އެންގޭޖް ލޭބަލް “ކޮމާސް އެންގޭޖް”.
  98. ފަންވަތް:Web link.
  99. ފަންވަތް:Web link.
  100. ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް.
  101. Émile Girardeau, “މޮނާކޯގެ އާބާދީއާއި ހިޖުރަކުރުން” , ' 'އާބާދީ (ފްރެންޗް އެޑިޝަން)، ފަންވަތް:17 ވަނަ އަހަރު، ފަންވަތް:ނަންބަރު (ޖުލައި-ސެޕްޓެމްބަރ 1962)، ފަންވަތް:ޞަފްޙާ.
  102. އާބާދީގެ ބޯހިމެނުން 2016.
  103. ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް.
  104. ޑިސެމްބަރ 31، 2019 ގެ ނިޔަލަށް އާބާދީ އުޅެއެވެ. 2019.< /ref>. މޮނެގަސްކް ގައުމިއްޔަތުގެ އާބާދީއަކީ ފަންވަތް:ނަންބަރު މީހުން<ref>ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް.
  105. ފަންވަތް:Web link.
  106. ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް.
  107. ފަންވަތް:Web link.
  108. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Dallay 2007-2008 p175-176
  109. “މޮނާކޯ ސްޓޭމްޕްސް” (“ޓްރާންސިޝަން ޕީރިއަޑް” އަދި “ފްރެންޗް ޕީރިއަޑް”)، ކެޓަލަގް އޮފް ކޯޓޭޝަންސް އޮފް ސްޓޭމްޕްސް ފްރޮމް ދަ ޕްރިންސިޕަލްޓީސް އެންޑް ޕޯލާރ ލޭންޑްސް، ޑަލޭ، 2007-2008، ޞަފްޙާ 176-182.< /ref> އެވެ. ފަންވަތް:ތާރީޚް- ގައި އެންމެ ފަހުން ޕްރިންސިޕަލިޓީން ނެރުނީ އަމިއްލަ ސްޓޭމްޕްތަކެކެވެ. ފުރަތަމަ ސިލްސިލާގައި ޕްރިންސް ޗާލްސް ތިންވަނަ ގެ ސޫރަ ހުރެއެވެ. އެއީ ޑޭނިއަލް ޑޫޕޫއިސް ފަރުމާކޮށްފައިވާ އަދި ކޮށާފައިވަނީ ލޫއީ-ޔޫޖެން މޫޗޮން<ref name="Dallay 2007-2008 p182-184">“ސްޓޭމްޕްސް އޮފް މޮނާކޯ” (“ކްލާސިކަލް އަދި ޕްރީ-ވާރ ޕީރިއަޑް”) އެވެ. ސްޓޭމްޕް ފަންވަތް:ނަންބަރު އިން 10 އަށް، ކެޓަލަގް އޮފް ކޯޓޭޝަންސް އޮފް ސްޓޭމްޕްސް އޮފް ދަ ޕްރިންސިޕަލްޓީސް އެންޑް ޕޯލާރ ލޭންޑްސް، ޑަލޭ، 2007-2008، ފަންވަތް:ޞ..< ގައި / ރެފް>.
    ޕޯސްޓްކޯޑް[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

    މޮނާކޯގެ ޕޯސްޓަލް ކޯޑްސް އަކީ ފްރާންސްގެ ޕޯސްޓް ނިޒާމާ ގުޅިފައިވާ އެއްޗެކެވެ. އެއީ "980" އިން ފެށިގެން، އަދި ފަސް އަދަދު ހުންނަ، "980XX" ގެ ސިފައިގައި، ފްރާންސްގެ ޕޯސްޓް ކޯޑްތަކެކޭ އެއްފަދައިން. މޮނާކޯގައި އެންމެ އާންމުކޮށް ބޭނުންކުރާ ޕޯސްޓް ކޯޑަކީ، CEDEX އަދި ޚާއްޞަ އެޑްރެސްތައް ނުހިމަނައި، އެހެންކަމުން ޕޯސްޓް ކޯޑަކީ 98000. އަޅާކިޔާއިރު، ޕޯސްޓް ކޯޑަކީ services ގެ principality of 'Andorra ވެސް ފްރާންސުން ބެލެހެއްޓި ނަމަވެސް ފްރާންސަށް ވުރެ ސަގާފީ ގޮތުން ކެޓަލޯނިއާއާ ގާތް އެންޑޯރާ އިން ވަނީ ފްރާންސްގެ ފޯމެޓުގައި ޕޯސްޓް ކޯޑެއް ދޫކުރުމަށް ދެކޮޅު ހަދާފައެވެ<ref>/politics/article-les-departements-francais---presentation-et-histoire-1639.htm ފްރާންސްގެ ޑިޕާޓްމަންޓްތައް: ޕްރެޒެންޓޭޝަން އަދި ތާރީޚު – ގްރެލޮން.

