Jump to content

2024 ވަރްޒްޣާން ހެލިކޮޕްޓަރު ވެއްޓުން

Good article
ވިކިޕީޑިއާ، މިނިވަން އެކުމާފާނުން

6-9207 އަށް ދަތުރުކުރި ހެލިކޮޕްޓަރު ވެއްޓުނު ދުވަހު ހުޅުދޫން ފުރައިގެން ދިޔަ އެވެ

19 މެއި 2024 ގައި އީރާނުގެ އިރުމަތީ އަޒަރުބައިޖާންގެ އުޒީ އަވަށު ކައިރިއަށް އީރާނުގެ ވައިގެ ސިފައިންގެ ހެލިކޮޕްޓަރެއް ވެއްޓި އީރާނުގެ ރައީސް އިބްރާހިމް ރައިސީ އާއި ސުޕްރީމް ލީޑަރުގެ މަންދޫބު އިރުމަތީ އަޒަރުބައިޖާނުގެ ގަވަރުނަރު ޖެނެރަލް މަލެކް ރަހުމަތީގެ ފޮރިން މިނިސްޓަރު ހުސެއިން އަމީރު އަބްދުالله އަވަހާރަވިއެވެ އިން އިރުމަތީ އަޒަރުބައިޖާން ރައީސްގެ ސަލާމަތީ ޓީމުގެ ވެރިޔާ މުހައްމަދު އަލީ އަލޭ-ހާޝެމް އާއި ތިން ފްލައިޓް ކްރޫއެއް.[1] އެއީ ގިޒް ގަލަސީ ޑޭމް އިން ތާބްރީޒަށް ތިން މީހުންގެ ކޮންވޯއީއެއްގައި ދަތުރުކުރި މަގުމަތީގަ އެވެ.

މިކަމުގައި ބައިވެރިވި ހެލިކޮޕްޓަރަކީ އިސްލާމިކް ރިޕަބްލިކް އޮފް އީރާން އެއާފޯސް (އައިއާރުއައިއޭއެފް) ގެ ރަޖިސްޓްރީ ނަންބަރު 6-9207 އަދި ކޮންސްޓްރަކްޝަން ނަންބަރު 35071 ގެ ބެލް 212 އެވެ. [2][3][4][5] އީރާނުން މި ހެލިކޮޕްޓަރު ގަތީ 2000 ގެ އަހަރުތަކުގެ ކުރީކޮޅުގައެވެ. ބައިނަލްއަޤްވާމީ ދަތިކުރުމުގެ ފިޔަވަޅުތަކުގެ ސަބަބުން އީރާނުގެ މަތިންދާބޯޓުތަކުގެ ބައިތަކުގެ ދަތިކަން ކުރިމަތިވެ، ގިނަ ފަހަރަށް އުދުހެނީ ރައްކާތެރިކަމުގެ ޗެކްތަކެއް ނެތިއެވެ. ކުރީގެ ރައީސް އަބުލްހަސަން ބަނީސާދު (1980-1981) އާއި މަހްމޫދު އަހުމަދީނެޖާދު (2005-2013) ވެސް ވެރިކަމުގެ ދައުރުގައި ހެލިކޮޕްޓަރު ވެއްޓުމުގައި ބައިވެރިވި ނަމަވެސް ސަލާމަތްވެވަޑައިގެންނެވި އެވެ.

ހެލިކޮޕްޓަރު ވެއްޓުން

[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ]

