ޑިޖިޓަލް އޮބްޖެކްޓް އައިޑެންޓިފަޔަރ
ޑިޖިޓަލް އޮބްޖެކްޓް އައިޑެންޓިފަޔަރ (DOI) އަކީ އިންޓަރނޭޝަނަލް އޮގަނައިޒޭޝަން ފޯ ސްޓޭންޑަރޑައިޒޭޝަން (ISO) އިން ސްޓޭންޑަރޑައިޒްކޮށްފައިވާ އެކިއެކި އޮބްޖެކްޓްތައް ވަކިން ދެނެގަތުމަށް ބޭނުންކުރާ ޕަރސިސްޓެންޓް އައިޑެންޓިފައިޓަރ ނުވަތަ ހެންޑްލްއެކެވެ. ޑީއޯއައި އަކީ ހެންޑްލް ސިސްޓަމްގެ ތަންފީޒު ކުރުމެކެވެ؛ އަދި ޔޫ.އާރު.އައި ސިސްޓަމް (ޔުނިފޯމް ރިސޯސް އައިޑެންޓިފައިޓަރ) ގެ ތެރެއަށް ވެސް ފިޓްވެއެވެ. އެއީ ޖާނަލް އާޓިކަލްތަކާއި، ރިސާޗް ރިޕޯޓްތަކާއި، ޑޭޓާ ސެޓްތަކާއި، ރަސްމީ ޕަބްލިކޭޝަންތައް ފަދަ ތައުލީމީ، ޕްރޮފެޝަނަލް، އަދި ސަރުކާރުގެ މައުލޫމާތު ދެނެގަތުމަށް ފުޅާދާއިރާއެއްގައި ބޭނުންކުރާ އެއްޗެކެވެ.[1]
ޑީއޯއައި އެއްގެ އަމާޒަކީ އޭގެ ޓާގެޓަށް، ޑީއޯއައި އިން އިޝާރާތްކުރާ މައުލޫމާތު އޮބްޖެކްޓަށް ރިޒޮލިއުޓް ކުރުމެވެ. މިކަން ހާސިލް ކުރެވެނީ އެ އެއްޗެއް ހުންނަ ޔޫއާރްއެލް ފަދަ އެއްޗަކާ ބެހޭ މެޓަޑޭޓާ އަށް ޑީއޯއައި ބައިންޑް ކުރުމުންނެވެ. މިގޮތުން، ޢަމަލުކުރެވޭނެ އަދި އިންޓަރއޮޕަރޭބަލް ވުމުން، ޑީއޯއައި އެއް ތަފާތުވަނީ، ހަމައެކަނި އައިޑެންޓިފައިޓަރސް ކަމަށްވާ އައިއެސްބީއެން ނުވަތަ އައިއެސްއާރުސީތަކާއެވެ. ޑީއޯއައި ސިސްޓަމްގައި މެޓަޑޭޓާ ތަމްސީލުކުރުމަށް ބޭނުންކުރަނީ އިންޑެކްސް ކޮންޓެންޓް މޮޑެލް އެވެ.
ލިޔުމެއްގެ ޑީއޯއައި ލިޔުމުގެ އުމުރު ދުވަހު އެއްގޮތަކަށް ހުންނައިރު، އޭގެ ލޮކޭޝަނާއި އެހެނިހެން މެޓަޑޭޓާއަށް ބަދަލު އަތުވެދާނެއެވެ. އެ ކުންފުނީގެ ޑީއޯއައި އިން އޮންލައިން ޑޮކިއުމަންޓަކަށް އިޝާރާތް ކުރުމުން ސީދާ އެ ޑޮކިއުމަންޓެއްގެ ޔޫއާރްއެލް ބޭނުން ކުރުމަށް ވުރެ ސްޓޭބަލް ލިންކެއް ލިބެން ޖެހެ އެވެ. އެކަމަކު އޭގެ ޔޫ.އާރް.އެލް ބަދަލުވެއްޖެނަމަ، ޕަބްލިޝަރ އިން ޔޫ.އާރ.އެލް އަށް ލިންކް ބެލެހެއްޓުމަށްޓަކައި ޑީ.އޯ.އައި އަށް މެޓަޑޭޓާ އަޕްޑޭޓް ކުރަން ޖެހެއެވެ. ޑީއޯއައި ޑޭޓާބޭސް އަޕްޑޭޓް ކުރުމަކީ ޕަބްލިޝަރުގެ ޒިންމާއެކެވެ. އެކަން ނުކުރެވިއްޖެނަމަ ޑީއޯއައި އިން މަރުވެފައިވާ ލިންކަކަށް ހައްލުވެ، ޑީއޯއައި ބޭކާރުވެގެންދެއެވެ.
ޑީއޯއައި ސިސްޓަމް ޑިވެލޮޕަރާއި އެޑްމިނިސްޓްރޭޓަރަކީ 2000 ވަނަ އަހަރު ތައާރަފްކުރި އިންޓަނޭޝަނަލް ޑީއޯއައި ފައުންޑޭޝަން (އައިޑީއެފް) އެވެ. ޑީއޯއައި ނިޒާމު ތަންފީޒު ކުރަނީ އައިޑީއެފް އިން ކޯޑިނޭޓް ކުރާ ރަޖިސްޓްރޭޝަން އެޖެންސީތަކުގެ ފެޑެރޭޝަނެއް މެދުވެރިކޮށެވެ. 2011 ވަނަ އަހަރުގެ އޭޕްރީލް މަހުގެ ފަހުކޮޅު ގާތްގަނޑަކަށް 4،000 ޖަމިއްޔާތަކުން 50 މިލިއަނަށް ވުރެ ގިނަ ޑީއޯއައި ނަން ހަވާލުކޮށްފައިވާއިރު، 2013 ވަނަ އަހަރުގެ އޭޕްރީލް މަހުގެ ނިޔަލަށް މި އަދަދު ވަނީ 9،500 ޖަމިއްޔާ މެދުވެރިކޮށް ހަވާލުކުރި 85 މިލިއަން ޑީއޯއައި ނަންތަކަށް އަރާފައެވެ.
ރިފަރެންސްތައް
[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]- ↑ "ISO 26324:2012(en), Information and documentation – Digital object identifier system". ISO. Archived from the original on 17 June 2016. Retrieved 20 April 2016.