  110. fr/fr/methods/nomenclatures /cog/pays.asp ރަސްމީ ޖިއޮގްރަފިކް ކޯޑް: ބޭރު ޤައުމުތަކާއި ސަރަޙައްދުތައް - އިންސީ.
  111. routes- ގައި ފެންނަ ކޯޑެކެވެ. et-lieux-dits/ ރޫޓްސް އަދި ޕްލޭސް-ޑިޓްސްގެ ފެންޓޯއަރ ފައިލް، data.gouv.fr.
  112. ޓެރިފްސް - [ [ލާ ޕޯސްޓް (ފްރާންސްގެ ކުންފުނި )|ލާ ޕޯސްޓް]].
  113. އަމަލީ ވަސީލަތްތައް - ލާ ޕޯސްޓް މޮނާކޯ.
  114. އިނގިރޭސި ބަހުން: {{{1}}} /mcoEn .pdf މޮނާކޯ ޕޯސްޓްކޯޑް - ޔުނިވާސަލް ޕޯސްޓް ޔޫނިއަން ފަންވަތް:Pdf.
  115. ފަންވަތް:Web link.
  116. ޕްރިންސްލީ ސަރުކާރުގެ ޕަބްލިކް ސާވިސް.
  117. މޮނާކޯ އިކޮނޮމީ، ފަންވަތް:N° އިން ފެށިގެން ނޮވެމްބަރ 2007 > ޖެނުއަރީ 2018، ފަންވަތް:P..
  118. ފަންވަތް:Web link.
  119. ފަންވަތް:Web link.
  120. ފަންވަތް:Web link.
  121. ފަންވަތް:Web link.
  122. ފަންވަތް:Web link.
  123. "2021 ތާރީޚީ މޮނާކޯ ގްރޭންޑް ޕްރި"، https://acm.mc/edition/grand-prix-de-monaco-histoire-2021/، އޭޕްރީލް 18 2021 ގައި މަޝްވަރާ ކުރެވުނު.
  124. [http : //www.herculis.com ހަރކިއުލިސް ވެބްސައިޓް].
  125. މޮނާކޯ މެރެތަން ވެބްސައިޓް.
  126. ކާމިޔާބުކުރި ފަރާތާ ދެމެދު ކުޅުނު ފުޓްބޯޅަ މެޗު ޔޫއެފާގެ ވެބްސައިޓް.
  127. ޓޫ ޑި ފްރާންސް 2008 - ގްރޭންޑް ޑިޕާޓް 2009.
  128. ޝޮޓޯކަން ކަރަޓޭ ކްލަބް އޮފް މޮނާކޯގެ ރަސްމީ ވެބްސައިޓް.
  129. މޮނެގަސްކް ކްލަބުގެ ރަސްމީ ވެބްސައިޓް ގެ ކްލަބެއް.
  130. ފަންވަތް:Web link.
  131. މޮނެގަސްކް އެތުލެޓިކްސް ފެޑެރޭޝަންގެ ރަސްމީ ވެބްސައިޓް.
  132. ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް.
  133. އޮފިޝަލް ސައިޓް އޮފް ދަ މޮނެގަސްކް ޖޫޑޯ ފެޑެރޭޝަން.
  134. މޮންޓެ-ކާރލޯ ސްކީ ކްލަބުގެ ރަސްމީ ވެބްސައިޓް.
  135. ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް.
  136. މޮނެގަސްކް ބޫލިސްޓް ކްލަބް ސައިޓް
  137. [ އެއްކޮށްލާފައިވާ ފެޑެރޭޝަނެކެވެ. http://cbrmonaco.com/Site/Accueil.html ސައިޓް އޮފް ދަ ބޮލިސްޓް ކްލަބް ޑޫ ރޮޗަރ].