19 މެއިގައި ރައިސީ ވަނީ އެމީހުންގެ ޤައުމުތަކުގެ ބޯޑަރުގައި ހުންނަ ގިޒް ގަލަސީ ހައިޑްރޯއިލެކްޓްރިކް ކޮމްޕްލެކްސްގައި އަޒަރުބައިޖާނުގެ ރައީސް އިލްހާމް އަލިޔެވްއާ ބައްދަލުކޮށް، އެ ކޮމްޕްލެކްސް އިފްތިތާޙްކޮށް، ޚޯޑާ އަފާރިން ހައިޑްރޯއިލެކްޓްރިކް ކޮމްޕްލެކްސް ކޮމިޝަންކޮށްފައެވެ. މި ބައްދަލުވުމަށްފަހު ރައިސީ، އަމީރު އަބްދުالله، ރަހުމަތީ، އަލޭ ހާޝިމް އަދި ރައިސީގެ ސެކިއުރިޓީގެ ވެރިޔާ އިސްލާމިކް ރިވޮލިއުޝަނަރީ ގާޑް ކޯޕްސް (އައިއާރުޖީސީ) ބްރިގޭޑިއާ ޖެނެރަލް މުހައްމަދު މެހްދީ މޫސާވީ ހެލިކޮޕްޓަރުގައި ތަބްރީޒަށް ފުރައިގެން ދިޔައީ ތެޔޮ ރިފައިނަރީއެއްގައި ހިންގި މަޝްރޫއެއް އިފްތިތާހު ކުރުމަށެވެ. ތިން ހެލިކޮޕްޓަރުގެ ކޮންވޯއީއެއްގެ ބައެއްގެ ގޮތުގައި ކުރިއަށް ގެންދިޔަ މި ހެލިކޮޕްޓަރުގައި އީރާނުގެ ވައިގެ ސިފައިންގެ ޕައިލެޓުން ކަމަށްވާ ކާނަލް ތާހިރު މުސްތަފާވީ އާއި ކާނަލް މޮހްސެން ދަރިޔާނޫޝް އާއި ފްލައިޓް ޓެކްނީޝަން މޭޖަރ ބެހްރޫޒް ޤާދިމީ ހިމެނެއެވެ. ޖުމްލަ އަށް މީހުން ހެލިކޮޕްޓަރުގައި ތިއްބެވެ .

ގާތްގަނޑަކަށް 13:30 IRST (UTC+3:30) ގައި ހެލިކޮޕްޓަރު ވެއްޓުނީ ވަލު ޖަނަވާރެއް ކަމަށްވާ ޑިޒްމާރ ފަޅު ސަރަހައްދުގައި އޮންނަ އުޒީ އަވަށުގެ ހުޅަނގު ދެކުނުން ގާތްގަނޑަކަށް 2 ކިލޯމީޓަރު (1.2 މޭލު) ދުރުގައެވެ އިރުމަތީ އަޒަރުބައިޖާން ޕްރޮވިންސްގެ ވަރްޒާގަން ކައުންޓީގައި ހުންނަ ކޮރިޑޯއެއް.

