ސެރެލިއޯން: Difference between revisions

ވިކިޕީޑިއާ އިންވިކިޕީޑިއާ
Content deleted Content added
m r2.6.4) (ރޮބޮޓ އިތުރު ކުރުނ: zu:ISiera Liyoni
m r2.7.1) (ރޮބޮޓ އިތުރު ކުރުނ: hsb:Sierra Leone
ފޮޅުވަތް 166: ފޮޅުވަތް 166:
[[hif:Sierra Leone]]
[[hif:Sierra Leone]]
[[hr:Sijera Leone]]
[[hr:Sijera Leone]]
[[hsb:Sierra Leone]]
[[ht:Syera Leòn]]
[[ht:Syera Leòn]]
[[hu:Sierra Leone]]
[[hu:Sierra Leone]]

18:02, 17 މެއި 2012ގެ ނުސްހާ

Republic of Sierra Leone
Sierra Leone
Flag Coat of Arms
Motto: "Unity, Freedom, Justice"
Anthem: High We Exalt Thee, Realm of the Free
Location of Sierra Leone
Capital
and largest city
Freetown
8°29.067′N 13°14.067′W / 8.484450°N 13.234450°W / 8.484450; -13.234450
Official languages English
National language Krio (de facto) spoken by 97% of the population[1][2]
Demonym Sierra Leonean
Government Constitutional republic
 -  President Ernest Bai Koroma (APC)
 -  Vice President Alhaji Samuel Sam-Sumana (APC)
 -  Speaker of Parliament Abel Nathaniel Bankole Stronge (APC)
 -  Chief Justice Umu Hawa Tejan Jalloh
Independence
 -  from the United Kingdom April 27, 1961 
 -  Republic declared April 19, 1971 
Area
 -  Total 71,740 km2 (119th)
27,699 sq mi
 -  Water (%) 1.1
Population
 -  July 2009 estimate 6,440,053[2]
 -  Density 79.4/km2 (114th1)
205.6/sq mi
GDP (PPP) 2008 estimate
 -  Total $4.268 billion[3]
 -  Per capita $725[3]
GDP (nominal) 2008 estimate
 -  Total $1.953 billion[3]
 -  Per capita $331[3]
Gini (2003)62.9
very high
HDI (2007) 0.365
Error: Invalid HDI value · 180th
ކަރަންސީ Leone (SLL)
Time zone GMT (UTC+0)
ޑްރައިވްސް right
Calling code 232
އިންޓަރނެޓް ޓީއެލްޑީ .sl
1 Rank based on 2007 figures.

ސެރެލިޔޯން އަކީ ނުވަތަ ސިއެރަލިޔޯންއަކީ އެފްރިިކާގެ ހުޅަނގު ބިތަށް ނިސްބަތްވާ ޤައުމެކެވެ.