  138. .com ކްލަބް ބޮލިސްޓް ޑޫ ރޮޗަރ ޓްރެއިނިންގ ސެންޓަރުގެ ތަން.
  139. މޮނެގަސްކް ވޮލީބޯލް ފެޑެރޭޝަންގެ ރަސްމީ ސައިޓް.
  140. ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް.
  141. ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް.
  142. ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް
  143. ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް.
  144. http://www.tele-monaco.mc/ ޓެލެ މޮނާކޯ މަޖައްލާ.
  145. ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް
  146. 146.0 146.1 ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް
  147. ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް.
  148. { {ވެބް ލިންކް|title=މޮނާކޯ ކްލައުޑް، ޔޫރަޕްގައި ފުރަތަމަ ސޮވަރިން ކްލައުޑް|url=https://monaconow.com/fr/monaco-cloud-premier-cloud-souverain-en-europe/%7Csite =Monaco Now|date=2020 -10-29|އެކްސެސް ކުރެވިފައިވަނީ=2021-03-18}}.
  149. އިނގިރޭސި ބަހުން: {{{1}}} އެވެ .pdf މޮނާކޯ ފެކްޓް ޝީޓް، އެންސައިކްލޮޕީޑިއާ ބްރިޓަނިކާ.
  150. [http:// www. eglise-catholique.mc/presentation/index.htm މޮނާކޯގެ ޑައިއޮސިސްގެ ޕްރެޒެންޓޭޝަން]، on eglise-catholique.mc.
  151. and-Institutions/ ދަ-އިންސްޓިޓިއުޝަންސް/ދަ-ކޮންސްޓިޓިއުޝަން-އޮފް-ދަ-ޕްރިންސިޕަލިޓީ ކޮންސްޓިޓިއުޝަން އޮފް ދަ ޕްރިންސިޕަލިޓީ އޮފް މޮނާކޯ ގެ ފަންވަތް:ތާރީޚް-: އާޓް. 9. - ކެތޮލިކް، އެޕޮސްޓޮލިކް އަދި ރޯމަން ދީނަކީ ދައުލަތުގެ ދީން - އާޓް. 23. - ދީނުގެ މިނިވަންކަމާއި، އެކަންކަން އާންމުކޮށް ބޭނުންކުރުމުގެ މިނިވަންކަމާއި، އަދި މި މިނިވަންކަންތައްތައް ބޭނުންކުރުމުގެ ތެރޭގައި ކުރެވޭ ކުށްތައް ފިއްތާލުން ފިޔަވައި، ހުރިހާ ކަމެއްގައި ޚިޔާލު ފާޅުކުރުމުގެ މިނިވަންކަން ކަށަވަރުވެގެންދެއެވެ.
  152. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Britannica2
  153. އިނގިރޭސި ބަހުން: {{{1}}} ދަ ވާޗުއަލް ޔަހޫދީ ތާރީޚުގެ ދަތުރު، http://www.jewishvirtuallibrary.org.
  154. 154.0 154.1 ފަންވަތް:Web link.
  155. އިނގިރޭސި ބަހުން: {{{1}}} މޮނާކޯގެ ޔަހޫދީ ޖަމާއަތް. ، http://www.eurojewcong.org.
  156. ފްރާންސް - މޮނާކޯ މުއާހަދާ (27 ވަނަ މާއްދާ) .</ ref>، ވިޔަފާރީގެ އިތުރުން ރިއަލް އެސްޓޭޓް އިން ގާތްގަނޑަކަށް ފަންވަތް:Number އުފައްދާ ފަންވަތް:Number ޔޫރޯއަށްވުރެ ގިނަ ޓާނަވަރ އަށް. ހީވާ ގޮތާ ހިލާފަށް ފަތުރުވެރިކަން ތިންވަނައަށް އަންނަނީ އާމްދަނީ ލިބޭ މަސްދަރުތަކުގައި އެކަންޏެވެ އަދި މޮންޓެ ކާރލޯ ކެސިނޯއިން ދައުލަތުގެ ބަޖެޓަށް ކޮންޓްރިބިއުޓް ކުރަނީ އެންމެ %4 އަށްވުރެ މަދު އަދަދެކެވެ. މި ޕްރިންސިޕަލިޓީއަކީ އޯއީސީޑީ އިން، 2009 ވަނަ އަހަރުގެ މެއި މަހު، ކޯޕަރޭޓިވް ނޫން ޓެކްސް ހެވަންސް<ref>ފަންވަތް:Web link.