އެހެން ހެލިކޮޕްޓަރުތަކުގެ ތެރެއިން އެއް ހެލިކޮޕްޓަރުގައި ހުންނެވީ ރައީސް އޮފީހުގެ އިސްވެރިޔާ ޣުލާމް-ހުސައިން އެސްމައިލީ އެވެ. އޭނާ ހާމަކުރި ގޮތުގައި ހެލިކޮޕްޓަރުތައް އުދުހިގެން ދިޔައީ ގާތްގަނޑަކަށް 13:00 ހާއިރު އެވެ. ފްލައިޓް ފެށުނުއިރުވެސް އަދި ގިނަ ވަގުތުތަކުގައިވެސް މޫސުން އޮތީ އާދައިގެ ގޮތަކަށެވެ. ފްލައިޓަށް 45 މިނެޓް ފަހުން ކޮންވޯއީއާ ހަވާލުވެ ހުރި ރައިސީގެ ހެލިކޮޕްޓަރުގެ ޕައިލެޓް، ކައިރީގައި ހުރި ވިލާގަނޑަކުން ސަލާމަތްވުމަށްޓަކައި އެހެން ހެލިކޮޕްޓަރުތަކަށް އުސްމިން އިތުރު ކުރުމަށް އަމުރުކުރި އެވެ. ވިލާގަނޑުގެ މަތިން 30 ސިކުންތު ވަންދެން އުދުހުމަށްފަހު އެސްމައިލީގެ ހެލިކޮޕްޓަރުގެ ޕައިލެޓަށް ފާހަގަ ކުރެވުނީ އެހެން ދެ މީހުންގެ މެދުގައި އުދުހެމުން ދިޔަ ރައިސީގެ ހެލިކޮޕްޓަރު ގެއްލިފައިވާ ކަމެވެ. ޕައިލެޓް އެނބުރި އައިސް ރައިސީގެ ހެލިކޮޕްޓަރު ހޯދުމަށް ފަހު ދެތިން ވަށައިގަނޑެއް ހެދި ނަމަވެސް ރޭޑިއޯ މެދުވެރިކޮށް އެ ހެލިކޮޕްޓަރުއާ ގުޅެވޭ ގޮތް ނުވުމުން ވިލާގަނޑުގެ ސަބަބުން ފައިބައި ނުލެވޭތީ އޭގެ 30 ސިކުންތު ފަހުން ކައިރީގައި ހުރި ސަންގުން ކޮޕާ މައިން އަށް ފޭބިއެވެ. އެއަށްފަހު ޕައިލެޓުން ރައިސީގެ ހެލިކޮޕްޓަރު ބަލަހައްޓަމުން ދިޔަ ކެޕްޓަން މޮސްތަފާވީގެ ފޯނަށް ގުޅި ނަމަވެސް އަލޭ ހާޝެމް ޖަވާބު ދިނުމުން ހެލިކޮޕްޓަރު ވެއްޓިފައިވަނީ ވާދީއަކަށް ކަމަށް ބުނެއެވެ. ޚުދު އެސްމައިލީ ވެސް ދެވަނަ ފަހަރަށް ގުޅައި އަލޭ-ހާޝެމް އާ ވާހަކަ ދެއްކި އިރު، އޭނާ ގާތު ބުނީ "އަހަންނަށް ރަނގަޅެއް ނުވޭ، ވީ ގޮތެއް ނޭނގެ، އަހަރެން މިހުރީ ކޮންތާކު ކަމެއް ނޭނގެ، އަހަރެން މިހުރީ ގަސްތަކުގެ ދަށުގައި" ކަމަށެވެ , އަހަންނަކަށް ނޭނގެ، އަހަންނަކަށް އެއްވެސް މީހަކު ނުފެނޭ، އަހަރެން އެކަނި މިހުރީ." އެމީހުން މެޑިކަލް ޕާސަނަލުންނާއެކު އެމްބިއުލާންސެއްގައި ދުއްވައިގެން އެތަނަށް ދިޔައިރު، ގާތްގަނޑަކަށް ތިން ގަޑިއިރު ވަންދެން ކޯލްތަކަށް ޖަވާބުދެމުން ދިޔަ އަލޭ-ހާޝެމް އާއި އެތައް ފަހަރަކު ވާހަކަ ދެއްކިއެވެ. ސަލާމަތްކުރި މީހުން އައުމުގެ ކުރިން އަލޭ-ހާޝެމް މަރުވިއެވެ.

އަނެއް ދެ ހެލިކޮޕްޓަރުގައި ދަތުރުކުރި އެނާޖީ މިނިސްޓަރު އަލީ އަކްބަރު މެހްރަބިއަން އާއި ހައުސިން އެންޑް ޓްރާންސްޕޯޓޭޝަން މިނިސްޓަރު މެހްރްދާދު ބަޒްރްޕާޝް ސަލާމަތުން ތަބްރީޒަށް އައީ އެވެ އެއާއެކު.

މި ހެލިކޮޕްޓަރު ވެއްޓުމުގެ ޚަބަރު އާންމުކޮށްފައިވަނީ 16:00 ހާއިރު، އިސްލާމިކް ރިޕަބްލިކް އޮފް އީރާން ބްރޯޑްކާސްޓިން (އައިއާރުއައިބީ) އާއި އިންޓީރިއާ މިނިސްޓަރު އަހުމަދު ވަހީދީ ސިފަކުރެއްވި ގޮތުގައި މިއީ މޫސުން ގޯސްވުމާއި ފޮގްގެ ސަބަބުން ހަރުކޮށް ޖެއްސުމެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އިސްލާމިކް ރިޕަބްލިކް އޮފް އީރާން އާމްޑް ފޯސަސްގެ ޗީފް އޮފް ސްޓާފް މޭޖަރ ޖެނެރަލް މުޙައްމަދު ބަގޭރީ ވަނީ އެ ޖަމާޢަތުގެ ހުރިހާ ގޮފިތަކުން ސަލާމަތްކުރުމުގެ އޮޕަރޭޝަންތަކަށް ފުރިހަމަ ވަސީލަތްތައް ބޭނުންކުރުމަށް އަމުރުކުރައްވާފައެވެ. ވަރްޒާކާންގައި ކުރިއަށް ގެންދިޔަ ސަރޗް އެންޑް ރެސްކިއު އޮޕަރޭޝަންތަކަށް ބޮޑެތި ފޮގެއްގެ އަސަރު ކުރިއެވެ. ރިޕޯޓްތައް ބުނާ ގޮތުގައި ސަރޗް އެންޑް ރެސްކިއު ޓީމުތައް ބޯޓު ވެއްޓުނު ތަނަށް 20:00 ގެ ކުރިން އާދެވޭނެ ކަމަށް ބެލެވެއެވެ. 20:39 ހާއިރު އީރާނުގެ ސިފައިން ތިބީ ބޯޓު ވެއްޓުނު ތަން ކައިރީގައި. އީރާނުގެ ރެޑް ކްރެސެންޓް ސޮސައިޓީގެ ސާޅީސް ރެސްކިއު ޓީމެއް، އާއި އެކު އިންސާނުން ނެތް ވައިގެ އުޅަނދުފަހަރު (ޔޫއޭވީ) ބޯޓު ވެއްޓުނު ސަރަހައްދަށް ފޮނުވާފައިވެއެވެ.