އަވަސް ކަޅިއަކުން ބަލައިލުމެއް

ސެރެލިޔޯންގެ ރަސްމީ ބަހަކީ އިނގިރޭސި ބަހާއި ބެންގާލީ ބަހެވެ. ބެންގާލީ ބަސް މި ޤައުމުގެ ރަސްމީ ބަހެެއް ކަމުގައި ހަމަޖައްސާފައިވަނީ ސެރެލިޔޯންގައި ޞުލްޙަ ބެލެހެއްޓުމުގެ ގޮތުން ޙަރަކާތްތެރިވި 5300 ބެންގާލީ ސިފައިންގެ ޝަރަފުގައެވެ. މި ޤައުުމުގެ ޤައުމީ ބަހަކީ ކްރިއޯއެވެ. މިއީ މި ޤައުމުގެ 97% މީހުން ވާހަކަދައްކާ ބަހެވެ. އެހެން ނަމަވެސް މި ބަހަށް ރަސްމީ ބަހެއްގެ ދަރަޖަ ލިބިފައެއް ނުވެއެވެ. އިނގިރޭސި ބަހުން މި ޤައުމުގެ މީހުންނަށް ކިޔަނީ ސިއެރަލިއޯނިއަންސްއެވެ. ޤައުމުގެ އެންމެ ބޮޑު ޝަހަރަކީ ފްރީޓައުންއެވެ. މި ޤައުމުގެ ވެރިރަށަކީ ވެސް މިއީއެވެ. މިއީ ދުސްތޫރީ ޖުމްހޫރިއްޔާއެކެވެ. ޤައުމުގެ އާބާދީއަކީ 5 މިލިއަނެވެ. އެހެންކަމާއެކު، މިއީ ދުނިޔޭގައި 108 ވަނައަށް އެންމެ އާބާދީ ބޮޑު ޤައުމެވެ. ބިމުގެ ބޮޑުމިނަކީ 71740 އަކަކިލޯމީޓަރެވެ. ދުއްވާއެއްޗެހި ދުއްވަނީ ކަނާތްފަރާތުންނެވެ. އިންޓަނެޓް ކޯޑަކީ sl. އެވެ. ކޯލިން ކޯޑަކީ +232 އެވެ. ފައިސާގެ ގޮތުން ބޭނުންކުރަނީ ލިއޯންއެވެ.

ނަން

މި ޤައުމުގެ ރަސްމީ ނަމަކީ ރިޕަބްލިކް އޮފް ސިއެރަލިޔޯންއެވެ. ސިއެރަލިޔޯންގެ މާނައަކީ ލިއޯން ފަރުބަދައެވެ. މިއީ ލިއޯން ފަރުބަދައަށް ނިސްބަތްކޮށް ކިޔާފައިވާ ކަމެކެވެ.

ޖުޣުރާފީ

ސެރެލިޔޯންގެ އުތުރުގައި އޮތީ ގިނީއެވެ. އިރުދެކުނުގައި އޮތީ ލައިބީރިޔާއެވެ. ހުޅަނގު ދެކުނުގައި އޮތީ އެޓްލާންޓިކް މާ ކަނޑެވެ.

ތާރީޚު

އާސާރީ ހެކިތަކުން ފެންނަ ގޮތުގައި ސެރެލިޔޯންގައި މީހުން އާބާދުވެ ދިރިއުޅެމުން ގެންދާތާ 2500 ވަރަކަށް އަހަރުވަނީ ވެފައެވެ. ސެރެލިޔޯންގައި ދަގަނޑު ބޭނުން ކުރަން ފަށާފައިވަނީ މީލާދީން 9 ވަނަ ޤަރުނާ ހަމައިގައި ކަމަށް ތާރީޚު ދިރާސާ ކުރައްވާ ބޭފުޅުން ވިދާޅުވެއެވެ. އައްސޭރި ފަށުގައި ދިރިއުޅޭ ޤަބީލާތަކުގެ މީހުން ދަނޑުވެރިކަމުގެ މަސައްކަތް ވަނީ މީލާދީން 1000 ހާ ތާނގައެވެ. ހުޅަނގު އެފްރިކާގެ ޤައުމުތަކުގެ ތެރެއިން ޔޫރަޕުގެ މީހުންނާ އެންމެ ފުރަތަމަ ގުޅުން އުފެދުނު ޤައުމަކީ ވެސް ސެރެލިޔޯންއެވެ. މީލާދީން 1462 ވަނަ އަހަރުގައި ޕޯޗުގީޒުން ސިއެރަލިޔޯނަށް އައެވެ. ޕޯޗުގީޒުން ވަނީ 1495 ވަނަ އަހަރުގައި ސެރެލިޔޯންގެ ކިއްލާ ބިނާކޮށްފައެވެ. މިއީ ފަހުން ވެގެން ދިޔައީ ވިޔަފާރި އާއި އިޤްތިޞާދުގެ މައި މަރުކަޒަކަށެވެ. ޕޯޗުގީޒުންގެ ފަހުން ޑަޗުންނާއި ފަރަންސޭސީން ސެރެލިޔޯނަށް އައެވެ. މި ހުރިހާ އެންމެން ވެސް ސެރެލިޔޯން މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ބޭނުންކޮށްފައި ވަނީ އަޅުންގެ ވިޔަފާރީގެ ނުގުތާއެއްގެ ގޮތުގައެވެ. މީލާދީން 1562 ގައި އިނގިރޭސީން ސެރެލިޔޯންގެ އަޅުންގެ ވިޔަފާރީގެ ތެރެއަށް ވަނެވެ. ސެރެލިޔޯނަށް އިނގިރޭސީންގެ ކިބައިން މިނިވަންކަން ލިބިފައިވަނީ 27 އެޕްރީލް 1961 ގައެވެ. ސެރެލިޔޯނުން ޖުމްހޫރިއްޔަތެއް އިޢުލާންކޮށްފައި ވަނީ 19 އެޕްރީލް 1971 ގައެވެ. ސެރެލިޔޯންގައި ހިނގަމުން ދިޔަ ހަމަ ނުޖެހުންތައް ނިމުމަކަށް އައުމަށް ފަހުގައި، ސެރެލިޔޯނުން ވަނީ ތަރައްޤީގެ މަގުގައި ފިޔަވަޅުތަކެއް އަޅަން ފަށާފައެވެ.