  157. ފަންވަތް:Web link.
  158. އެޓްލާސެކޯ، ލެ ނޮވެލް އޮބްޒަރވޭޓަރ، 2011.< /ref>{ {,}}<ref>ޕްރިންސްގެ ސަރުކާރުން މޮނާކޯގެ ޖީޑީޕީ ހާމަކޮށްފި.
  159. [http :// www.gouv.mc/devwww/wwwnew.nsf/e89a6190e96cbd1fc1256f7f005dbe6e/8c4d991f24e57b15c1257707002d487d/$FILE/Pocket-2010.pdf މޮނާކޯ އިން ފިގަރސް 2010].
  160. ފަންވަތް:Book.
  161. އިންޑަސްޓްރީ à މޮނާކޯ، http ://www.monaco.gouv.mc.
  162. ވިޔަފާރީގެ ހަގީގަތްތައް، މޮނާކޯއިން ކޮންސިއުލޭޓް ޖެނެރަލް އިން އައު ޔޯކް.
  163. ފަންވަތް:Web link.
  164. ފަންވަތް:Web link.
  165. [http ://www.lefigaro .fr/economie/2007/05/08/04001-20070508ARTWWW90382-a_londres_le_metre_carre_atteint_des_sommets.php “ލަންޑަންގައި ސްކުއެއާ މީޓަރު އާ އުސްމިންތަކަކަށް އަރަނީ”]، ލެ ފިގާރޯ، މެއި 8 2007.
  166. { {web link|url =https://www.forbes.com/pictures/fkfh45kmk/2-މޮނާކޯ-އެވޭނިއު-ޕްރިންސެސް-ގްރޭސް-އެންޑް-އެވިއު-ޑޮސްޓެންޑޭ-2/%7Cޓައިޓްރޭ=2. މޮނާކޯ: އެވިނިއު ޕްރިންސެސް ގްރޭސް އަދި އެވިނިއު ޑި އޮސްޓެންޑޭ|site=Forbes.com}}.
  167. ފަންވަތް:Web link.
  168. ފަންވަތް:Web link.
  169. ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް.
  170. /bc2676fa8c1546aec1256f5c004b8edbfr?OpenDocument&6Fr#Le%20Tourisme in Monaco , http://www.monaco.gouv.mc.
  171. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named autogenerated22
  172. މޮނާކޯގެ ޕްރިންސިޕަލިޓީ (202005.pdf މޮނާކޯގެ ޕްރިންސިޕަލިޓީ (202005.pdf )، http://www.monaco. gouv.mc.
  173. ފަންވަތް:Web link.
  174. ޗެޕަލް އޮފް ދަ ވިޒިޓޭޝަން.
  175. ޗެޕަލް އޮފް ދަ ވިޒިޓޭޝަން.
  176. [ http://www.gcatholic.org/churches/france/39193.htm ޕްރިންސް ޕެލަސްގެ ސެއިންޓް ޖީން ބަޕްޓިސްޓްގެ ޗެޕަލް].
  177. ފްރެންސިސްކަން ޗެޕަލް.
  178. ޗެޕެލް ޑެ ލާ ޕެއިކްސް .
  179. /france/39192.htm ޗެޕެލް ސެއިންޓް ޖީން ބަޕްޓިސްޓް.
  180. ޗާޗް އޮފް ދަ ސެކްރެ- ކޯރ އޮފް މޮނާކޯ.
  181. ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް
  182. -c26579072 ލޫއީ އެންޓޮއިން އާއި އެންޓޮއިނިޒަމް.
  183. ރިފޯމްޑް ޗާޗް of Monaco
  184. ethnologue.com ގައި އެތްނޮލޮގް.ކޮމް.