ޔޫރަޕިއަން ކޮމިޝަނަރ ފޯ ކްރައިސިސް މެނޭޖްމަންޓް ޖެނެޒް ލެނާރޗިޗް އަށް އީޔޫގެ ބައެއް އެކުވެރިން ފާޑުކިޔުން އަމާޒުވީ އީޔޫއިން އީރާނުގެ އެދުމުގެ މަތިން ރެޕިޑް ރެސްޕޮންސް ސެޓެލައިޓް މެޕިންގ ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ކޮޕަރނިކަސް އިމަޖެންސީ މެނޭޖްމަންޓް ސާވިސް އެކްޓިވޭޓް ކުރާނެކަން އިއުލާން ކުރުމުންނެވެ. މި ހޯދުމުގައި އެހީތެރިވުމަށް އަރްމީނިއާ، އަޒަރުބައިޖާން، އިރާގު، ގަތަރު، ތުރުކީ، އަދި ރަޝިޔާއިން ހުށަހެޅިއެވެ. ރަޝިޔާއިން ސަލާމަތީ މިޝަނަށް އެހީތެރިވުމަށް ދެ މަތިންދާބޯޓާއި ސާޗް އެންޑް ރެސްކިއު ހެލިކޮޕްޓަރާއި ގާތްގަނޑަކަށް 50 ވަރަކަށް މީހުން ފޮނުވިއެވެ. އެމެރިކާގެ ޑިޕާޓްމަންޓް އޮފް ސްޓޭޓް އިން 20 މެއިގައި ބުނެފައިވަނީ ބޯޓު ވެއްޓުމާ ގުޅިގެން އީރާނުގެ ސަރުކާރުން އެހީތެރިކަމަށް އެދުނު މަދުން ނަމަވެސް އެކަމަށް ދެކޮޅު ހަދާފައިވަނީ ބޮޑު ތަނުން ލޮޖިސްޓިކަލް ސަބަބުތަކަކާހުރެއެވެ.

ތުރުކީގެ ޑިޒާސްޓަރ އެންޑް އިމަޖެންސީ މެނޭޖްމަންޓް ޕްރެޒިޑެންސީން ބުނާ ގޮތުގައި އީރާނުން ތުރުކީން ނައިޓް ވިޝަން ސާޗް އެންޑް ރެސްކިއު ހެލިކޮޕްޓަރެއް ހޯދުމަށް އެދުނެވެ. ތުރުކީގެ ބައިރަކްޓަރ އަކިންޗީ ޔޫއޭވީއެއްގެ ކޯޑިނޭޓްތަކުން ދައްކާ ގޮތުގައި ބޯޓު ވެއްޓުނު ތަން އޮތީ އަޒަރުބައިޖާން-އީރާން ބޯޑަރުގެ ދެކުނުން 20 ކިލޯމީޓަރު (12 މޭލު) ދުރުގައި އޮންނަ އުސް ފަރުބަދައެއްގެ މަތީގައި. ތުރުކީން ފޮނުވި ޔޫއޭވީއަކީ އީރާނުން އެދުމަކާ ގުޅިގެން ހަތިޔާރު ނެތް ޔޫއޭވީއެކެވެ. ފަހުން އީރާނުން ވަނީ ތުރުކީގެ ޑްރޯނުން އެތަން ފެނުނު ކަމަށް ދޮގުކޮށް، އޭގެ ބަދަލުގައި އެތަން ފެނުނީ އިންޑިއާ ކަނޑުން ސިންތެޓިކް އެޕަޗާ ރާޑަރެއް ހުރި އީރާނުގެ ޑްރޯންތައް އަނބުރާ ގެނެސް ބޯޓު ވެއްޓުނު ސަރަހައްދު ހޯދުމަށް ފަހު ކަމަށް ބުނެފައެވެ. އީރާނުގެ މީޑިއާތަކުން ވެސް ތުރުކީއަށް ފާޑުކިޔަމުން ދިޔައީ ނާޒުކު ތަންތަނުގެ މައްޗަށް ޑްރޯން އުދުއްސައި، އެނބުރި އަންނައިރު ތުރުކީގެ ދިދަގެ ހަނގުރާމައިގެ މަގުގައި ތުރުކީގެ ދިދަ އާއި ތަރި ކުރަހާފައިވާތީ އެވެ.