ޑެމޮގްރަފިކްސް

ސެރެލިޔޯންގެ އާބާދީގައި ހިމެނޭ ގާތްގަނޑަކަށް 6 މިލިޔަނެއް ހައި މީހުންގެ ތެރެއިން އެއް މިލިޔަނެއް ހައި މީހުން ދިރިއުޅެމުން ގެންދަނީ ވެރިރަށް ފްރީޓައުންގައެވެ. ސެރެލިޔޯންގެ އާބާދީގެ 60% މީހުންގެ ދީނަކީ އިސްލާމްދީނެވެ. 10% މީހުންގެ ދީނަކީ ކްރިސްޓިޔަން ދީނެވެ. 30% މީހުންނަކީ އަދިވާސީ ދީންތަކަށް ތަބާވާ މީހުންނެވެ.

ސަގާފަތު

އާދަކާދަ އާއި ސަގާފަތަށް ބަލާއިރުގައި ސެރެލިޔޯން އަކީ އަވަށްޓެރި އެހެން ޤައުމުތަކާ ތަފާތު ޤައުމެއް ނޫނެވެ. ބޯދާ އާދަތަކާއި ޤަދީމީ ވައްތަރަށް ކުޅޭ މިއުޒިކަކީ ހުޅަނގު އެފްރިކާގެ އެހެން ޤައުމުތަކެކޭ އެއްފަދައިން ސެރެލިޔޯނުގައި ވެސް ޚާއްޞަ ޤަދަރެއް ދެވިފައިވާ އެއްޗެކެވެ.

އިޤްތިޞާދު

އެތައް ދުވަހެއް ވަންދެން ހަނގުރާމައިގެ ތެރޭގައި އޮތުމަށް ފަހުގައި މިއަދު ސެރެލިޔޯންގެ އިޤްތިޞާދަށް ހެޔޮ ބަދަލުތަކެއް އަންނާން ފަށާފައިވާ ކަމަށް މި ދާއިރާގެ ތަޖްރިބާކާރުން ވިދާޅުވެއެވެ. އެ ޤައުމުގެ ޖީ.ޑީ.ޕީ ޕަރކެޕިޓާ އަކީ 725 ޑޮލަރެވެ. ak:Sierra Leone

  1. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named https://eprints.soas.ac.uk/181
  2. 2.0 2.1 Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named CIA
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 "Sierra Leone". International Monetary Fund. Retrieved 2009-10-01.