  185. /GouvMc އެވެ .nsf/(ListCh)/8EAC97F956A58C44C12569D1004E6ABF?އޮޕަންޑޮކިއުމަންޓް އާޓް. 8. - ފްރެންޗް ބަހަކީ ދައުލަތުގެ ރަސްމީ ބަސް، 1962 ގެ މޮނާކޯގެ ޤާނޫނު އަސާސީ އަދި އެގޮތުން، ސިޔާސީ އަދި ޝަރުޢީ މުއައްސަސާތަކުގެ ރަސްމީ ހުރިހާ ލިޔެކިޔުންތަކެއް މި ބަހުން ޝާއިޢުކުރެވެއެވެ . އަދި މިއީ ޕްރިންސިޕަލްޓީގެ ވެރިކަންކުރާ ބަހެއް ކަމަށާއި، އާބާދީގެ ގާތްގަނޑަކަށް %79 މީހުން ވާހަކަ ދައްކާ ބަހަކީ ކަމަށް އޯއައިއެފް އިން ބުނެއެވެ. ނަމަވެސް ޤައުމީ ލަވަ ކިޔަނީ އޭގެ ވާޝަންގައި މޮނެގަސްކް ބަސް: {{quote|އެންމެ ފަހުން 1931 ވަނަ އަހަރު މޮނެގަސްކް ބަހުން ވަރޝަނެއް ލިޔުއްވީ މޮނެގަސްކް ޅެންވެރިޔާ ލޫއީ ނޮޓާރީ (1879–1961) އެވެ . މިއުޒިކަލް ރިތްމް އަށް ލަފުޒުން ބަހަށް ތަބާވެ، އެ ޓްރިއޯ ނަގަ އެވެ. ލޯކަލް އިޑިއަމްގައި ލިޔެފައިވާ މި ލިޔުމަކީ މިހާރު ކަނޑައެޅިގެން ތައާރަފްކޮށް އެކި އިވެންޓްތަކުގައި ލަވަކިޔާފައިވާ ލިޔުން<ref>ޕްރިންސް ޕެލަސް ވެބްސައިޓުގައިވާ މޮނެގަސްކް ލަވައާ ބެހޭ ލިޔުމުން ނަގާފައިވާ ލިޔުމެކެވެ.
  186. ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް.
  187. http://www.francophonie.org/Monaco.html.
  188. http://www.gouv.mc/Action-Gouvernementale/Monaco-a-l-International/L-Aide-Publique-au-Developpement-et-la-Cooperation-Internationale/Actualites/Signature- of -އިންޓަނޭޝަނަލް-އޮގަނައިޒޭޝަން-އޮފް-ލާ-ފްރެންކޯފޯނީ-އޯއައިއެފް-އެންޑް-ދަ-ޕްރިންސެލީ-ގަވަރމަންޓާއި ދެމެދު-އެއްބާރުލުމުގެ އޮނިގަނޑެއް.
  189. ފަންވަތް:Web link.
  190. ފަންވަތް:Broken link، އޮފީސް ވެބްސައިޓް އޮފް... ޕްރިންސިޕަލިޓީ އޮފް މޮނާކޯގައި ފަތުރުވެރިކަން.
  191. މޮނާކޯގެ މުއައްސަސާތައް، www3.monaco.mc .
  192. ޕިއެރޭ ޑެގިސް، ' 'ދަ ފްރެންޗް ރިވިއު، ވޮލް. 43، ފަންވަތް:ނަންބަރު (ޑިސެމްބަރ 1969)، ފަންވަތް:ޞ..
  193. 193.0 193.1 24_cerem.pdf މޮނެގަސްކް ބަސް ކިޔަވައިދިނުން.
  194. ރޭމަންޑް އާވެއިލަރ، ސްޓަޑީ އޮން ދަ ސްޕީކިންގ އޮފް މޮނާކޯ، މޮނާކޯ: ނޭޝަނަލް ކޮމިޓީ އޮފް މޮނެގަސްކް ޓްރެޑިޝަންސް، 1967، [ http://www.geocities.com/ziardua/arveiller/arveiller.html extract available online].
  195. ޕިއެރް ބެކް، ލާ ލަންގް އޮކްސިޓޭން، ޕްރެސް ޔުނިވަރސިޓީސް ޑި ފްރާންސް، ޕެރިސް، 1973، 1995 ވަނަ އަހަރު އަލުން ނެރުނު , ފަންވަތް:P.، ފަންވަތް:ISBN.