ބޯޓު ވެއްޓުނުތާ ދެތިން ގަޑިއިރު ފަހުން އައިއާރުބީ އިން ރިޕޯޓް ކުރި ގޮތުގައި ހެލިކޮޕްޓަރު ފެނިފައިވާ ކަމަށާއި، އަދި ބޯޓު ވެއްޓުނު ތަނުގައި "ދިރިހުރުމުގެ އެއްވެސް އަލާމާތެއް" ނެތް ކަމަށާއި، އެ ހެލިކޮޕްޓަރު އޮތީ 2،200 މީޓަރު (7،200 ފޫޓު) ގެ އުސްމިނެއްގައި ކަމަށެވެ. . އޭގެ ދޫނި ފިޔަވައި, ހެލިކޮޕްޓަރުގައި ޖެހުނު ފަހުން މުޅިން އަނދާ ހުލިވިއެވެ.

20 މެއިގައި ސާޗް އޮޕަރޭޝަންތައް ނިމުނީ އެ ހަށިގަނޑުތައް ހޯދުމާއެކު، އެ ހަށިގަނޑުތައް ތަބްރީޒަށް ގެންދިޔައެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ގިނަ ހަށިގަނޑުތައް ފެނުނީ އަނދާފައިވާ ހާލަތެއްގައި ނަމަވެސް ފޮރެންސިކް އައިޑެންޓިފިކޭޝަން ހޯދަން ނުޖެހެ އެވެ.

ބޯޓު ވެއްޓުނު ސަބަބު ތަހުގީގު ކުރުމުގެ ޒިންމާ އިސްލާމިކް ރިޕަބްލިކް އޮފް އީރާން ސިފައިންގެ ސިފައިން ނަގާފައިވެއެވެ.[6] ކުއްލި ހާލަތުގައި ރައްދުދިނުމުގެ ޒިންމާ އުފުލާ ދާއިރާގައި އީރާން ހިމެނޭ ތުރުކީގެ ޓްރާންސްޕޯޓް މިނިސްޓަރު އަބްދުލްކާދިރު އުރަލޮގްލޫ ވިދާޅުވީ ހެލިކޮޕްޓަރު ވެއްޓުނު ޚަބަރު ލިބުމުން ސިގްނަލެއް ނުފެންނަ ކަމަށެވެ ނުވަތަ އެފަދަ ނިޒާމެއް ނެތް. އީރާނުގެ އަސްކަރިއްޔާއިން މެއި މަހުގެ 23 ވަނަ ދުވަހު އާންމުކުރި އިބްތިދާއީ ރިޕޯޓެއްގައި ބުނެފައިވާ ގޮތުގައި ހެލިކޮޕްޓަރުގައި އަލިފާން ރޯވެފައިވަނީ "އުސްމިނުގެ ސަރަހައްދެއްގައި ޖެހުމަށް ފަހު" އެވެ. އަދި ފައުލް ޕްލޭއެއްގެ ހެއްކެއް ފެނިފައި ނުވާ ކަމަށް ވެސް ބުނެފައިވެ އެވެ.[7]

އީރާނުގެ މީހުންގެ މެދުގައި ރިއެކްޝަންތައް ތަފާތުވިއެވެ. ރައިސީގެ މަރު ކަށަވަރުވުމުގެ ކުރިން މުޅި ރާއްޖޭގެ ސިޓީތަކުގައި އޭނާއަށްޓަކައި ދުޢާކުރުން ކުރިއަށް ގެންދިޔައިރު، އެ ދުޢާތައް ދައުލަތުގެ ޓީވީން ދައްކާފައިވެއެވެ. ހަމައެއާއެކު، އީރާނުގެ މީހުން އުފާފާޅުކުރުމުގެ ގޮތުން ފަޔަރވޯކް ޖަހާ ވީޑިއޯތައް ސޯޝަލް މީޑިއާގައި ދައުރުވާން ފެށިއިރު، އަނެއް ބަޔަކު އުފާފާޅުކުރާ މީހުންނާ އެއްބައިވަންތަކަމުގެ ގޮތުން ނަށައި، މިއުޒިކް ކުޅެ، ނުވަތަ ކާރުގެ ހޯރން ޖަހާފައިވެއެވެ. ސޯޝަލް މީޑިއާގައި އާންމުކުރި ތަސްވީރުތަކުން ފެންނަނީ 2022 ވަނަ އަހަރު ރައިސީގެ ވެރިކަމުގައި މަހްސާ އަމީނީ މުޒާހަރާތަކުގައި ހިނގި ފިޔަވަޅުތަކުގެ ތެރޭގައި މީހުން މަރުވެ ޒަޚަމްވެފައިވާތަނެވެ. ތެހެރާނުގެ ފުލުހުން އިންޒާރު ދީފައި ވަނީ ރައިސީގެ މަރާއިމެދު އާންމުކޮށް އުފާވާ ކަމަށް ފެންނަ ކޮންމެ މީހެއްގެ މައްޗަށް ދައުވާ ކުރާނެ ކަމަށެވެ.

ރައިސީގެ މަރު ކަށަވަރުވުމާ ގުޅިގެން ޚާމަނާއީ ވަނީ ފަސް ދުވަހުގެ ގައުމީ ހިތާމައެއް އިއުލާން ކުރައްވާފައެވެ. ރައީސްގެ ހިތާމައިގައި އެތައް ސަތޭކަ ބަޔަކު ވަލީއަޞްރު މައިދާނަށް އެއްވެފައިވެއެވެ. 21 މެއިގައި ތަޖުރިބާކާރުންގެ މަޖިލީހުގެ ބައްދަލުވުމެއްގައި ރައިސީގެ ގޮނޑިއެއްގައި މާ އަނގޮޓި ޖަހާފައިވާ ފޮޓޯއެއް ބެހެއްޓިއެވެ. ކުރީގެ ފޮރިން މިނިސްޓަރު މުހައްމަދު ޖަވާދު ޒަރީފް ބޯޓު ވެއްޓުމުގެ ޒިންމާ އެމެރިކާއަށް އަޅުއްވައި ދެއްވި އިންޓަވިއުއެއްގައި ވިދާޅުވީ އީރާނަށް މަތިންދާބޯޓާއި އޭވިއޭޝަންގެ ބައިތައް ވިއްކުމަށް ފަހު އެމެރިކާއިން މަނާކޮށްފައިވާ "އީރާނުގެ ރައްޔިތުންނާ ދެކޮޅަށް އެމެރިކާއިން ހިންގާ ޖަރީމާތަކުގެ ލިސްޓުގައި ރެކޯޑް ކުރެވޭނެ" ކަމަށެވެ.

އަރުވާލެވިފައިވާ ޚިޔާލުތަފާތުވާ ޕީޕަލްސް މޮޖާހިދީން އޯގަނައިޒޭޝަން އޮފް އީރާނުގެ ލީޑަރު މަރިޔަމް ރަޖާވީ ވިދާޅުވީ 1988 ވަނަ އަހަރު އީރާނުގެ ސިޔާސީ ގައިދީން މަރާލުމުގައި ރައިސީގެ ދައުރަކީ ރައިސީގެ ތަރިކައެއް ކަމަށާއި، މިއީ "މުލާންގެ ސުޕްރީމް ލީޑަރު އަލީ ޚާމަނާއީއަށް އަންނާނެ މޮނިއުމަންޓަލް އަދި އިއާދަނުކުރެވޭ ސްޓްރެޓެޖިކް ވަޒަނެއް" ކަމަށް ލަފާކުރައްވާފައެވެ އަދި މުޅި ވެރިކަން" ގެ ލީޑަރޝިޕްގެ ތެރޭގައި "ސިލްސިލާ ރިޕަރކަޝަންތަކާއި ކްރައިސިސްތަކެއް" އުފެދިގެންދާނެއެވެ. ބަންދުކޮށްފައިވާ އެކްޓިވިސްޓް ނަރްގޭސް މުހައްމަދުގެ ފިރިމީހާ ތާގީ ރަހުމާނީ ވިދާޅުވީ ރައިސީގެ މަރުގެ ސަބަބުން ނިޒާމަށް ސްޓްރަކްޗަރަލް ބަދަލެއް ނާންނާނެ ކަމަށެވެ. އީރާނުގެ ޑައިސްޕޯރާގެ ބައެއް މީހުން އުފަލުން އުފާފާޅުކުރިއިރު އަނެއް ބަޔަކު ސޯޝަލް މީޑިއާއަށް ނުކުމެ އީރާނުގެ ސަރުކާރާ މެދު ހިތްހަމަނުޖެހުން ފާޅުކުރި އެވެ.