  196. މޮނާކޯ ހައި ސްކޫލް. އާންމު ދިރިއުޅުމުގައި މޮނެގަސްކް ލިގޫރިއަން އަލުން ތައާރަފްކޮށް ބޭނުންކުރުމަކީ މޮނާކޯގެ އައިޑެންޓިޓީ ސާބިތުކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ ވަސީލަތެއް ކަމަށާއި، ޚާއްޞަކޮށް މޮނެގަސްކް ސަގާފަތްތަކުގެ ޤައުމީ ކޮމިޓީ<ref>އޮފިޝަލް ވެބްސައިޓް އޮފް ދަ... ނޭޝަނަލް ކޮމިޓީ އޮފް މޮނެގަސްކް ޓްރެޑިޝަންސް.
  197. [http: //www.geocities އެ ނައިސް އާއި މޮނާކޯއާ ބޯޑަރުވާ ކަނޑުގެ އަލްޕައިން ކޮމިއުންތަކުން ވާހަކަ ދައްކާ މީހުންގެ ގާތްގަނޑަކަށް ވިހި މަރުކަޒު: ކެޕް-ޑި-އެއިލް، ބިއުސޮލޭލް، ލާ ޓަރބީ، ރޮކްބްރޫން-ކެޕް-މާޓިން، އަދި ލާ ކޮންޑަމިން އަދި މޮންޓެ-ކާރލޯ ޑިސްޓްރިކްޓްތަކުގައި ގާއިމްކޮށްފައިވާ." 2006 ވަނަ އަހަރު މޮނާކޯގައި އޮކްސިޓަން ބަހުން ވާހަކަ ދައްކާ މީހުންގެ ނިސްބަތް %15 އަށް އަރާކަމަށް ލަފާކުރެވުނެވެ<ref name="Encyclopedia of Language & Linguistics">ފަންވަތް:Article.
  198. By Louis Canis, Our past, 1963, 242 p.
  199. ވޯކް އޮފް ދަ އެކަޑަމީ އޮފް ޑައިލެކްޓަލް ލެންގުއޭޖްސް އޮފް މޮނާކޯ.
  200. ލޫއީ ބާރަލް އާއި ސުޒޭން ސިމޯން، ފްރެންޗް-މޮނެގަސްކް ޑިކްޝަނަރީ، 1983.
  201. ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް.
  202. ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް .
  203. ފަންވަތް:Web link.
  204. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named :12
  205. { {fr}} ހީސްޓްރީ - ރަސްމީ ވެބްސައިޓް އޮފް... ޕްރިންސެސް ގްރޭސް އެކަޑަމީ އެވެ.
  206. ފަންވަތް:ފޮތް.
  207. {{web link|author1 =Robin ކެނޯން |title=ގޭރީ ކަސްޕަރޯވް: “އަހަރެން ލޯބިވަނީ ބެލްމޮންޑޯ އިން ދަ މެގްނިފިސެންޓް، އަ ފްރެންޗް ޖޭމްސް ބޮންޑް” |periodical=ލެ ފިގާރޯ |date=May 23, 2019 |read online=https://www .lefigaro.fr/ festival-de-cannes/garry-kasparov-j-adore-belmondo-dans-le-magnifique-un-james-bond-a-la-francaise-20190523 |އެކްސެސް ކުރެވިފައިވަނީ=2022-07-13} }
  208. އިންޓަވިއު: ބްލިޓްސް 2 އުފެއްދި ސެޑްރިކް ބިސްކޭ، ކެސަންޑްރާ ޓަންޓީ، އޮކްޓޯބަރ 28، 2020، Monacolife.net ގައި. .
  209. ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް.
  210. { {ވެބް ލިންކް| title=ކޮކްޓެއިލް މޮނާކޯ: ތާރީޚާއި ތަފާތު - ރެސިޕީ #Beertime|url=https://www.beertime.fr:443/nos-idees/conseils-pour-l-aperitif/cocktail-monaco-kezako%7Csite =ކޮކްޓެއިލް މޮނާކޯ، kezako?|accessed on=2020-09-12}}.
  211. ހޮހަޅަ.
  212. ވަށައިގެންވާ ތަނުގައި ހުރި ނަމަވެސް ފޮންޓްވިއެލް ލޭންޑްސްކޭޕް ޕާކުގެ ޕްރިންސެސް ގްރޭސް ރޯޒް ގާޑަން އަކީ އޭގެ އަމިއްލަ ނަމުގައި ބަގީޗާއެކެވެ.
  213. ފަންވަތް:ވެބް ލިންކް.
  214. ފަންވަތް:Book.