ހޯދުމުގެ މަސައްކަތުގައި އަޒަރުބައިޖާނުގެ ރައީސް އިލްހާމް އަލިޔޭވް، ކިއުބާގެ ރައީސް މިގްއެލް ޑިއާޒް ކާނަލް، އިންޑިއާގެ ބޮޑުވަޒީރު ނަރެންދުރަ މޯދީ، ދިވެހިރާޖޭގެ ރައީސް މުހައްމަދު މުއިއްޒޫ، ޕާކިސްތާނުގެ ބޮޑުވަޒީރު ޝެހްބާޒް ޝަރީފް، ތުރުކީގެ ރައީސް ރަޖަބް ތައިބް އުރުދުޣާން،ޔުނައިޓެޑްގެ ފަރާތުން ހެޔޮއެދުންތައް ނުވަތަ ތާއީދު ހުށަހެޅި އެވެ ނޭޝަންސްގެ ސެކްރެޓަރީ ޖެނެރަލް އެންޓޯނިއޯ ގުޓަރޭސް އާއި އިރާގު ސަރުކާރާއި އަފްޣާނިސްތާން، އުރުދުން، ކުވައިތު، ގަތަރު، ރަޝިޔާ، އަދި ސައުދީ އަރަބިއްޔާގެ ފޮރިން މިނިސްޓްރީތަކެވެ.

ރައިސީ އާއި އެހެން ފަސިންޖަރުން މަރުވިކަން ކަށަވަރުވުމާ ގުޅިގެން ބައެއް ގައުމުތަކާއި ބައިނަލްއަގްވާމީ ޖަމިއްޔާތަކުގެ ލީޑަރުންނާއި އޮފިޝަލުން ވަނީ ތައުޒިޔާ އާއި ހަމްދަރުދީ ފާޅުކޮށްފަ އެވެ. ބަންގްލަދޭޝް، ކިއުބާ، އިންޑިއާ، ލުބުނާން، ޕާކިސްތާން، ރާއްޖެ، ސީރިއާ، އަދި ތުރުކީގައި ވަނީ ހިތާމައިގެ ދުވަސްތައް އިއުލާންކޮށްފައެވެ.

  1. "Who died alongside Iran's President Raisi in the helicopter crash?". Al Jazeera. 20 May 2024. Archived from the original on 19 May 2024. Retrieved 20 May 2024.
  2. Doyle, Gerry (20 May 2024). "Ebrahim Raisi death: What do we know about the Bell 212 helicopter?". Reuters. Retrieved 20 May 2024.
  3. Rathbone, John Paul; Pfeifer, Sylvia; Georgiadis, Philip (21 May 2024). "How sanctions played havoc with Iran's ageing helicopters". Financial Times. Archived from the original on 22 May 2024. Retrieved 22 May 2024.
  4. ފަންވަތް:Cite tweet
  5. "Raisi's death: last words on board the aircraft". avionews.it. 23 May 2024. Archived from the original on 23 May 2024. Retrieved 23 May 2024.
  6. Gambrell, John (21 May 2024). "Mourners begin days of funerals for Iran's president and others killed in helicopter crash". AP News. Archived from the original on 21 May 2024. Retrieved 24 May 2024.
  7. "Iran army finds no sign of foul play so far in Raisi helicopter crash". Al Jazeera. 24 May 2024. Archived from the original on 24 May 2024. Retrieved 24 May 2024.